Türkiye nüfusunun 2030’da 88 milyon 188 bin 221 bireye, 2050’de 93 milyon 774 bin 618 bireye ulaşması bekleniyor

AA ANKARA (AA) - TÜİK, "Nüfus Projeksiyonları, 2023-2100" araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Buna nazaran, Türkiye'nin nüfus yapısında son yıllarda meydana gelen değişimler sonucunda ortaya çıkan gereksinim ve kurumun revizyon siyaseti yeterince 2023 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçları temel alınarak nüfus projeksiyonları yenilendi. Buna nazaran, doğum, vefat ve göçe ait demografik göstergelerdeki mevcut durumun devam edeceği, artış yahut azalış tarafında eğilimler de gösterebileceği varsayılarak, ana, düşük ve yüksek olmak üzere üç farklı senaryoya dayalı nüfus projeksiyonları üretildi. Demografik göstergelerdeki mevcut yapının devam ettiği varsayan ana senaryoya nazaran, 2023'te 85 milyon 372 bin 377 kişi olan Türkiye nüfusunun, 2030'da 88 milyon 188 bin 221 bireye, 2050'de 93 milyon 774 bin 618 şahsa ulaşması bekleniyor. Türkiye nüfusunun 2050'li yılların ortasına kadar artması ve sonrasında azalışa geçmesi öngörülüyor. Bu kapsamda nüfusun, 2100 yılında 77 milyonun altına düşeceği varsayım ediliyor. Düşük senaryoya nazaran nüfus 2100'de 55 milyonun altına düşecek Doğurganlık göstergelerindeki süratli düşüş eğiliminin devam edeceğini varsayan düşük senaryoya nazaran, Türkiye nüfusunun 2044'te 89 milyon 959 bin 486 bireyle en yüksek büyüklüğe ulaşacağı kestirim edilirken, 2100'de 55 milyonun altına düşmesi bekleniyor. Doğurganlığı artırıcı önlemlerin tesirli olacağını varsayan yüksek senaryoya nazaran ise Türkiye nüfusunun 2056'da 100 milyonun üzerine çıkacağı öngörüldü. Buna nazaran, Türkiye'de doğuşta beklenen hayat mühleti artarken nüfus da yaşlanmaya devam edecek. Nüfusun yaş yapısının kıymetli göstergesi olan ve 2023'te 34 olarak hesaplanan ortanca yaşın, 2050'de 44,8, 2075'te 51,5 ve 2100'de 52,2 olması bekleniyor. Doğurganlıktaki süratli düşüş projeksiyonda tesirli oldu Bir bayanın doğurganlık devri olan 15-49 yaş kümesinde doğurabileceği ortalama çocuk sayısını gösteren toplam doğurganlık suratındaki düşüşle milletlerarası göç eğilimindeki değişim, geleceğe yönelik farklı varsayımlara dayalı projeksiyonların üretilmesine neden oldu. Bir nüfusun sayıca tıpkı kalabilmesi, öbür bir sözle yenilenme seviyesinde kalabilmesi için bu nüfusu oluşturan her bir bireyin kendi yerine bir jenerasyon bırakması gerekiyor. Nüfusun artmaya devam etmesi için bayan başına düşen çocuk sayısının en az 2,1 olması gerekiyor. Toplam doğurganlık suratı, 2001 yılında 2,38 iken 2003 ve 2014 yılları ortasında yenilenme düzeyi olan 2,1 seviyesinde durağan seyir gösterdi, bu yıldan sonra çok düşüşle 2023 yılında 1,51'e kadar geriledi. Doğurganlık suratındaki düşüşle bu mevzuda geliştirilecek siyasetlerin muhtemel tesirleri de nüfus projeksiyonu hesaplamalarında dikkate alındı. Türkiye'de 2075'te her 3 bireyden 1'inin yaşlı olması bekleniyor Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2023 yılı sonuçlarına nazaran, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı birinci defa yüzde 10'un üzerine çıktı. Ana senaryo dikkate alındığında, yaşlı nüfus oranının 2050'de yüzde 23,1'e, 2075'te yüzde 31,7'ye ve 2100'de yüzde 33,6'ya ulaşması bekleniyor. Nüfusun yaş ve cinsiyet yapısındaki değişimin süreceği iddia ediliyor. Bu değişimi gösteren nüfus piramitleri 2023 ve 2075 yılları için incelendiğinde, doğurganlıktaki değişim, yaşlı nüfustaki artışla genç ve çalışma çağı nüfusundaki azalış 3 senaryoda da görülüyor. Çalışma çağındaki nüfusun 2100'de yüzde 54,6'ya gerilemesi bekleniyor Projeksiyona nazaran, çalışma çağında yer alan 15-64 yaş kümesindeki nüfusun oranı 2023'te yüzde 68,3 olarak kayıtlara geçti. Bu oranın 2050'de yüzde 61,9'a, 2075'te yüzde 55,9'a, 2100'de yüzde 54,6'ya düşeceği öngörülüyor. Çocuk nüfus olarak tanımlanan 0-14 yaş kümesindeki nüfusun oranı 2023 yılında yüzde 21,4 oldu. Ana senaryoya nazaran bu oranın, 2050'de yüzde 15,1'e, 2075'te yüzde 12,4'e, 2100'de yüzde 11,8'e gerileyeceği kestirim ediliyor. Demografik fırsat penceresinin 2030'un birinci yarısında kapanacağı öngörülüyor Bağımlı nüfus toplamının, çalışma çağı nüfusunun yarısından az olduğu periyot, "demografik fırsat penceresi" olarak nitelendiriliyor. Çocuk nüfus olarak tanımlanan 15 yaş altı nüfusun toplam nüfusun yüzde 30'undan az, yaşlı nüfus olarak tanımlanan 65 yaş üzeri nüfusun ise toplam nüfusun yüzde 15'inden az olduğu devirde demografik fırsat penceresinin açık olduğu bedellendiriliyor. Projeksiyon sonuçları, 2030'un birinci yarısında yaşlı nüfus oranının yüzde 15'i aşacağına ve demografik fırsat penceresinin kapanacağına işaret ediyor.
Muhabir: Mert Davut,Mehmet Can Toptaş