Psikolog Tuğçe Turhan

Kendini yorgun hissediyorsun ve bunun nedenini bilmiyor musun? Kronik yorgunluğa bir dizi farklı faktörler neden olabilir. Genellikle kötü beslenme, dehidrasyon eksikliği, kötü uyku alışkanlıkları gibi şeyler söylenir. Ama ya sorun fiziksel sağlığın değilse ya sorun zihinsel sağlığınla ilgili ise; ya sorun tamamen psikolojikse… Bu yazımda öncelikle 6 olası psikolojik nedeninden bahsedeceğim. Daha sonra da en önemli kısmı, hayatımızın canlılığını yeniden kazanmamıza yardımcı olabilecek 6 adımı anlatacağım. Eğer bu psikolojik nedenler sende var ise anlatacağım bu 6 adımı uygulayabilirsin.

Hayattan Bunalmak
Şu anda hayatınızda zor bir dönemden mi geçiyorsunuz? Sevdiğiniz bir kişinin ölümüyle baş etmek, bir ilişkinin sonu, alışılmadık bir ortama uyum sağlamak, parasızlık, okul hayatındaki zorluklar, gelecek kaygısı gibi. Bunlarla başa çıkmak ne demek; üzerimizde çok fazla baskının olması demek öyle değil mi? Çok fazla karar verilecek uygulanacak şeyiniz olması demek. Katılmanız gereken çok fazla görev ve sorumluluklar var ve siz artık nefes alacak yeriniz yokmuş gibi hissediyorsunuz. Tam bir zihinsel çöküşten birkaç santim uzakta olduğunuzu hissediyor gibisiniz. Belki de halihazırda çöktünüz.
Zehirli Bir Ortamda Olmak
Ailen neredeyse birbiriyle hiç geçinemeyen bir aile mi? Veya sorun arkadaşlarındadır; senden faydalandıklarını düşünüyorsundur. Bütün arkadaşların senin iyiliğini düşünmeyen sadece kendi çıkarlarını düşünen insanlar mı? Belki de seni bitkin düşüren patronundur. Seni artık iş ile yaşam dengesinin olmadığı bir noktaya kadar mı çalıştırıyor? Toksik bir ortamda olmak zihinsel sağlığınızı riske atar ve sürekli olarak enerjinizi tüketir.
Sürekli Endişeli Olmak
Aşırı düşünmekten mustarip misin? Aklında sürekli geçmişin pişmanlıkları, üzüntüleri ya da gelecek kaygısıyla mı meşgulsün. Anksiyete bozukluğuna sahip olan kişiler de bundan mustarip olmak çok olasıdır; yorgun ve bitkin hissetmek. Çünkü beyinleri her zaman savaş ya da kaç modunda olur. Her şeyin korkunç bir şekilde yanlış olacağını varsayarak tüm yollar üzerinde aşırı düşünmeye gidiyorsunuz.
Depresyonda Olmak
Kronik yorgunluk; bir kişinin depresyon tanısı alması için, temel kriterlerden biridir. Depresyonda olduğunuzda hiçbir şey yapmak istemezsiniz. Bu en sevdiğiniz şey bile olsa. Artık bir şey yapmanın, amaç edinmenin nasıl bir şey olduğunu merak eder hale gelirsiniz. Bütün gün uyuyup dinlenmiş bile olsanız, bitkin ve halsiz hissedersiniz. Her konuda isteksiz, sürekli mutsuz, odaklanma zorluğu çekiyor ve unutkanlık yaşıyorsanız; depresyonda olabilirsiniz.
Sürekli Stresli Olmak
Derslerden iyi not almak için çalışma konusunda stres mi yaşıyorsunuz? Önemli bir dersin teslim tarihini yetiştirmek için ya da bir projeyi mükemmel bir şekilde yapmak için stres yaşıyor olabilirsiniz. Yüksek düzeyde strese sürekli ve uzun sürede maruz kalma, duygusal ve zihinsel yorgunluğun önde gelen nedenlerinden biridir. Araştırmacılar, aşırı derecede kortizon ve adrenalinin sizi zamanla yıpratabileceğini zaten buldular. Sürekli stres altında olduğumuzda bağışıklık sistemimize bir savaş açılır ve stres bağışıklık sistemimize saldırır. Bu da çeşitli hastalıkların ortaya çıkmasına ve dış etkenlere açık hale gelen bir vücuda sahip olmamız anlamına gelir.
Kendini İhmal Etmek
Doğru beslenmeyi bırakırsan, nerdeyse hiç uyumazsan ve kendini susuz bırakırsan fiziksel olarak iyi bir formda olamazsın. Tabi sadece buda değil sevdiğiniz keyif aldığınız şeyleri yapmak için kendinize yeteri kadar zaman ayırıyor musunuz? Ama en kötüsü kendinizle olan bağlantıyı kaybettiniz mi? En son ne zaman kendinize nasılsın dediniz?

