Türkiye – Kosova ortak yatırımı
Prizren’in 22 km yakınlığında bulunan Rahovça Belediyesinde yapılan araştırmalar sonucunda bölgede toprak sanayi ürünleri için uygun, yeterli yapıda ve miktarda toprağın tespiti üzerine Türkiye-Aydın’dan “LİDYA” Toprak Sanayi Limited Şirketi üyesi “Coşkuner” Kiremit Sanayi Sahibi Ozan Coşkuner ile “Lİ-KOS Toprak Sanayi”nin Kosova’daki şirket ortağı ve müdürü Cemil Luma’nın toplam 6,5 milyon euro değerindeki yatırımıyla yeni bir üretim şirketinin çalışmaları, resmiyet kazanmasıyla birlikte başlatıldı.
Kosova Cumhurbaşkanlığı, Kosova Hükümeti ve Rahovça Belediyesinin de resmi olarak destek sunduğu proje, dün imzalanan anlaşmayla Rahovça Belediyesi tarafından üretim için 12 hekter (120.000 m2) hammaddelik arazi 50 yıllığına “Lİ-KOS Toprak Sanayi” Şirketine tahsis edildi. Bu vesileyle Rahovça Belediyesi ile “Lİ-KOS Toprak Sanayi” şirket ortakları arasında imzalanan anlaşmayla, üretim çalışmalarının hazırlıkları da aynı zamanda başlatıldı. Düzenlenen resmi törene Türkiye Cumhuriyeti Priştine Büyükelçisi Metin Hüsrev Ünler, Kosova Ekonomi Odası Başkanı Safet Grcaliu, Rahovça Belediye Başkanı Cevdet Duraku, Belediyenin Maliye Müdürü ve Proje Sorumlusu Hamz Rama, belediye müdürleri, yürütme kurulu ve belediye meclis üyeleri, yerel, ulusal ve uluslararası yayın basın mensupları ile çok sayıda davetliler katıldı.
Duraku: “Bu projeden Kosova halkı kazançlı çıkacaktır”
Basın mensuplarına ve katılımcılara proje hakkında detaylı bilgiler veren Rahovça Belediye Başkanı Cevdet Duraku, bu projeden Kosova halkının kazançlı çıkacağını ifade etti. Rahovça Belediyesi olarak böyle bir projede yer almanın ve böyle bir imkanı sunabilmenin memnuniyetini yaşadıklarını ifade eden Belediye Başkanı Duraku, bu ve buna benzeri istihdamı ve yerel üretimi artıracak proje yatırımlarına Rahovça Belediyesinin açık olduğunu ve her türlü destek ile imkanlarını yaratmaya hazır olduklarını söyledi. Gösterdikleri ilgi, ciddiyet ve yatırımları için Kosovalı Türk ve Türkiye kökenli şirket sahiplerine teşekkür eden Duraku, şimdiye kadar her alanda olduğu gibi son günlerde hareketlenmeye başlayan Türk yatırımlarıyla ekonomi alanında da desteklerini esirgemeyen Türkiye Cumhuriyetine minnettar olduklarını söyledi.
Grcaliu: “Diğer belediyeler de gerekli altyapıyı hazırlamaya başlamalı”
Bu yatırımın Kosova ve Rahovça Belediyesi açısından önemli olduğunu belirten Kosova Ekonomi Odası Başkanı Safet Grcaliu ise, Kosova’nın ekonomik desteğe ve yatırıma ihtiyacı bulunduğunu vurguladı. Ekonomik istikrarın Kosova’nın siyasi ve genel durumunun düzelmesinin temel yapısını oluşturduğunu ifade eden Grcaliu, Rahovça gibi diğer belediyelerin de Türkiye Cumhuriyetinden gelecek yatırımlara gerekli altyapıyı oluşturmaya ve hazırlıklara başlamaları gerektiği mesajını verdi. Grcaliu, bu tür proje ve işbirliği çalışmalarının Kosova ve Türkiye arasındaki işbirliğini daha da pekiştireceğini dile getirdi.
