Türkiye’de dumansız hava alanının 15. yılı

AA İSTANBUL (AA) - Tütün ve tütün mamulleri kullanımı halk sıhhatini olumsuz etkilemeye devam ediyor. Bu mevzuda yürütülen siyasetler ile dumansız hava alanına yönelik çalışmalara birçok sivil toplum kuruluşu da katkı sağlıyor. 2009 yılında yürürlüğe giren kapalı alanlarda sigara ve tütün mamullerinin tüketiminin yasaklanmasına ait yasaya dayanak veren sivil toplum kuruluşu temsilcileri, kelam konusu yasa ile bilhassa restoranlar, kafeler, iş yerleri ve toplu taşıma araçlarında sigara dumanına maruz kalma oranının azaldığını belirtti. Bu mevzuda Türkiye Sigarayla Savaş Derneği, sigaranın ziyanlı tesirleri konusunda yıllardır faal çaba veren kuruluşlara öncülük ediyor. Derneğin Genel Lideri Prof. Dr. Mustafa Aydın, AA muhabirine, Türkiye'de yasağın yürürlüğe girmesinden bugüne kıymetli değişimler ve tesirler gözlemlendiğini söyledi. Yasakla birlikte iç yer hava kalitesinin değerli ölçüde arttığını vurgulayan Aydın, bu sayede sigara dumanına maruz kalan insanların korunduğunu, pasif içiciliğin ziyanlarının azaldığını lisana getirdi. Sağlık harcamalarında da kıymetli ölçüde azalma yaşandığına değinen Aydın, "Bu yasak ayrıyeten toplumun genel sigara içme alışkanlıklarını da etkilemiştir. Kamuoyunda sigara içmenin toplumsal kabul görmemesi ve sigara içenler üzerinde oluşan toplumsal baskı artmıştır. Bu durum, sigara içme oranlarında düşüşe yol açmış ve toplum sıhhati açısından olumlu bir gelişmedir." diye konuştu. Prof. Dr. Aydın, yasağın tam olarak uygulanabilirliği ve kontrol süreçlerinin de kıymetli bir bahis olduğunu belirterek, "Sonuç olarak sigara yasağının uygulanmasıyla birlikte hem çevresel hem de toplumsal sıhhat açısından kıymetli kazanımlar elde edilmiştir lakin bu kazanımların sürdürülebilmesi için daima olarak çalışmaya ve kontrolleri sıkı tutmaya devam etmemiz gerekmektedir." tabirini kullandı. Yasağın bilhassa gençler üzerinde tesirli olduğuna işaret eden Aydın, bu durumun gençlerin sigara ile tanışma ve alışkanlık geliştirme oranlarını düşürdüğünü söz etti. "15 yaş ve üzeri nüfusun yaklaşık yüzde 28-30'u tertipli olarak sigara içmektedir" Türkiye'de sigara içme oranları ve tütün kullanımına dair istatistiklerin vakitle değişiklik gösterdiğini anlatan Aydın, şöyle konuştu: "2023 yılı Türkiye İstatistik Kurumunun ve Sıhhat Bakanlığının bilgilerine nazaran, 15 yaş ve üzeri nüfusun yaklaşık yüzde 28-30'u sistemli olarak sigara içmektedir. Bu oran erkeklerde daha yüksek olup bayanlarda biraz daha düşüktür. Erkeklerin sigara içme oranı bayanlara nazaran epey yüksektir. Erkeklerin yaklaşık yüzde 40-50'si sigara içerken, bayanlarda bu oran yüzde 15-20 civarındadır. Genç yetişkinler ve orta yaşlı bireyler ortasında sigara içme oranları daha yüksekken, yaşlı nüfusta bu oran düşmektedir. Bilhassa 25-44 yaş aralığındaki şahıslar ortasında sigara içme yaygınlığı daha fazladır. Eğitim düzeyi ve sosyoekonomik durum da sigara içme oranlarını etkileyen faktörlerdendir. Daha düşük eğitim düzeyine sahip olan ve ekonomik durumu daha düşük olan bireyler ortasında sigara içme oranı daha yüksektir." Ülkede sigara içme oranlarını düşürmek için çeşitli kampanyalar ve düzenlemeler yapıldığını aktaran Aydın, bu uğraşlar ortasında sigara bırakma programları, tütün eserlerinin vergilendirilmesi ve kamu şuuru artırma kampanyalarının yer aldığını belirtti. Türkiye'de sigara kaynaklı mevt ve hastalık oranlarının hayli yüksek olduğunu da dikkati çeken Aydın, şöyle devam etti: "Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) ve Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan verilere nazaran, ülkemizde her yıl yaklaşık 100 bin kişi sigara kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Bu günlük ortalama 300 kişinin sigara nedeniyle öldüğü manasına gelir. Türkiye'de yetişkin nüfusun yaklaşık yüzde 30'u sigara kullanmaktadır. Sigara, başta akciğer kanseri olmak üzere birçok kanser tipine neden olmaktadır. Akciğer kanserinden ölümlerin yüzde 90'ı sigara kullanımına bağlıdır. