Bosna Hersek’te 18 ve 19. yüzyılda üretilen, sadece bayram namazlarında kullanılmasıyla bilinen ve uzun süredir ülkede rastlanmayan Banja Luka seccadelerinin 3 örneği anavatanlarına geri getirildi.

“İslamic Art” dergisi editörü Kenan Surkovic, başkent Saraybosna’daki Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi bünyesindeki müzede sergilenmeye başlanan tarihi Banja Luka seccadeleri hakkında açıklamada bulundu.

Surkovic, Bosna Hersek’in Banja Luka şehrinde yapılan seccadelerin, dünyada bilinen Bosna yapımı İslami sanat eserleri arasında olduğunu vurguladı.

Seccadelerin zaman içerisinde Bosna’dan farklı yerlere götürüldüğünü ifade eden Surkovic, “Kısa süre önce Bosna Hersek’e geri getirilen bu İslami sanat eserlerini geçen yıllarda Bosna’da görmek mümkün değildi.” dedi.

Kenan Surkovic, Banja Luka seccadelerinin klasik seccadeler gibi günlük namazlar için kullanılmadığını belirterek “Bu seccadeler yılın genelinde duvarda asılı olarak tutulmuş, yalnızca bayram namazları sırasında indirilmiş ve kullanılmıştır.” ifadesini kullandı.

• Kumaşların birleştirilerek yapıldığı Barok motifler

Seccadelerin duvarları süslediğini dile getiren Surkovic, “Banja Luka seccadeleri, klasik örme sanatlarından çok uzak bir tarzda hazırlanmaktadır. Osmanlı barok motiflerinden etkilenen seccade, ufak şekilde kesilmiş kumaşların birleştirilmesi ile hazırlanmaktadır.” diye konuştu.

Surkovic, Banja Luka seccadelerinin üretiminin 19. yüzyılda sona erdiğini belirterek şöyle devam etti:

“Sebebini bilmediğimiz şekilde, bu sanat zamanla tarihe karıştı. Genellikle Türkiye’deki koleksiyonlar arasında olduğunu bildiğimiz bu seccadelerin, Amerika’da bazı müzelerde de olduğu bilgisine ulaştık.”

Bugüne kadar üç Banja Luka seccadesinin Bosna Hersek’e geri getirildiğini ifade eden Surkovic, “Bunlardan birisi Amerika’dan, iki tanesi de Almanya’dan getirilerek anavatanına döndü.” dedi.

Surkovic, Almanya’dan getirilen ve 250 yıllık olduğunu düşünülen seccadelerin Katar asıllı Doktor Hamid Abdulaziz Al-Marwani tarafından, Almanya’da yapılan bir açık arttırmada satın alınarak Bosna Hersek’e getirildiğini aktardı.

Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi yönetimi tarafından vakıfname verilen Al-Marwani de Bosna Hersek’te yapılmış ancak zaman içerisinde ülkede bir örneği bile kalmamış Banja Luka seccadelerine dair bilgiyi Surkovic’ten aldığını söyledi.

Almanya’da iki adet Banja Luka seccadesinin müzayedede satıldığını öğrenince açık artırmaya katıldığını belirten Al-Marwani, “Sonunda Bosna Hersek’e ait olan bu seccadeleri anavatanına geri getirmeyi başardık. Bu durumdan çok memnunum.” ifadelerini kullandı.