Hayatınızın Canlılığını Kazanmanıza Yardımcı Olacak 6 Adım

İdeal Hayatınızı Resmedin
Seveceğinizi hayal ettiğiniz bir hayat var mı? Bu anında hayâl edebileceğiniz bir resim olmayabilir. İdeal yaşam tarzı hakkında düşündüğünüzde, yaşamak istediğiniz hayatın aklınıza gelen yönlerini anlamak için kendinize zaman verin. Aynı yerde ama farklı bir zihinsel duruma sahip bir yaşam mı? Yoksa tamamen farklı bir fiziksel çevre hayal ediyorsunuz? Neyi idealleştirirseniz hepsini tek tek not edin. Bunu yaparken gerçekleştirebileceğiniz gerçekçi hedefler oluşturun ve bu hedefleri basamak basamak en ince ayrıntısına kadar not edin. En alt basamaktan en üst basamağa doğru hedefleri tek tek ele alarak gerçekleştirmeye çalışın. Burda en önemli faktör gerçekçi hedefler belirlemenizdir. Eğer ütopik hedefler koyarsanız başaramadığınızda daha da kötü bir ruh haline bürünebilirsiniz.
En Çok Zevk Aldığınız Hayata Dönüp Bakın
Kimse doğar doğmaz hayattan yorulmaz. Şimdi arkana bak hayatını dolu dolu yaşadığın zamanları düşün. Ayrıca o zamanlar yaptığınız aktiviteleri de düşünün. Belki unuttuğunuz, atladığınız farklı bir tutkunuz olabilir geçmişte ve o zamanlar hayatınızı değerli kıldığınız değerleri yazın. Başta bunları tekrar yapmak size zevk vermeyebilir ancak zamanla tekrar eski zevkinize kavuşacaksınız. Nasıl tembelleşmeye başladığımızda yapmadıkça yapamaz hale geliyorsak bu durumda aynıdır. Yaptıkça zevk alma oranınız artacaktır. Pes etmeyin.
Şu an Hayatınızda Neler Eksik?
Az önce bir liste yaptık. Hayatından keyif almadığın için, muhtemelen bu listenin farkında değilsin. Ama daha yakından bak. Belki de bu faktörleri uzaklaştıran sensin. Durum ne olursa olsun hayatınızda eksik hissettiğiniz şeyleri mutlaka listeleyin. Listenizi; hayatınızı daha iyi bir hâle getireceğini düşündüğünüz şeyleri, sahip olacak şekilde düzeltin. Ve unutmayın ki aslında kimse çabalamadan emek vermeden kolay yoldan hiçbir şeye sahip olamıyor. Önemli olanda kendi çabalarımızla sahip olduğumuz şeylerdir. Emek verilen her şey her zaman daha değerlidir.
Kontrolünüzde Olan Şeyleri Vurgulayın
Bu noktada hayattan ne istediğinizi, neye sahip olduğunuzu ve neyin eksik olduğunu biliyorsunuz. Doğal olarak hayatınızı düzeltmenin bir sonraki adımı nedir? Eksik olan şeyleri eklemektir. Genellikle hayatlarımızı iyileştirmeye çalışırken, yapmak olduğumuz şey; olumsuz olana yönelmek olur. Bu yüzden bizi neyin daha iyi hissettireceğini bulmak yerine olumsuzlukları işaret ediyor ve onları ortadan kaldırıyoruz. Bu size üstün başarı sağlayacaktır. Hayatımız ne olursa olsun bizim kontrolümüzdedir. Belki başımıza gelen şeyler bizim kontrolümüz dışında gibi gelebilir ancak başımıza gelen şeyle savaşma ya da kaçma, kabullenme tamamen bizim kontrolümüzdedir. Ne yapacağımızın kararı bizim elimizdedir. Neden olduğuyla ilgilenmemelisiniz. Artık oldu bunu kabul edip bundan sonra ne yapabileceğinize odaklanmalısınız.
Kontrolün Sizde Olmayan Alanlarda Çaba Gösterin
Listenin en zor kısmı; kontrolün sizde olmadığını düşündüğünüz yerdir. Bir şehre taşınacak paranız olmayabilir. Sevdiğiniz birini kaybetmiş olabilirsiniz. Durum ne olursa olsun her zaman ikinci seçenek olduğunu unutmayın. Her zaman elinizde olan ikinci en iyi seçeneği bulabilirsiniz. Bu zaman alan bir adımdır. Kendinizi ikna etmeniz, fikirle yetinmeniz ve onu başarmak için çalışmanız gerekmektedir. Kabul bunun en kolay yoludur. Kabulden sonra bu adım gelir.
Hedef Belirleyin
Hayattan yorgunluğunuzun bir işareti de dört gözle bekleyeceğiniz bir şeyinizin olmaması olabilir. Tahmin edin bunu düzeltmek için kontrol kimde? Tabi ki sizde. Gerçekten düşünün. Hedeflerim ne? Amacım ne? Varoluş amacım ne? Misyonum ne? Sürekli başarmaya çalıştığınız bir şeyi başarmakta yeteri kadar hedefiniz yoksa amaçsız bir hayat yaşıyorsunuz demektir. Bu yüzden kendimize hedefler koymalıyız. Bunlar hayata pozitif bakmamızı sağlayabilir. Hedeflerinizi her zaman basamak basamak belirlemelisiniz ve hedeflerinizi koyarken gerçekçi olmalısınız.

Tüm bu adımların yanında ek olarak düzenli uyanmaya dikkat etmelisiniz. Biyolojik saatimiz 25 saattir. Gün ise 24 saat. Her sabah alarmla aynı saatte kalkmazsanız eğer her sabah 1 saate yakın bir gecikmeyle kalkmanız çok olasıdır. Her sabah düzenli uyandığınızda bir süre sonra daha enerjik kalkacaksınız ve bu gününüzü etkileyecektir. Gün içinde mutlaka en az 45 dakika yürüyüş yapmak, sabah kahvaltı yapmak ve erken kalkmak da daha dinç daha sağlıklı hissetmenize neden olacaktır.