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) ve kalp-damar hastalıkları üzere kronik hastalıkların ana nedenlerinden biri sigara kullanımıdır. KOAH'tan ölümlerin yaklaşık yüzde 80'i sigara kullanımına bağlıdır. Türkiye'de genç nüfus ortasında sigara kullanımı da önemli bir sıhhat sorunu oluşturmaktadır. Gençler ortasında sigara deneme yaşı hayli düşüktür ve bu yaş kümesinde sigara kullanım oranı artmaktadır. Bu istatistikler, sigaranın Türkiye'deki sıhhat üzerindeki olumsuz tesirlerini ve bu mevzunun halk sıhhati açısından ne kadar kıymetli olduğunu göstermektedir." "19 Temmuz bir milattır" Nargilenin de yasaya dahil edilmesinin kıymetli olduğuna dikkati çeken Aydın, "Nargile kullanımı, bilhassa gençler ortasında yaygınlaşan bir alışkanlık haline gelmiştir ve sıhhat açısından önemli riskler taşımaktadır. Nargile içimi, bir oturum boyunca birçok kişi tarafından paylaşılan ortak bir ağızlıkla gerçekleştirildiğinden, bulaşıcı hastalıkların yayılma riski çok fazladır. Ayrıyeten, nargile dumanı da sigara dumanına benzeri formda ziyanlı kimyasallar içermekte ve pasif içicilik riskini artırabilmektedir. Bu nedenle, nargilenin yasaklanması yahut kısıtlanması sıhhat açısından olumlu sonuçlar ortaya koymuştur. Sonuç olarak kapalı alanlarda nargile kullanımının yasaklanmasıyla bilhassa gençlerin sıhhati açısından olumlu sonuçlar elde edilmiştir." biçiminde konuştu. 19 Temmuz'un sigara ile çabada periyot noktası olduğunu lisana getiren Aydın, şunları kaydetti: "Tütün mamulleri tüketimi yasağının yıl dönümünde, ülkemizde sıhhatin korunması ismine kıymetli bir adımın atıldığını bir kere daha hatırlatmak isteriz. 19 Temmuz bir milattır. Bu yasak, kapalı alanlarda sigara içiminin yasaklanmasıyla başlayan ve vakitle daha geniş kapsama yayılan bir süreci simgeler. Sigaranın toplum sıhhati üzerindeki ziyanları göz önüne alındığında bu adımın ne kadar değerli olduğu açıktır lakin maddelerin faal bir halde uygulanması ve denetlenmesi, sıhhat açısından elde edilen kazanımların sürdürülebilmesi için büyük ehemmiyete sahiptir. Toplumda sigara kullanımıyla uğraşta yalnızca yasaklarla değil, birebir vakitte bilinçlendirme, eğitim ve takviye hizmetleriyle de sağlanmaktadır. Bu nedenle bizlere de büyük misyonlar düşmektedir." Türkiye Sigarayla Savaş Derneği olarak sigaranın ziyanları konusunda farkındalık oluşturma ve toplumu sağlıklı ömür konusunda bilinçlendirme çalışmalarını sürdüreceklerini belirten Aydın, "Sağlıklı ve pak bir etraf için çalışmaya devam ederek, gelecek jenerasyonları sigara ve başka tütün mamullerinin zararlarından muhafazaya odaklanacağız. Bu vesileyle, tütün mamulleri tüketimi yasağının yıl dönümünde tüm vatandaşlarımızı sağlıklı hayatı desteklemeye ve sigaradan uzak durmaya teşvik ediyoruz. Sıhhat her şeyden değerlidir, birlikte daha sağlıklı bir gelecek için çalışmaya devam edeceğiz." tabirini kullandı. Nüfusa oranla sigara kullanım oranlarında düşüş var Aydın, 2008 ve 2023 yıllarında sigara kullanan kişi sayısında rakamsal besbelli bir değişiklik olmamasına rağmen nüfus artışları göz önüne alındığı sigara kullanımında değerli bir azalma yaşandığını söyledi. 2008 ve 2023'te sigara tiryakisi sayısının 14 milyon olduğunu vurgulayan Aydın, 2008 yılında 71 milyon olan ülke nüfusunun 2023 yılında 14 milyon artışla 85 milyona ulaştığının altını çizdi. Aydın, artan nüfusa karşın sigara kullananların sayısında artış olmadığına dikkati çekti. Aydın, Türkiye'de günlük ortalama 14 milyon 840 bin, yıllık ise 5 milyar 400 milyonun üzerinde bandrollü sigara paketi satışı yapıldığını da kelamlarına ekledi.
Muhabir: Kaan Bozdoğan