Şerif Muhittin Targan vefatının 57. yılında anılıyor

AA İSTANBUL (AA) - Targan, Osmanlı Devleti'nin son Mekke buyruğu ve evkaf nazırlarından Ali Haydar Paşa ile Sabiha Hanım'ın oğlu olarak 21 Ocak 1892'de Çamlıca'da dünyaya geldi. Arap dünyasında "Şerif Muhiddin Haydar" olarak da tanınan ve tam ismi Fehametli Şerif Muhiddin bin Ali Haydar olan sanatçı, üniversite yıllarına kadar özel derslerle tahsilini sürdürdü. Evlerinde düzenlenen haftalık toplantılar sayesinde musikiyle tanışan Targan, çocukken piyano ve ut çalmaya başladı. Targan, amcası Ali Cabir Paşa'nın teklifiyle 1906'da Mösyö Riki'den viyolonsel dersleri almaya başladı, sonrasında ise Klevder, Eringer Triyanon ve çeşitli eğitmenlerden solfej, armoni ve piyano öğrendi. Irak'tan gelen resmi davetle Bağdat'a taşındı Sanatçı, Ali Rifat Bey'den Türk musikisi klasiklerinden kıymetli fasıllar, Rauf Yekta Bey'den nazariyat, Zekaizade Hafız Ahmet Efendi'den ise makam ve yöntem dersleri aldı. Targan, 1908'de Darülfünun Hukuk Fakültesi, akabinde Edebiyat Fakültesinde eğitim gördü ve mezun oldu. Mekke buyrukluğuna tayin olan babasıyla 1916'da Hicaz'a giden sanatçı, bir mühlet Şam'da yaşadı. Şerif Muhittin Targan'ın ailesi, I. Dünya Savaşı'nın akabinde Şerif Hüseyin'in Osmanlı Devleti'ne karşı Arabistan'da başlattığı isyana katılmadığı için maddi ve manevi büyük kayıp yaşadı. Cumhuriyetin kurulmasının akabinde sanat etraflarından gereğince ilgi görmeyen Targan, 1924'te gittiği Amerika'da 8 yıl kaldı. ABD'nin değerli konser salonlarında çok sayıda konser veren sanatçı, New York'ta geçirdiği bir ameliyat sonrası 1932'de İstanbul'a döndü. Usta sanatçı, Irak hükümetinin davetiyle 1934'te Bağdat'a gitti. Doğu ve Batı musikisi kısımlarının yer aldığı Bağdat Konservatuvarını kuran Targan, ud ve viyolonsel dersleri verdi. Daha sonra Hoş Sanatlar Akademisi haline getirilen okulda tiyatro ve heykel kısımlarını açtı. Targan, Bağdat'ta yaşadığı yıllarda ünlü udiler Cemil ve Münir Beşir kardeşler ile sanatçı Selman Şükür'ü de yetiştirdi. 1950'de ünlü sanatçı Safiye Ayla ile evlendi Usta sanatçı, geçirdiği bir rahatsızlık nedeniyle 1948'de İstanbul'a döndü. Birebir yıl Hüseyin Sadettin Arel'in istifasıyla boşalan İstanbul Belediye Konservatuvarı ilmi heyet başkanlığına getirildi. Sanatçı Safiye Ayla ile 1950'de dünya konutuna giren Targan, sıhhat meseleleri münasebetiyle 1951'de konservatuvardaki misyonundan istifa etti. Kemani, viyolonselist ve piyanist Şerif Abdülmecit Targan'ın kardeşi de olan sanatçı, Arapça, Farsça, İngilizce ve Fransızca biliyordu. Şık ve mütevazı kişiliğiyle tanınan, çeşitli portre ve peyzaj yapıtlara imza atan sanatçı, 13 Eylül 1967'de İstanbul'da vefat etti. Sanatkarın cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi. Vefatının akabinde koleksiyonunda bulunan kitaplar, tablolar, Türk ve Batı musikisine ilişkin notalar, vasiyeti üzerine eşi Safiye Ayla tarafından Süleymaniye Kütüphanesi'ne bağışlandı. Sanatçı, Türk musikisi yapıtlarını Batıya da dinletebilmek için çok sesli armoniden çok kontrpuana dayanan, birebir vakitte ulusal karakterini kaybetmeyen bir musikinin meydana getirilmesinin gerektiğini savundu. Bestelediği 25 yapıtın yalnızca üçü müzik formunda olan Targan, dügah, ferahfeza, hüzzam ve uşşak saz semaileri ile tanındı. Targan, hüzzam saz semaisi olan birinci yapıtını Mehmed Akif Ersoy'a ithaf etti. Yapıtın bir kısmını 13 yaşında besteleyen sanatçı, öteki kısmını ise 1924'te tamamladı.
Muhabir: Fatih Türkyılmaz