Telegram bilgilerini vermeyen “Durov” olayında Macron’un söz özgürlüğüne bağlılık savunması reaksiyon gördü

AA ANKARA (AA) - Fransa'da gözaltına alınan iletileşme uygulaması Telegram'ın kurucusu ve Üst Yöneticisi (CEO) Pavel Durov'a yöneltilen suçlamalar ortasında "otoritelere bilgi vermeyi reddetmesinin" de bulunması, tabir özgürlüğü ve dijital mahremiyetin korunması üzere konularda telaş ve tenkitlere neden oldu. AA muhabiri, Durov'un Fransa'da gözaltına alınması ve "otoritelere bilgi vermeyi reddetmek" dahil 12 farklı suçlamayla müsabakasının akabinde Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Fransa'nın tavrına yönelik yorumları derledi. Kanada'da Toronto Üniversitesine bağlı Citizen Lab kuruluşunda araştırmacı John Scott-Railton, Telegram'ın öncelikli olarak şifreli iletileşme uygulaması olmadığını ve birden fazla insanın bunu şifreleme yapmadan neredeyse bir toplumsal ağ olarak kullandığına işaret etti. Scott-Railton, uygulamanın içerik denetimi ve yasal taleplere yanıt verme konusunda geniş bir erişim ve yeteneğe sahip olmasının Durov'u "her türlü potansiyel hükümet baskısının merkezine yerleştirdiği" değerlendirmesinde bulundu. Öte yandan birtakım çevreler, Durov'un gözaltına alınması tabir özgürlüğüne bir hücum olarak niteledi. Durov'un gözaltına alınması söz özgürlüğüne yönelik bir saldırı Cezaevinde hayatını kaybeden Rus muhalif Aleksey Navalnıy'nin eski başdanışmanı Leonid Volkov, Telegram hesabından yaptığı paylaşımda, uygulamanın hatalılar için elverişli bir alan haline geldiğini belirtmekle birlikte Durov'un hür bırakılmasını istedi. Volkov, "Durov, Telegram kullanıcılarının işlediği cürümlerin ortağı değildir." dedi. Durov'un basın sözcüsü George Lobushkin ise Telegram'da, Durov'un gözaltına alınmasını "dünya çapında söz özgürlüğüne yönelik müthiş bir saldırı" olduğunu yazdı. 2013'te ABD'nin ülke başkanları dahil yabancı ülke vatandaşlarına ilişkin tüm internet yazışmalarını bilgi toplamak için müsaadesiz kullandığını ifşa eden evrakları yayınlayan ABD Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) eski çalışanı Edward Snowden ise X hesabından yaptığı paylaşımda Durov'un gözaltına alınmasını "temel insan hakları olan söz ve örgütlenme özgürlüğüne yönelik bir saldırı" olarak niteledi. Snowden, "(Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel) Macron'un özel irtibat uygulamalarına erişim için rehin alma düzeyine inmesine şaşırdım ve derinden üzüldüm. Bu yalnızca Fransa'yı değil, dünyayı da alçaltıyor." ifadesini kullandı. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Telegram'da yaptığı paylaşımda, 2018'de Rusya'da yetkililer ile firma ortasında yaşanan problemde kimi Batılı STK'ların Rus makamlarını eleştirdiğine değinerek, bu kuruluşların artık de Fransa'ya Durov'un özgür bırakılmasını talep edip etmeyeceklerini sordu. Rusya Federasyonu Güvenlik Kurulu Lider Yardımcısı Dmitriy Medvedev ise Durov ile evvelce yaptığı görüşmede kolluk kuvvetleriyle işbirliği yapmaması durumunda her ülkede sıkıntılar yaşayacağını söylediğini işaret ederek, Durov'un Batı'da, Rus kimliği nedeniyle tehlikeli olarak görüldüğüne değindi. Öte yandan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da gazetecilere yaptığı açıklamada, Telegram kurucusuna yöneltilen suçlamaların "ciddi" olduğu değerlendirilmesini yaparak, "Suçlamalar epey önemli. Bu yüzden önemli ispatlar sunulması gerekiyor. Aksi takdirde bu irtibat özgürlüğünün kısıtlanması ve büyük bir şirketin liderinin direkt tehdit edilmesi manasına gelecek. Yani bu durum, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un bu sıkıntı hakkında konuşurken dün reddettiği siyasetin birebiri olacak." tabirlerini kullandı. Rus haber kanalı RT’nin Genel Yayın Yönetmeni Margarita Simonyan, Telegram hesabından yaptığı paylaşımda, Durov'un "şifreleme anahtarlarının alınması için gözaltına alındığını" ileri sürerek, uygulamayı kullanan Rus yetkililere "hassas iletilerinizi silin" daveti yaptı. Macron'a nazaran, Durov'un gözaltı kararının tabir özgürlüğü ile alakası yok Macron, Durov'un gözaltına alınmasının tabir özgürlüğü ile alakası olmadığını savundu. