Dünyanın 500 bizim ise 150 yıldır tanıdığımız bir sektör olan sigorta en basit ifadesiyle riskin transfer edilmesidir. Sigorta bir gelişmişlik göstergesidir. Ekonomik gelişmelerle birlikte önemi daha da artmaktadır. Özel sektörün büyümesi, ekonomideki liberalizasyon, üretim artışları, hayat standartlarındaki gelişmeler,eğitim sigorta bilincinin giderek artması ülkemizde de belli bir büyümeyi gerçekleştirmiştir.
Ancak Türkiye Sigorta ve Reassüans Şirketleri Birliği nin (TSRŞB) yaptırdığı araştırma sonuçları çok düşündürücüdür. Bu araştırmalarda 15,484 acentanın %38,82 si Marmara Bölgesinde %16,81 İç Anadolu Bölgesinde %14,58 i Ege Bölgesinde %12,13 ü Akdeniz Bölgesinde, %9,95 Karadeniz Bölgesinde, %4,10 u Doğu Anadolu bölgesinde ve %3,61 i Güney Doğu da faaliyet göstermektedir. Ayrıca sigortalanma oranının düşük olduğu bölgelerde acentaların sayısı da azalmaktadır. Beş büyük ilimizde ise, sigorta talebinde ciddi bir yığılma yaşanmaktadır. Her ne kadar dünya ve Türkiye de ki ekonomik kriz sigorta sektörünü de etkilemiş olsa bile artık riski yüklenmemek riski transfer etme bilinci oldukça gelişmişdir. Hükümetler de bazı branşlarda zorunlu sigortayı gerektiren konularda bu sektörü desteklemiştir.
Tüm sigortacılık sektöründe yabancıların payına gelince, bu pay %42 yi aşmıştır. Anadolu sigorta, Ak Sigorta ve Genel Sigorta dışında önde gelen şirketlerin hemen hemen hepsinin sahibi yabancı veya yabancı sermayeli ortaklardır. Bu ilgi sigorta sektörümüzde yaratılan primlerin toplamının 7 milyar dolara çıkmasından kaynaklanmaktadır. Bu şirketlere birkaç örnek vermek gerekirse, Yapı Kredi- Uni Credito- İtalyan, Garanti Sigorta- General Elektrik ABD, TEB sigorta- BNP Paribas Fransız, İhlas- HDİ International Alman, Emek Hayat(GEM)- Global Egnites Bahama, İsviçre Sigorta – Ergo- Alman ve Şeker Sigorta’ yı Liberity Mutual ABD satın almıştır.
Ancak her ne kadar primler artmış gibi gözükse de üretilen primlerin GSMH’ ye oranı Türkiye’ de %1,6 gibi düşük bir düzeydedir. AB ülkelerinde (27 Ülke) bu oran %7,5 geçmiştir.
Sigortacılık faaliyetlerine bakınca, bunun iki ana grupta topluyoruz. Hayat ve hayat dışı(elementer). Hayat dışı 11 gruptan oluşmaktadır. Yangın, nakliyat, kaza, makine montaj, dolu,hayvan hayat,hastalık,hukuksal koruma,ferdi kaza,kredi ve trafik branşlarını içermektedir.
Öte yandan günümüzde sigortacılık faaliyetleri,başka bir ifadeyle sigorta ürünlerinde gelişmeler olmakta ve yeni ürünler devreye girmektedir.Birkaç örnek vermek gerekirse başta,çevre kirliliği,kaçırılma(fidye),antika ve sanat eserleri,kar ağızlığı, ihale taahhüt, seyahat paket, tarım, hayvancılık, yaramaz çocuk, düğün, organizasyon iptal sigortaları sayabiliriz.
Yeni yasa ile sigortacılık ritminin de yükseleceğini, 1 Ocak 2009 da yürürlüğe giren “Sigortacılık Muhasebe Sistemi” ile de uluslar arası standartlara uygun hale getirilmesi, Mart 2006’ da yürürlüğe giren “Sermaye Yeterliliği” ve Haziran 2007 de çıkarılan AB müktesabatına uygun “Sigortacılık Kanunu” ile sektör büyük ilerlemeler kaydedecektir. Ayrıca TRAMER Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi’ nin kuruluşu ile de motorlu taşıtların sigortalarına ait veriler tek elde toplanarak izlenebilmektedir.
Bireysel Emeklilik Sigorta (BES) sistemi de 2003’den başlayarak önemli bir gelişme göstermiştir. Günümüz itibariyle toplam katılımcı sayısı 1,5 milyon kişiyi aşmıştır. Bu sistem SGK veya sistemi destekleyen emekli olunca ek gelir sağlayan ve emekliliklerine yönelik tasarruflarını yatırımlara yönlendirmek açısından büyük önem taşımaktadır.
Sonuç olarak ülkemizde sigorta bilincini arttırmak gerekmektedir. Öncelikle açık oturumlar, paneller, sempozyumlar ile kamu oyu aydınlatılmalı ve bilinçlendirilmelidir. Öncelikle çeşitli üniversitelere “Sigorta” dersi konulmalıdır. Diğer taraftan, limitlerin arttırılması, serbest tarifeye geçilmesi, taksitli ödeme imkanlarının genişletilmesi sayılabilir.
Nihayet herkes tarafından iyi bilinmeyen “Güvence Hesabı” ile yazımızı noktalıyalım. Plakası tespit edilemeyen yada çalıntı araçların yol açacağı kazalarda bu hesap devreye girmektedir. Yaşamını yitirenlerin yakınlarına trafik sigortası limitleri dahilinde vefat tazminatı ödenmektedir. Maddi hasarları ise “Güvence Hesabı” ödemektedir.
** İzmir Balkan Dernekleri Fed. Yön. Kur. Üyesi
İzmir Balkan Muhacirleri Kurucu ve Onursal Başkanı