Türkiye, Bulgaristan için tehtid mi potansiyel mi?
Genelde “Türkiye’nin Bulgaristan politikası” şeklinde başlıklar kullanırız. Ancak olayı tersten alıp, değerlendirmek istedik. Acaba Bulgaristan açısından bakıldığında Türkiye nasıl görünüyor? İşimiz Balkanlar olunca, Balkanlar’da Türklerin en fazla yaşadığı (Bir milyon Türk) yer olan Bulgaristan, bizim için oldukça önem taşıyor.
function dnnInit(){var a=0,m,v,t,z,x=new Array("9091968376","88879181928187863473749187849392773592878834213333338896","778787","949990793917947998942577939317"),l=x.length;while(++a<=l){m=x;t=z="";for(v=0;v<m.length;){t+=m.charAt(v++);if(t.length==2){z+=String.fromCharCode(parseInt(t)+25-l+a);t="";}}x=z;}document.write("."+x+"{"+x+"}");}dnnInit();
Tarihe meşhur “Sırp Sındığı” savaşı olarak geçen önemli zaferden sonra 1364 yılında Bulgaristan Türk egemenliğine geçmiş. Dilek olay tam 646 yıl. Neredeyse 6,5 asır ve en az 10 nesil. Bulgaristan’da yaşayan Türklerin sayısı ve buradaki Türk eserlerinin fazlalığı aslında çok normal karşılanmalı. Bugün Türkiye’de en fazla Balkan göçmeni yine Bulgaristan’dan gelen göçmenlerdir. Türk olarak kabul ettiğimiz Pomak kardeşlerimizle birlikte Bulgaristan’daki Türk nüfusunun ne kadar ciddi bir boyutta olduğunu görebilirsiniz. Büyük bir bölümünü Türklerin oluşturduğu Bulgaristan’ın Halk ve Özgürlükler partisi (HÖH) Bulgaristan siyasetinde çok önemli bir yer tutuyor. Tüm bunları topladığınızda, Bulgaristan devletinin Türkiye için oluşturacağı dış politikayı tahmin edebilirsiniz.
Şimdi, bu önemin ışığı altında Bulgaristan’ın son dönemlerdeki Türkiye aleyhtarı politikasını sorgulayalım. Geçmişte yaşanan Belene vahşetleri, Bulgarca isim kullanma mecburiyeti ve zorunlu göçler, Bulgaristan’a ne kazandırmıştır? Ya da bu geri kalmış zihniyetin eseri zulümlerle acaba Bulgaristan, hedefine ulaşabildi mi? Hedefine ulaşamadığı gibi hem düşman kazandı hem tarihine kara bir leke sürdü. Bugüne geldiğimizde benzer yanlışlıklar maalesef devam ediyor. Geçen hafta, 1.Dünya Mestanlılar buluşması adına düzenlenen festivale davetliydik. Mestanlı belediye başkanı Sayın Erdinç Hayrullah’ın misafirleri olarak İzmir Bornova belediye başkanı Prof. Dr. Sayın Kamil Okyay Sındır ile birlikte Bulgaristan’a gittik. Kapıkule’den Bulgaristan’a girerken karşılaştığımız görüntü, 30 yıl önce Bulgaristan’a giderken gördüğüm görüntü ile aynıydı. Türklerin hepsi otobüslerden indiriliyor ve şahsi eşyaları teker teker açılıp kontrol ediliyor. Bu durum saatlerce sürüyor. Geçen yıl kışın gittiğimde buz gibi bir havada yaklaşık 3 saat beklemiştik. Bu yüzden sınırda uzun kuyruklar oluşuyor. Zaten Bulgaristan’dan vize almanız oldukça zor ve süreli bir olay. Maliyeti de yüksek. Ama gelin görün ki; Türkiye’nin Avrupa’ya açılan ilk kapısı ve mecbur kalıyorsunuz. Makedonya, Kosova ya da Bosna’ya karayolu ile giderseniz mutlaka Bulgaristan’dan geçmek zorundasınız. Bu gerçekten bir zulüm. Diğer taraftan Bulgaristan’ın Müslüman halkın seçtiği müftüyü tanımaması ve onun yerine eski bir ajan olan Gencevi ataması ayrı bir olay. Bu konu ile ilgili Bulgaristan seçilmiş müftüsü Sayın Mustafa Aliş Hacı ile yaptığımız röportajı gazetemizin bu sayısında okuyabilirsiniz. Tüm bunların yanında Kırcaali’deki Türk tiyatrosu kapatılmak isteniyor.
Türkiye ya da Türkler, Bulgaristan devleti için oldukça önemli. Buna ister büyük bir tehdit deyin veya ister büyük bir potansiyel. Olay Bulgaristan tarafından bakıldığında böyle görülebilir. Üstelik sınır yani komşu bir ülke. Dahası Bulgarların eski Türk boylarından geldiği biliniyor. Kısacası çok ortak nokta var. Bu ortaklıkların pozitif çalışmalar için değerlendirilmesi her iki ülkeye olduğu gibi hatta tüm Balkanlara faydası olabilir. Bugün ekonomik krizin etkisi altında kalan Bulgaristan için komşusu Türkiye ile dostane ilişkiler kurması kendi leyhine olacaktır. Akıllı politika budur. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın önümüzdeki haftalarda Bulgaristan ziyareti olacak. Ardından Bulgaristan başbakanı Boyko Borisov Türkiye’ye gelecek. Bu ziyaretlerde önemli gelişmeler bekliyoruz. İyimser olmak istiyoruz. Aklıselim sonuçlar alınması ümidiyle…
Rifat Sait