Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu sigarasız koğuş isteyen hükümlüyü haklı buldu

AA ANKARA (AA) - TİHEK'in kararına nazaran, Patnos L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü bulunan M.T, talebi üzerine 2019'da sigara içilmeyen koğuşa geçti lakin 2023'te koğuşa sigara içen bireyler de yerleştirildi. Kurum yönetimine verdiği dilekçeye karşılık alamayınca TİHEK'e başvuran M.T, koğuşta bulunan 22 şahıstan 15'inin sigara içtiğini, sigaradan rahatsızlık duyduklarını ve bunun sıhhat meselelerine neden olduğunu bildirdi. İnceleme başlatan TİHEK, cezaevinden yazılı görüş istedi. Cezaevi idaresi, kurumun 2 katlı oda sistemine nazaran inşa edildiğini, son 3 ayda kuruma gelen hükümlü ve tutuklu sayısının da arttığını belirtti. Adli kabahat tipine mensup bireyler için sigara içilmeyen iki koğuş tahsis edildiği, kurumun tipi ve kapasitesi dikkate alındığında sigara içilmeyen yeni koğuş açma imkanı bulunmadığı aktarılan görüşte, ilerleyen süreçte kaidelerin oluşması halinde başvuranın talebinin yerine getirileceği tabir edildi. Kurum ayrıyeten durumunda değişiklik olup olmadığını öğrenmek için başvurucuyla görüştü. Koğuşta kalan 25 şahıstan 13'ünün sigara içtiğini, birebir odada kaldığı 3 kişinin ise sigara içmediğini bildiren müracaatçı, saat 06.00'da açılan havalandırma kapısının 18.00'de kapandığını, odadaki pencereye karşın koğuşa yayılan sigara dumanından rahatsız olduklarını aktardı. AYM'nin ihlal kararına işaret edildi Başvuruyu karara bağlayan TİHEK, mahkumun sigara içilmeyen koğuşta kalma talebinin reddinin makus muamele yasağının ihlali olduğuna hükmetti. Kararda, Anayasa'ya nazaran devletin, bireyin maddi ve manevi varlığını her türlü tehlike, tehdit ve şiddetten korumakla yükümlüğü olduğuna dikkat çekildi. Başvuranın sigara içilmeyen koğuşta kalma talebinin, yönetim tarafından başvuranın hata tipine uygun sigara içilmeyen koğuş bulunmadığı ve kurumun tipi ve kapasitesi münasebet gösterilerek reddedildiğine işaret edilen kararda, yönetimin, kurum güvenliği ve disiplinin sağlanması hedefiyle talebi reddettiğinin anlaşıldığını kaydetti. AYM'nin misal müracaatta, hak ihlali verdiğine işaret edilen kararda, şu tabirler yer aldı: "Anayasa'nın 'kişi hürriyeti ve güvenliği' başlıklı 19. unsuru gereği mahpusların özel ve aile hayatına birtakım sınırlamaların getirilmesi, hukuka uygun olarak ceza infaz kurumunda tutulmanın kaçınılmaz ve doğal sonucudur. Bununla birlikte ceza infaz kurumunda bulunma insanın vücut ve ruh sıhhatinden feragat edilmesini gerektirmez. Başka bireyler üzere mahpuslar da vücut ve ruh sıhhatlerini müdafaa haklarına sahiptir. Ceza infaz kurumlarının güvenliğini ve disiplinini sağlayacak önlemlerin alınması konusunda geniş takdir yetkileri bulunsa da alınacak önlemler mahpusların tutulma halinin gerektirdiğinin ötesinde manevi kedere düşmelerine yahut sıhhatsiz koşullarda bir hayat sürmelerine yol açmamalıdır."
Muhabir: Abdullah Sarica