Türk Büyükelçisi Türk sermayesini Kosova’ya yatırıma davet etti
Türkiye’nin Kosova’yla tarihten gelen kültürel, sosyal, dini, ailevi bağlarının bulunduğunun altını çizen Türkiye Cumhuriyeti Priştine Büyükelçisi Metin Hüsrev Ünler, Türkiye Cumhuriyetinin birçok alanda bu bölgeye yardım ve desteklerini sunmaya devam ettiğini söyledi. Bölgenin kalkınması için ekonomik alanda da bu ve buna benzeri birçok ciddi girişimin söz konusu olduğunu belirten Büyükelçi Ünler, bugün taraflar arasında imzalanan bu proje anlaşması ile çalışmaları başlatılan projenin bunun somut göstergesi olduğunu vurguladı. Daha fazla yatırım için bölgeye Türk iş adamları ve yatırımcılarını davet eden Ünler, önemli Türk şirketlerinin şu sıralarda hava alanı, otoyol inşası, sağlık sektöründe özel hastane projeleri içerisinde olduklarına dikkati çekti. Bu projenin Rahovça Belediyesine gerçekleştirilen yatırımların başlangıcı olduğunu ve bu yatırımların artarak devam edeceğini belirten Büyükelçi Ünler, bu proje çalışmalarının başlatılması için gerekli altyapı imkanlarını hazırlayan Rahovça Belediyesine ve yetkililerine teşekkür etti. Büyükelçi Ünler şöyle konuştu:
“Türkiye ile Kosova arasında çok eskiye dayanan tarihi, kültürel, sosyal gayet sıkı bağlar mevcut. Türkiye 1999 öncesinde ve sonrasında elinden gelen her türlü katkıyı sağladı ve sağlamaya devam ediyor. Tüm kurumlarıyla Kosova’nın kalkınmasına katkı yapıyor. Örneğin KFOR bünyesinde Türk askeri, EULEX bünyesinde Türk polisi, Türkiye’de belediyeler, üniversiteler... Çok sayıda sivil toplumun Kosova ile yakın bağları var. Artık günümüzde bu ilişkinin bir yönüne ağırlık verilmesi gereği ortaya çıkıyor. Bu da ekonomi ve ticaret. Kosova’nın önündeki işsizlik engeli çok önemli bir engel. Bu engelin aşılmasının bir tek yolu var: o da yatırım. Biz tüm çabalarımızı bu yönde yoğunlaştırdık. Mümkün olduğu kadar daha fazlasıyla Türk firmasının Kosova’ya gelerek yatırım yapmasını arzuluyoruz. Çok önemli Türk firmaları Kosova’da önemli ihaleleri aldılar. Otoyol ihalesi, havaalanı ihalesi, başka büyük bazı ihaleler var. Önemli Türk firmaları bunlara da aday. Bugün burada Rahoveç’te atılacak imzanın bu konuda bir ilk olmasını ümit ediyoruz. Ve bunu daha önemli adımların da izlemesini arzu ediyoruz. Bu vesileyle özellikle belediye başkanlığı yetkililerine teşekkür etmek istiyorum, buna yönelik altyapıyı hazırladıkları için. Ve bu oluşacak ortaklığın kısa sürede büyük başarıya ulaşması dileğimi vurguluyorum.”
Luma: “Kosova Cumhurbaşkanlığı, Kosova Hükümeti ve bölgedeki yerel yönetim tarafından büyük destek aldık”
Gazetecilerin sorularını yanıtlayan ve proje çalışmalarının takvimi hakkında detaylı bilgiler veren “Lİ-KOS Toprak Sanayi”nin Kosova’daki şirket ortağı ve müdürü Cemil Luma, bu projenin onayı sürecinde Kosova Cumhurbaşkanlığı, Kosova Hükümeti ve bölgedeki yerel yönetim tarafından büyük destek aldıklarını vurguladı. On yıldan bu yana Türk işadamlarını ve Türk sermayesinin ilgisini, dikkatini bölgeye çekerek yatırımları ve istihdamı artırmak, Kosova’nın ekonomik kalkınmasına katkı sunmayı amaçladıklarını belirten Luma, Türkiye Cumhuriyeti olduğu gibi Kosova Türklerinin de her alanda yapıcı, ciddi katkılarıyla ve somut projeleriyle Kosova Cumhuriyeti devletinin kalkınmasına emek sunmaya devam ettiklerini söyledi. Bu projede Türkiye Cumhuriyeti devletinin ve bilhassa Priştine Büyükelçiliğinin de desteklerinin büyük olduğunu ifade eden Luma, Türkiye’de 50 yıllık üretim geleneğiyle, aileden gelen tecrübeyle tanınan “LİDYA” Toprak Sanayi Limited Şirketi üyesi “Coşkuner” Kiremit Sanayi Sahibi Ozan Coşkuner’le böyle bir projede yer almanın memnuniyetini dile getirdi. Luma, Kosova’ya yatırım yapabilmek için yerel ve merkezi yönetimin büyük kolaylık, olanak ve fırsatlar sunduğunu, dolayısıyla bu imkanın Balkanları ve AB piyasasını hedefleyen Türk yatırımcısı ve sermayesi tarafından biran önce değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Luma diğerleri arasında:
“İki yıl çalışmalar sonucunda iyi bir netice elde edildi. Ortaklaşa girişimin bir ürünüdür bu. Kosova’da pişmiş toprak ürünleri üretilmektedir. Fakat kiremit üretilmez. Ve yüzde yüz dışa bağlıdır. Bu projenin Kosova’da gerçekleşmesi Kosova’nın ekonomisine çok büyük katkı sağlayacak. Bilindiği gibi Kosova’da en az yüzde elli kadar işsizlik oranı var. Bilhassa Kosova’da Türk toplumunun önem verdiği Türk yatırımcının daha kabarık sayıda Kosova’da yer alması. Bu projenin gerçekleşmesi Kosova ekonomisine katkı sunmasıyla birlikte, Türk toplumuna da gerçekten bir güvence oluşturmaktadır. İlk aşamada altı, altı buçuk milyonluk bir yatırımdır. Yine ilk aşamda öngörülen kapasite, 70 kadar işçi alınacak. Hammaddesi var kalite açısından güzel, hiçbir sorun yok. Teknoloji açısından da elli yıllık bir tecrübeye sahip olan bir güçlü şirketimiz var. Ürün yelpazesinde bir sorun olmayacağını vurgulamak isterim. Savaş sonrası on yıldır Türk iş adamlarına seslenmekteyiz. Kosova’da farklı bir dönem yaşanmaktadır. Uluslararası Adalet Divanı'nın bir kararı var. Ve Kosova’nın yolu artık açıktır. Sermaye açısından güvenilir bir ortam yaratılmıştır. Bilhassa Kosova’nın Türk yatırımcısına büyük saygısı var. Bu proje, inşallah model proje olarak hayata geçer. Kosova Türk işadamlarına sesleniyorum, gelin yatırım yapın, Kosova’da yatırım yapmak kârlı bir iştir”, dedi.
