Toplumsal medyada manipülasyon toplumsal kutuplaşmaya yol açıyor

AA İSTANBUL (AA) - Armağan, toplumsal medyada geniş yankı ve infial uyandıran olayların toplumsal algıyı nasıl etkilediğini AA muhabirine anlattı. Sosyal medyada olayın şimdi netleşmeden manipülatif içeriklerin yayılmasının büyük bir sorun olduğunu lisana getiren Armağan, "Açıkçası toplumsal medyanın tabiatına uygun formda çok ağır manipülasyonun, palavra haberin, içeriklerde ve akışlarda çok sık gördüğümüz bir devir yaşadık. En sorunlu gördüğümüz tarafı neydi? Çok fazla farklı toplumsal kümeleri suçlayıcı, onların dini inancını, etnik kümesini küçümseyici, aşağılayıcı çok fazla içerik gördük. Köylülere dönük, köylü sosyolojisine dönük çok aşağılayıcı, küçümseyici tabirler gördük." dedi. Bu cins içeriklerin toplumda kutuplaşmaya yol açabileceğinin altını çizen Armağan, bu tip kalıp yargıların olduğu içeriklerin daha çok etkileşim aldığını, bunların toplumsal birlikteliği ve müşterek varoluşu zedelediğini kaydetti. Armağan, bu tip olayların tek bir toplumsal, dini yahut ekonomik kümede görülmediğini vurgulayarak, İspanya'da evlatlık olarak verildiği anne ve babası tarafından öldürüldüğü ortaya çıkan Çinli Asunta Basterra hadisesini örnek gösterdi. Olayların farklı toplumsal sınıflara mal edilmemesi gerektiğinin altını çizen Armağan, şöyle devam etti: "Şehirli, beyaz yakalı, aristokrat ancak ruhsal durumları bozuk bir aile vardı. İspanyol medyasında 'Galiçya bölgesi de zati daima böyledir.' üzere haberler yapılmadı, yapılmamalı da zati. Zira bu çok büyük bir ön yargıdır. Ön yargılar, vakitle yargıya dönüşüyor. Sonra o yargılar normlara dönüşüyor ve biz o normları değiştiremiyoruz. O normlar sizinle benim aramda kocaman bir bariyer olmaya başlıyor. Bunu biz konuşamaz hale geliyoruz. Sonra kutuplaşmaya başlıyoruz. Sosyolojik döngü bu formda ilerliyor." Gazetecilik ve dedikoduculuk ortasında net bir ahlaki çizginin olması gerektiğini lisana getiren Armağan, toplumsal infial uyandıran olaylara ait yapılan haberlerin büyük bir kısmının dedikodu üzerinden devam ettiğini, bu durumun toplumsal psikoloji için hiç düzgün bir şey olmadığını anlattı. Sosyal medya kullanıcıları nelere dikkat etmeli? Armağan, toplumsal medyadaki manipülatif içeriklerden korunmak için kullanıcıların hudutlarını düzgün belirlemeleri gerektiğini söz ederek, "Sosyal, duygusal sağlamlığımız için kendimizi nerede durduracağımızı bilmemiz gerekiyor. Bir haberde manipülasyon hissettiğiniz anda bırakın. Zira gerçekten bu tıp içerikler psikolojimizde derin izler bırakır." dedi. Sosyal medya platformlarının birçoklarının daha fazla takipçi kazanma odaklı olduğunu belirten Armağan, pek çok toplumsal medya içerik üreticisinin kederinin haber yerine daha fazla takipçi kazanmak olarak tabir etti. Armağan, resmi yahut klasik yayın organlarından mevzuyu takip etmenin daha sağlıklı olacağını söyledi. "Aileler çocuklara dürüst konuşsunlar" Ailelerin çocuklarına dürüst davranmalarının değerli olduğuna işaret eden Armağan, "Sosyal medyada da televizyon ekranında da bir hadise konuşuluyor. Ailelere birinci teklifim, çocuklarıyla dürüst konuşsunlar. 'Aman çocuğum o denli bir şey olmamış.' üzere kapatıcı şeylere gitmesinler. Evet, bu ülkede bir çocuk öldürüldü. Bunu söylemek çocuğun psikolojisini bozmaz. Ayrıntılarına girmeden yalnızca olayın ne olduğunu çocuğa açıklamak kafidir." diye konuştu. Çocuklarla hislerin paylaşılmasının ehemmiyetine dikkati çeken Armağan, "Ağlıyorsanız, neden ağladığınızı açıklayın. Kederinizi çocuğunuzla paylaşın. Bu durum, onların duygusal gelişimini dayanaklar." tavsiyesinde bulundu. Eğitimci sosyolog Armağan, anne ve babaların çocuklarının fotoğraflarını toplumsal medyada paylaşarak onları risk altına soktuklarını söyledi. "Çocuk haklarından bahseden birebir anneler, çocuklarının müsaadesini almadan fotoğraflarını toplumsal medyaya koyuyor. Bu, önemli bir ihmal ve istismardır." diyen Armağan, çocukların vefat üzere kavramlarla erken yaşta tanıştırılmasının ehemmiyetine değindi. Armağan, mevtin varlığının çocuklara doğal bir formda anlatılması gerektiğini vurgulayarak, bu mevzuda açık konuşulmasının çocukların ruhsal sıhhatine ziyan vermeyeceğinin altını çizdi. Çocukların yetişkinlerle olan bağlarında inancın ehemmiyetinden bahseden Armağan, ferdî hadiseler üzerinden genelleme yapılmasının yanlış olduğunu kaydetti. Armağan, aile içinde birtakım hasımlıkların yahut gerginliklerin olduğu periyotlarda çocukların tek başına birtakım yerlere gönderilmemesi gerektiğine işaret ederek, genel olarak ise çocukları aile üyelerinden uzaklaştırmanın toplumsal dayanışmayı zayıflatabileceğini ve toplumda gereksiz bir endişe oluşturabileceğini kelamlarına ekledi.
Muhabir: Ümit Türk