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, dün X hesabından yaptığı paylaşımda, Fransa'nın söz özgürlüğüne hürmet gösterdiğini lakin Durov'un devam eden bir isimli soruşturma kapsamında gözaltına alındığını ve bunun siyasi bir karar olmadığını belirtti. Diğer taraftan, uygulamaya yönelik tenkitlere karşın Telegram, Fransa'da kabine üyeleri ve siyasi yetkililer tarafından yaygın olarak kullanılıyor. Macron'un da 2017'deki birinci cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasından bu yana uygulamanın kullanıcısı olduğu biliniyor. Ayrıca, Durov'un gözaltında olduğu süreçte Macron'un "yakın zamanda" uygulamaya girdiği tespit edildi. AB’den "Durov'un gözaltına alınması yasalarımızla ilgili değil" açıklaması Avrupa Birliği (AB) ise Durov'un gözaltına alınmasının birliğin Dijital Hizmetler Yasası (DSA) kapsamındaki zorunluluklar ile alakası olmadığını bildirdi. AB Kurulu Sözcüsü, Durov'un gözaltına alınmasında olduğu üzere rastgele bir cezai kovuşturmanın DSA kanunları kapsamındaki yaptırımlar ortasında olmadığını bu bahiste ulusal ya da milletlerarası hukukun belirleyici olabileceğini kaydetti. Telegram'a ait gelişmeleri yakından takip ettiklerini tabir eden sözcü, bu mevzuyla ilgili Fransız yetkilileri ile işbirliği içinde çalışmaya hazır olduklarını lisana getirdi. Telegram Rus ordusu tarafından faal formda kullanılıyor Politico'ya nazaran, Telegram kurucusunu Durov'un gözaltına alınması Rus askeri bağlantısını sarsan bir gelişme. Uygulamanın Rusya’nın Ukrayna Savaşından sonra ordu ve siyasi yetkililer tarafından faal olarak kullanılmaya başlandığı belirtiliyor. Rus askeri blogger kanalı Povernutie na Z Voine, Telegram'dan yayınladığı açıklamada, uygulamanın Rus askeri bağlantısındaki yerine işaret ederek, Durov'un gözaltına alınmasına ait "Rus ordusunun irtibatın liderini gözaltına aldılar." dedi. Açıklamada, Durov'un gözaltına alınmasının akabinde Rus yetkililerin bağımsız bir bağlantı platformu geliştirmek için çalışmaları hızlandıracağı belirtildi. Washington merkezli fikir kuruluşu Atlantic Council'e bağlı Digital Forensic Research Lab'n (DFRLab) haziran ayında yayınladığı rapora nazaran, Kremlin, Ukrayna Savaşının başlamasının akabinde batı merkezli toplumsal medya platformlarına yasak getirirken Telegram'ı tolere etmeyi ve uygulamayı kendi çıkarları doğrultusunda kullanmayı sürdürdü. DRFLab ayrıyeten, uygulamanın özel Rus askeri şirketleri tarafından fon toplama, bilgi paylaşımı, işe alım üzere alanlarda kullanıldığını ve paramiliter Wagner kümesinin 30'dan fazla Telegram kanalı olduğunu bildirdi. Diğer tepkiler ABD'de başkanlık yarışından çekildiğini ve Cumhuriyetçi aday Donald Trump'a takviye vereceğini duyuran Robert F. Kennedy Jr, Durov'un gözaltına alınmasının akabinde, tabir haslığını muhafaza muhtaçlığının hiç bu kadar acil olmadığını kaydetti. Eski Avusturya Dışişleri Bakanı Karin Kneissl ise Durov'a yönelik suçlamaları çılgınlık olarak nitelendirdi. ABD'li Cumhuriyetçi Vivek Ramaswamy de X paylaşımında, "Bugün Telegram. Yarın X olacak." tabirini kullandı. X'in sahibi Elon Musk da Durov için X toplumsal medya platformundan "serbest bırakılma" daveti yaptı. Musk, öbür bir X paylaşımında da "Liberte (Özgürlük), Liberte, Liberte?" tabirine yer verdi. Durov'a yönelik suçlamalar Paris Cumhuriyet Savcısı Laure Beccuau, Durov hakkındaki suçlamalar ortasında, yasa dışı süreçler, çocuk cinsel istismarı, dolandırıcılık ve otoritelere bilgi vermeyi reddetme üzere cürümler olduğunu belirtti.​​​​​​​ Beccuau, Durov'un, Organize Hatalarla Gayret memurları tarafından yapılan ön soruşturmanın akabinde 8 Temmuz'da açılan "X" soruşturmasının bir kesimi olarak gözaltına alındığını söyledi. Polis tarafından sorgusu süren Durov hakkında 12 başka hatayla ilgili araştırma yapıldığı belirtildi.
Muhabir: Şeyma Yiğit,Gökhan Çeliker
Benzer Videolar