TİHEK’ten mahallî seçim sonrası emekçi çıkaran İBB’ye idari para cezası

AA ANKARA (AA) - TİHEK'in kararına nazaran, İBB'de çalışan işçinin, haksız nedenlerle işten çıkarıldığına yönelik yazılı ve görsel medyadaki argümanlar üzerine resen inceleme başlatıldı. İnceleme kapsamında yazılı beyan veren İBB, 2019'da İBB Meclisi Hukuk Komitesi ve Temel Haklar Komitesince oluşturulan Araştırma Komitesi ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişlerince konuyla ilgili inceleme yapıldığı, bunların sonucunda hazırlanan raporun, belediye iştiraklerinin yanıtı yazılarının ve İBB Meclis üyelerince verilen önergelerin yazılı görüşe ek olarak kuruma ibraz edildiği tabir edildi. İşten çıkarmalar ve alımlar soruldu TİHEK, belediyenin sunduğu yazılı görüşü, somut gerçeğe ulaşılması için kâfi bulmadı. Kurum, belediyeden, 27 Haziran 2019 ile 24 Kasım 2023 ortasında iş akdi feshedilen personel sayısı ile iş mukavelesi feshedilen emekçilerin fesih süreçlerinde ihbar önellerine riayet edilip edilmediğiyle ilgili evrakların gönderilmesini talep etti. Ayrıca Toplumsal Güvenlik Kurumundan alınan datalar uyarınca, bu tarihler ortasında 74 bin 28 kişinin hangi münasebetlerle işe alındığı, 66 bin 920 kişinin ise hangi münasebetlerle işten ayrıldığı soruldu. İBB'nin şuraya gönderdiği yazıda, belediye ve iştiraklerinde işten çıkarılan emekçi sayısına ait tezin gerçeği yansıtmadığı, ayrımcılık savıyla belediyeye açılmış dava bulunmadığı, alt patron çalışanları belediye çalışanı olmadığından işe giriş ve işten ayrılış süreçlerinin İBB tarafından yapılmadığı, 2019'da İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisince oluşturulan araştırma kurulu, mülkiye müfettişleri ve iş müfettişlerince yapılan incelemelerde mevzuata alışılmamış bulguya rastlanıldığına dair geri dönüş olmadığı kaydedildi. Kurum ve kuruluşlardan da bilgi istendi İnceleme kapsamında çeşitli kurum ve kuruluşlardan da görüş istendi. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının gönderdiği yazıda, belediyeye bağlı iştirakler hakkında yapılan incelemede, İş Kanunu'nun "Toplu işten çıkarma ile ilgili kararlara aykırılık" başlıklı 100. unsuru uyarınca iştirakler hakkında idari yaptırım uygulandığı söz edildi. HAK-İŞ'in sunduğu yazıda, 2019'daki mahallî seçimlerin akabinde 12 binin üzerinde sendika üyesinin işten çıkarıldığı bildirilirken, SGK de 2019 ila 2023 ortasında işe giren ve işten ayrılanların sayısını sundu. Üst sondan idari para cezası TİHEK kararında, belediyenin, 4 yıllık süreçte haklı yahut haksız nedenlerle iş akdi feshedilen toplam emekçi sayısı ve işe iade davalarıyla ilgili bilgi vermediği belirtildi. İBB bünyesinde, bağlı iştirak şirketleri ve kuruluşlarında çalışan çok sayıda emekçinin kontratlarının lokal seçim sonrası feshedilmesinin, birinci bakışta bu süreçlerin siyasi saiklerle yapıldığı izlenimini doğurduğu kaydedildi. Kararda, belediyenin karşılıkları, kamuoyuna yansıyan savlar, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun ve öteki belediye yetkililerin açıklamaları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, iki seçim öncesi yahut seçimden çabucak evvel işe alınan bireylerin bir siyasi görüşe yakın olduğuna dair varsayımlar yapılarak mukavelelerinin feshedildiğinin değerlendirildiği söz edildi. Belediyenin işçi değerlendirmesinde liyakat unsuru gözetilerek objektif ve objektif kriterlerin belirlenmediği, iki lokal seçim ortasında işe alınanların makul bir siyasi kümeye ilişkin olduğunun varsayıldığı, bu varsayım üzerinden işe alımların adil olarak değerlendirilmediği, belediyeden bilgi ve doküman sunulması ısrarla talep edilmesine karşın rastgele bir somut bilgi ve doküman sunulmadığı aktarılan kararda, "Ayrımcılık yasağının ihlal edildiği savlarının çürütülemediği, hasebiyle 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu'nda sayılan ayrımcılık tiplerinden biri olan varsayılan temele dayalı ayrımcılığın ögelerinin gerçekleştiği ve muhatap tarafından ayrımcılık yasağının ihlal edildiği kanaatine varılmıştır." değerlendirmesi yapıldı. TİHEK, "çalışma hakkı" ve "ayrımcılık yasağı"nı ihlal ettiğine hükmettiği belediyeye üst huduttan 141 bin 934 lira idari para cezası verdi.
Muhabir: Abdullah Sarica