Türk’ün büyük zaferi Sakarya Meydan Muharebesi 103 yaşında

AA ANKARA (AA) - AA muhabirinin derlediği bilgilere nazaran, Atatürk'ün "Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır" buyruğunu verdiği muharebe tarihin akışını değiştirdi. Anadolu'nun düşman işgalinde olduğu İstiklal Harbi sürecinde, Türk ordusu Eskişehir Muharebesi sonrası 100 kilometrelik sahayı terk ederek Sakarya Irmağı'nın doğusuna çekildi. Bu çekilmenin akabinde bölgeye Yunan güçlerinin gelmesi, halk ortasında ümitsizliğe, Meclis'te ise sert tartışmalara yol açtı. Durumun önlenebilmesi için harekete geçen Meclis, Türk milletinin mukadderatını belirleyecek savaşta Mustafa Kemal Atatürk'ü 5 Ağustos 1921'de "Türk Orduları Başkomutanı" olarak görevlendirdi. Sakarya Meydan Muharebesi öncesi ordunun muhtaçlığını karşılamak gayesiyle, kanunla kendisine verilen yetkiyi kullanan Mustafa Kemal Paşa, tüm halkı fedakarlığa çağırarak, "Tekalif-i Ulusala Emirlerini" çıkardı. Böylece, kaynakların kıymetli bir kısmının Sakarya Cephesi'ne aktarılmasını sağlayan Atatürk, 12 Ağustos 1921'de Batı Cephesi'ne giderek, düşmanın olası hareketlerine yönelik stratejileri de belirledi. 13 Ağustos'ta ileri akına başlayan Yunan kuvvetleri, 23 Ağustos'tan itibaren yük merkezi Sakarya mevzisinin güney kanadı olmak üzere taarruza geçti. Yaklaşık 100 kilometrelik cephede başlayan, büyük çarpışmaların yaşandığı savaş, tarihin kıymetli meydan muharebeleri ortasında yer aldı. Tarihi buyruk savaşın yazgısını değiştirdi Düşmanın üstün kuvvet ve silahlarla yaptığı taarruzlar, Sakarya mevzisinde vakit zaman çekilmelere yol açtı. Bu süreçte, kuşatmayı karşılamak için hareketler yapan Türk ordusu büyük kayıplar verdi. Yunan ordusunun, Türk savunma sınırlarını vakit zaman kırdığı bu türlü bir ortamda Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, 26 Ağustos'ta çizgiye bağlı cephe sistemini değiştiren o tarihi buyruğunu verdi: "Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanı ile ıslanmadıkça terk olunamaz." Başkomutanın bu buyruğunu alan Türk ordusu ile Yunan ordusu ortasında takip eden günlerde çarpışmalar bütün şiddetiyle sürdü. Emrin akabinde geri çekilmek zorunda kalan birçok birlik, birinci tutunabildiği yerde durmaya, yine çarpışmaya başladı. Türk ordusunun birçok neferi bu süreçte mevzisini savunma eforu içinde son nefesini verdi. Düşman birlikleri yok edildi Türk ordusunun "çelikten bir kale" üzere düşman karşısında çıktığı bu süreçte, Mehmetçik şehit oldu lakin vatan savunmasını bırakmadı. Canla, başla savaşan Türk kuvvetlerini, 23-30 Ağustos'taki ağır taarruzlarına karşın kuşatamayan Yunan birlikleri, bu sefer bahtını Haymana istikametinden denemeye çalıştı. Bu taarruzda da başarılı olamayınca, bulunduğu çizgileri savunarak buralarda kalmaya çalışan Yunan kuvvetleri, Türk ordusunun 10 Eylül'de başlattığı genel karşı taarruz ile ağır bir hezimete uğradı. 22 gün 22 gece devam eden Sakarya Meydan Muharebesi, 13 Eylül 1921'de, düşmanın Sakarya Irmağı'nın doğusunda büsbütün yok edilmesiyle sonuçlandı. Türk'ün esarete müsaade vermeyeceği tescillendi Bozgun halinde kaçan Yunan askerleri, Sakarya Irmağı'nda boğuldu. Tarihin akışını değiştiren bu zafer, Türk halkının esarete müsaade vermeyeceğini bir sefer daha dünyaya ilan etti. Bu büyük muvaffakiyet üzerine 19 Eylül 1921 günü TBMM tarafından, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'ya "Mareşal" rütbesi ve "Gazi" unvanı verildi. Türk ordusunun, Yunan ordusunu hezimete uğrattığı Sakarya Meydan Muharebesi, Kurtuluş Savaşı'nın zaferle sonuçlanacağının en büyük müjdecisi oldu.

Muhabir: Mehmet Tosun