Tahran’da suikastla öldürülen Hamas lideri İsmail Heniyye

AA İSTANBUL (AA) - Tarihi Filistin topraklarının Askalan (Aşkelon) kentinden göçe zorlanan Filistinli bir ailenin çocuğu olarak 29 Ocak 1963'te Gazze'deki Şati Mülteci Kampı'nda dünyaya gelen Heniyye, 1987'de Gazze İslam Üniversitesinden mezun oldu. Heniyye'nin üniversiteyi bitirdiği 1987 yılında bir küme Filistinli Müslüman entelektüel ve aktivist, Pir Ahmed Yasin liderliğinde Hamas'ı kurdu. Heniyye de Müslüman Kardeşler Teşkilatı'nın (İhvan) bir kolu olan harekete katılanlar ortasında yer aldı. 1989'da I. İntifada'ya katıldığı ve Hamas üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklanan Heniyye, 1992'de hür bırakıldıktan sonra, İsrail tarafından öbür İslami Cihad ve Hamas üyesi 415 kişilik küme ile Güney Lübnan'a sürüldü, sonraki yıl Gazze'ye geri döndü. Hayatı boyunca direnişin içerisinde yer alan biri olarak mücadeleci kişiliğiyle öne çıkan Heniyye, "Hamas'ın özel güvenliğinin sorumlusu olduğu" suçlamasıyla 1987'de 18 gün, 1988'de 6 ay ve 1989'da 3 yıl olmak üzere İsrail hapishanelerinde tutuklu kaldı. Hamas lideri Şeyh Yasin, 1997 yılında İsrail hapishanesinden çıktığında, Heniyye, kendisinin en yakın yardımcılarından biri oldu. Heniyye, 1999'dan 2004'e kadar, Hamas lideri Şeyh Yasin'in özel kalem müdürlüğünü yaptı. Hamas lideri Heniyye, Ekim 2006'da Gazze'de konvoyuna düzenlenen akından ve Mayıs 2007'de İsrail'in konutunu amaç alan füze saldırısından kurtuldu. Heniyye ayrıyeten İsrail'in Filistinlilere karşı şiddet ve baskı uygulamayı bırakması halinde kendilerinin de şiddet içeren direniş biçimini terk edebilecekleri istikametinde açıklamalarda bulundu. Filistin Başbakanı oldu Heniyye, Hamas lideri Halid Meşal'in Şam'da sürgünde bulunmasından ötürü Filistin Yasama Konseyi seçimlerinde Hamas'ın yürüttüğü kampanyaya da liderlik etti. Hamas, Filistin meclisindeki 132 sandalyeden 76'sını kazanarak seçimden zaferle çıktı. Heniyye, 16 Şubat 2006'da Hamas'ın başbakan adayı olarak açıklandı. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas hükümeti kurma misyonunu Hamas'a verdi. O periyoda kadar Filistin'i yöneten Fetih hareketi ile haftalarca süren koalisyon görüşmelerinin sonuçsuz kalması üzerine Heniyye, Hamas üyeleri ve teknokratlardan oluşturduğu kabineyi ilan ederek hükümeti kurdu. ABD ve İsrail'in karşı çıkmasına karşın Heniyye'nin başbakanlığı, 19 Şubat'ta Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas tarafından onaylandı. Gazze Şeridi'ndeki Hamas ile Fetih ortasındaki çatışmaların Haziran 2007'de tepeye çıkması üzerine Heniyye, Filistin Devlet Başkanı Abbas tarafından başbakanlık misyonundan alındı. Hamas Siyasi Büro Başkanı oldu Heniyye, ilk kez Hamas'ın Siyasi Ofis Başkanlığı için Mayıs 2017'de yapılan seçimde Halid Meşal'in yerine seçildi. Hamas Genel Şura Kurulu, 1 Ağustos'ta, 2021-2025 devri siyasi ofis başkanlığı için isim belirlemek üzere toplandı. Heniyye, Hamas'ın her 4 yılda bir kapalılıkla yürüttüğü bu seçimlerde ikinci kez Siyasi Büro Başkanı oldu. 1980’lerden bu yana hareketin bir kesimi olan Heniyye, son birkaç yıldır Katar'da sürgünde yaşıyordu. İsrail ordusu ailesini amaç aldı İsrail'in 10 Kasım 2023'te Gazze kentinde yerinden edilmiş kişilerin bulunduğu bir okulu amaç alması sonucu Heniyye'nin torunlarından biri hayatını kaybetti. İsrail ordusu, 10 Nisan'da Ramazan Bayramı hasebiyle Gazze kentinin batısındaki Eş-Şati Mülteci Kampı sakinleri ve yakınlarıyla bayramlaşmaya giden Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye'nin ailesinden birçok kişinin bulunduğu aracı maksat aldı. Saldırıda 3 oğlu ve 4 torununu kaybeden Heniyye, vefat haberini aldığında "Allah'tan geldik Allah'a döneceğiz" sözlerini kullandı. "Çocuklarının Gazze'yi terk etmediğini, Kudüs'ün ve Mescid-i Aksa'nın kurtuluşu yolunda hayatlarını feda ettiğini" söyleyen Heniyye, "Çocuklarım Gazze'de kaldılar ve Gazze'yi terk etmediler. Tüm halkımız evlatlarının kanlarıyla büyük bir bedel ödüyor. Ben de onlardan biriyim. İsrail'e yıkımla, katliamla, yok etmeyle alamadığını müzakere masasında da almayacağını söylüyoruz. Oğullarımın kanı Gazze'deki şehit halkımızın kanından daha değerli değildir." değerlendirmesinde bulundu. "Ailemin 60'a yakın ferdi savaşta şehit oldu ve onlar ve halkımız ortasında hiçbir fark yok." diye konuşan Heniyye, "Kayıplarımız ne kadar büyük olursa olsun, İsrail'in yaptığı şantaja boyun eğmeyeceğiz, taviz vermeyeceğiz." dedi. Heniyye'nin, İsrail ordusunun Ramazan Bayramı'nda düzenlediği taarruzda yaralanan torunu Melek Heniyye de tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. 13 çocuğu bulunan Heniyye'nin Gazze kentinin batısında yer alan Kıyı Mülteci Kampı'ndaki konutu de akınlarda bombalandı. Yeni İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin merasimine katılmak için Tahran'da bulunan Heniyye, ikamet ettiği konuta düzenlenen taarruz sonucu ömrünü yitirdi.
Muhabir: Ekrem Biçeroğlu,Safiye Karabacak