Toplumsal medyada manipülasyon toplumsal kutuplaşmaya yol açıyor

AA İSTANBUL (AA) - Armağan, toplumsal medyada geniş yankı ve infial uyandıran olayların toplumsal algıyı nasıl etkilediğini AA muhabirine anlattı. Sosyal medyada olayın şimdi netleşmeden manipülatif içeriklerin yayılmasının büyük bir sorun olduğunu lisana getiren Armağan, "Açıkçası toplumsal medyanın tabiatına uygun halde çok ağır manipülasyonun, palavra haberin, içeriklerde ve akışlarda çok sık gördüğümüz bir periyot yaşadık. En sorunlu gördüğümüz tarafı neydi? Çok fazla farklı toplumsal kümeleri suçlayıcı, onların dini inancını, etnik kümesini küçümseyici, aşağılayıcı çok fazla içerik gördük. Köylülere dönük, köylü sosyolojisine dönük çok aşağılayıcı, küçümseyici tabirler gördük." dedi. Bu çeşit içeriklerin toplumda kutuplaşmaya yol açabileceğinin altını çizen Armağan, bu tip kalıp yargıların olduğu içeriklerin daha çok etkileşim aldığını, bunların toplumsal birlikteliği ve müşterek varoluşu zedelediğini kaydetti. Armağan, bu tip olayların tek bir toplumsal, dini yahut ekonomik kümede görülmediğini vurgulayarak, İspanya'da evlatlık olarak verildiği anne ve babası tarafından öldürüldüğü ortaya çıkan Çinli Asunta Basterra hadisesini örnek gösterdi. Olayların farklı toplumsal sınıflara mal edilmemesi gerektiğinin altını çizen Armağan, şöyle devam etti: "Şehirli, beyaz yakalı, aristokrat lakin ruhsal durumları bozuk bir aile vardı. İspanyol medyasında 'Galiçya bölgesi de esasen daima böyledir.' üzere haberler yapılmadı, yapılmamalı da esasen. Zira bu çok büyük bir ön yargıdır. Ön yargılar, vakitle yargıya dönüşüyor. Sonra o yargılar normlara dönüşüyor ve biz o normları değiştiremiyoruz. O normlar sizinle benim aramda kocaman bir bariyer olmaya başlıyor. Bunu biz konuşamaz hale geliyoruz. Sonra kutuplaşmaya başlıyoruz. Sosyolojik döngü bu formda ilerliyor." Gazetecilik ve dedikoduculuk ortasında net bir ahlaki çizginin olması gerektiğini lisana getiren Armağan, toplumsal infial uyandıran olaylara ait yapılan haberlerin büyük bir kısmının dedikodu üzerinden devam ettiğini, bu durumun toplumsal psikoloji için hiç düzgün bir şey olmadığını anlattı. Sosyal medya kullanıcıları nelere dikkat etmeli? Armağan, toplumsal medyadaki manipülatif içeriklerden korunmak için kullanıcıların sonlarını âlâ belirlemeleri gerektiğini söz ederek, "Sosyal, duygusal sağlamlığımız için kendimizi nerede durduracağımızı bilmemiz gerekiyor. Bir haberde manipülasyon hissettiğiniz anda bırakın. Zira gerçekten bu tıp içerikler psikolojimizde derin izler bırakır." dedi. Sosyal medya platformlarının birçoklarının daha fazla takipçi kazanma odaklı olduğunu belirten Armağan, pek çok toplumsal medya içerik üreticisinin kaygısının haber yerine daha fazla takipçi kazanmak olarak söz etti. Armağan, resmi yahut klâsik yayın organlarından mevzuyu takip etmenin daha sağlıklı olacağını söyledi. "Aileler çocuklara dürüst konuşsunlar" Ailelerin çocuklarına dürüst davranmalarının değerli olduğuna işaret eden Armağan, "Sosyal medyada da televizyon ekranında da bir olay konuşuluyor. Ailelere birinci teklifim, çocuklarıyla dürüst konuşsunlar. 'Aman çocuğum o denli bir şey olmamış.' üzere kapatıcı şeylere gitmesinler. Evet, bu ülkede bir çocuk öldürüldü. Bunu söylemek çocuğun psikolojisini bozmaz. Ayrıntılarına girmeden yalnızca olayın ne olduğunu çocuğa açıklamak kafidir." diye konuştu. Çocuklarla hislerin paylaşılmasının ehemmiyetine dikkati çeken Armağan, "Ağlıyorsanız, neden ağladığınızı açıklayın. Hüznünüzü çocuğunuzla paylaşın. Bu durum, onların duygusal gelişimini dayanaklar." tavsiyesinde bulundu. Eğitimci sosyolog Armağan, anne ve babaların çocuklarının fotoğraflarını toplumsal medyada paylaşarak onları risk altına soktuklarını söyledi. "Çocuk haklarından bahseden birebir anneler, çocuklarının müsaadesini almadan fotoğraflarını toplumsal medyaya koyuyor. Bu, önemli bir ihmal ve istismardır." diyen Armağan, çocukların vefat üzere kavramlarla erken yaşta tanıştırılmasının değerine değindi. Armağan, mevtin varlığının çocuklara doğal bir biçimde anlatılması gerektiğini vurgulayarak, bu bahiste açık konuşulmasının çocukların ruhsal sıhhatine ziyan vermeyeceğinin altını çizdi. Çocukların yetişkinlerle olan bağlarında inancın değerinden bahseden Armağan, kişisel olaylar üzerinden genelleme yapılmasının yanlış olduğunu kaydetti. Armağan, aile içinde birtakım hasımlıkların yahut gerginliklerin olduğu devirlerde çocukların tek başına birtakım yerlere gönderilmemesi gerektiğine işaret ederek, genel olarak ise çocukları aile üyelerinden uzaklaştırmanın toplumsal dayanışmayı zayıflatabileceğini ve toplumda gereksiz bir kaygı oluşturabileceğini kelamlarına ekledi.
Muhabir: Ümit Türk