Coşkuner, gerekli imkan ve kolaylıkları sağlayan Kosova hükümeti yetkililerine teşekkür etti
Aileden gelen 50 yıllık mesleki tecrübelerini ve yatırımlarını Kosova’ya taşımaya hazırlandıklarını ifade eden “Coşkuner” Kiremit Sanayi Sahibi Ozan Coşkuner, Uluslararası Adalet Divanı’nın da kararıyla bağımsızlık kararı aykırı görülmeyen, dolayısıyla uluslararası toplumun destekleriyle istikrarı sağlanan güvenilir bir ortamda, Kosova’da böyle bir projeye ortak olduklarını ifade etti. Aynı zamanda Kosova’nın, Kosova halkının ve buradaki soydaşlarımızın da daha güvenilir yarınları için böyle bir yatırımı gerçekleştirdiklerini belirten Coşkuner, gerekli imkan ve kolaylıkları sağlayan bölgedeki yerel yönetime ve Kosova hükümeti yetkililerine teşekkürler etti. Yatırım yapmaları için Türk yatırımcılarını da bölgeye davet eden Coşkuner, yatırım fırsatlarından ve Kosova devletinin sunmuş olduğu kolaylıklardan faydalanarak, çok yakında Avrupa Birliği pazarına dahil edilecek bu bölgede iş ve yatırımlara sahip olacaklarını ve Türk yatırımı olarak AB pazarı içerisinde yer alacaklarını söyledi. Coşkuner diğerleri arasında şunları da konuştu:
“Kosova’da bu yatırımı başlamamızın sebebi, yaptığımız etütlerde burda ulaştığımız sonuçların bize iyi veriler göstermesi, burdaki inşaat hareketinin canlılığı, bizi buraya çekti. Belediyenin göstermiş olduğu kolaylıklar ve elde etmiş olduğumuz sonuçlarla bu işe bu yatırımı yapmaya karar verdik. Bundan da mutluyuz. Bugün de bu emeklerimizin bir sonucunu aldık. Belediyeyle karşılıklı imzalar attık. Bundan sonra artık hızlı bir şekilde yatırımı gerçekleştirmek adına harekete geçeceğiz. Kosova gelişmekte olan bir yer. Ama incelendiğinde yatırım yapılabilecek hala çok bölümlerin olduğu gözüküyor. İyi etüt edip buraya gelinmesinde fayda var. Çok hızlı bir gelişme yaşanıyor bölgede. Bi on sene sonra buraya gelinmesi zor olacaktır, diye düşünüyorum.”
Türkiye-Kosova ortak yatırımı bu projenin Türkiye ayağı Aydın merkezli “LİDYA” Toprak Sanayi Limited Şirketi, Manisa Turgutlu’da “Meram Toprak Sanayi Anonim Şirketi, Muğla’da “Muğla Toprak Sanayi” ve Aydın’da “Coşkuner” Kiremit Sanayi şirketlerinden oluşuyor. Kosova’yı üretimde dışa ve bilhassa Sırbistan üretimi kiremitlere duyulan bağımlılıktan kurtarmayı hedefleyen proje, başta Kosova piyasasında yerel üretimi canlandırmayı ve istihdamın artırılmasını amaçlıyor. İlk aşamada 6,5 milyon euro değerindeki yatırımla 70 kişiyi istihdam edecek olan “Lİ-KOS” Toprak Sanayi şirketi, bakanlık istatistik verilerine göre piyasanın bu alanda duyulan ihtiyacı göz önünde bulundurduğunda, üretim kapasitesi olduğu gibi buna paralel olarak istihdam edilecek işçi sayısının da kısa zamanda iki katına artıracak. Resmi törenle imzalanan anlaşmayla çalışmaları başlatılan projenin, 18 ay içerisinde üretime geçmesi bekleniyor. İlk önce Kosova pazarına, ardından da bölge piyasasına açılmayı hedefleyen üretim şirketi, uygun fiyat ve kaliteli bir üretimle Kosova halkının bütçesini korumaya ve Kosova devletinin de ekonomik canlanma, istihdam gibi ihtiyaçlarını karşılamayı öncelik edinecek.