Salçalık domateste üretim artışı toptan fiyatları 2 liraya kadar düşürdü

AA İZMIR (AA) - Domates üretiminde birinci 5 vilayet ortasında yer alan İzmir'de Tarım İl Müdürlüğü datalarına nazaran geçen yıl 97 bin 267 dekar alanda 770 bin 34 ton salçalık ve kurutmalık tip domates üretildi. Bu yıl ekim alanlarının 100 bin dekarın üzerine çıkması ve randımanın artması üretimi de artırdı. Hasadın son devrine yaklaşan domates üreticisi, bu sene rekoltenin yükselmesiyle ve fiyatların düşmesi nedeniyle umduğunu bulamamaktan şikayetçi. Menemen Ziraat Odası Başkanı Yücel Altıntaş, AA muhabirine, Menemen Ovası'nda 10 bin dönüm alanda domates üretimi yapıldığını söyledi. Altıntaş, bu yıl geçen seneye nazaran üretimin arttığını fakat dış pazardan gelen talepte artış olmadığını anlatarak, bunun toptan fiyatların gerilemesine neden olduğunu savundu. Üreticinin güç günler geçirdiğini lisana getiren Altıntaş, şöyle konuştu: "Geçen yıla nazaran fiyatta çok düşüş oldu. Geçen yıl 4-4,5 lira bandında giden domatesin fiyatı şu anda 2-2,30 lira. Üretici burada çok mağdur oldu. Girdi maliyetleri geçen yıla nazaran yüzde 150 arttı. Bu kaideler altında seneye çiftçi üretim yapamayacak. Zira seneye sermayesi olması lazım. Zati şu anda çiftçi eseri yetiştirmekte ödediği tohum, gübre, ilaç ve mazotun hiçbirini geri alamayacak. Yarım litre suyun 10 lira olduğu bir ülkede domatesin 2 lira olması komik. Burada yetkililerin tedbir alması lazım." Domates üreticisi Mustafa Er de 20 yıldan beri baba mesleği çiftçilikle uğraştığını ve bu yıl 44 dönümlük alanda domates ürettiğini tabir etti. Temmuzda başladıkları hasadın sonuna yaklaştıklarını lakin fiyatların kendilerini üzdüğünü anlatan Er, şunları belirtti: "Domatesi martın sonunda ekmeye başladık. Şu ana kadar hiç içinden çıkmadık. Geçen sene fabrikalar, salça üreticileri, domatesi 4-4,5 lira bandında alırken bu sene fiyatları 2 lira bandına düşürdüler. Bu tarlaya 1 milyon para yatırdım, şu an 500 bin lira ziyanım var. Seneye ne olacak bilmiyorum." "Bu parayı kazanan kim?" Çiftçi Mustafa Can ise 45 yıldan beri çiftçilik yaptığını ancak domates üreticisi için bu yılın güç geçtiğini anlattı. Sadece Menemen Ovası değil her yerde misal durum yaşandığını lisana getiren Can, şöyle konuştu: "Bu yılki fiyatların bu kadar düşük oluşu bütün çiftçiyi şoke etti, biz bunu beklemiyorduk. Nereden kaynaklandı bilmiyorum. Dün bir markete girdim, 2 liraya buradan alıyorsun markette 12,99 lira şu domatesin fiyatı. Gözümle gördüm, şoke oldum, hudut oldum çıktım. Benden 2 liraya alıyorsun, ortada bu parayı kazanan kim? Bir takipsizlik var. Buna hudut getirilse çözülecek her şey. Ben ekerken ne kazanacağımı bileceğim." Salça fabrikaları fiyatı düşürüyor Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun da bölgede fiyatlar nedeniyle domates çiftçisinin mağduriyet yaşadığını, tüm girdiler artmasına karşın salça fabrikalarının eseri geçen yıldan daha düşük fiyata aldığını anlattı. Çiftçinin çok büyük emek verdiğini tabir eden Olgun, "Geçen yıl alınan fiyatın altına bir fiyatla eseri alıyorlar. Doğal bu da çiftçimiz için büyük bir ziyan manasına geliyor. Torbalı'da yetişen domatesin yüzde 80'i salçaya gidiyor. Yüzde 20'si kurutma ve sofralığa gidiyor. Onun için salçanın hissesini azaltmamız lazım." dedi. Torbalı'dan kuru domates ihracatı yapan Kemal Saygıner ise bu yıl Türkiye genelinde birçok çiftçinin çeşitli nedenlerle domatese yöneldiğini ve bunun sonucunda rekoltede rekor beklediklerini söyledi. Üretimin artmasına bağlı olarak bilhassa salçalık domateste fiyatların çiftçiyi üzdüğünü vurgulayan Saygıner, eserin tarlada kalmasından kaygı ettiklerini lisana getirdi.
Muhabir: Halil Fidan,Seren Karaşahin