UCM, Netanyahu ve Galant hakkındaki yakalama kararı talebine ait 64 kişi, kuruluş ve ülkeden beyan alacak

AA LAHEY (AA) - UCM'nin internet sitesinde, İsrailli yetkililer hakkında yargı yetkisi bulunup bulunmadığına yönelik yazılı beyanda bulunma taleplerine ait karar yayımlandı. Karara nazaran, çoğunluğunu STK ve milletlerarası hukuk profesörlerinin oluşturduğu 64 kişi, kuruluş ve ülke, UCM'nin Netanyahu ve Galant hakkındaki soruşturma ve kovuşturma yürütme yetkisi olup olmadığına ait beyanda bulunacak. Beyanda bulunma talebi kabul edilen ülkeler ortasında ABD, Almanya, Filistin, Norveç, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, İrlanda, İspanya, Brezilya, Arjantin, Güney Afrika, Bangladeş, Bolivya, Kolombiya, Şili ve Meksika (ortaklaşa), Komorlar Birliği, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Cibuti yer alırken; başvurusu daha evvel kabul edilen İngiltere ile bu sayı 20'ye ulaştı. İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi'nin de beyanda bulunacağı belirtilen kararda, ferdi olarak beyanda bulunacak isimler ortasında ABD'li Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham ve çok sayıda Yahudi akademisyenin ismi dikkati çekiyor. Kararda, beyanların 10 sayfa ile sonlandırıldığı ve 6 Ağustos'a kadar UCM'ye sunulması gerektiği vurgulanırken, beyanların kamunun erişimine açık tutulacağı tabir edildi. İngiltere'nin teşebbüsü eleştirilmişti İngiltere, 10 Haziran 2024'te, "Filistin'in Oslo Mutabakatları uyarınca İsrail vatandaşları üzerinde cezai yargı yetkisi kullanamadığı durumlarda, UCM'nin İsrail vatandaşları üzerinde yargı yetkisi kullanıp kullanamayacağı" konusunda yazılı beyanla müşahedelerini sunma talebinde bulunmuştu. UCM Ön İnceleme Dairesi, 27 Haziran 2024'teki kararında, İngiltere'nin talebini kabul ederek, 12 Temmuz 2024 tarihine kadar yazılı görüşlerini sunması talimatını vermişti. UCM, İngiltere'nin yanı sıra UCM'ye görüş sunmak için müsaade isteyenlerin taleplerinin, 12 Temmuz 2024 tarihine kadar sunulması gerektiğini belirtmişti. İngiltere'nin görüş sunma teşebbüsünün, halihazırda yavaş ilerleyen UCM'deki Filistin soruşturmasını yavaşlatacağı istikametinde tenkitler gelirken, İngiltere'nin beyanlarında Netanyahu ve Galant hakkındaki yakalama kararına karşı çıkabileceği lisana getirilmişti. İngiltere ismine UCM'ye talebi iletilen, devrin Başbakanı Rishi Sunak, UCM Savcılığının "yakalama kararı" çıkartılması için müracaat yapmasına, Gazze'deki duruma yardımcı olmayacağını söyleyerek karşı çıkmıştı. İngiltere'de 6 Temmuz'da vazifesi devralan Başbakan Keir Starmer hükümetinin ise Sunak hükümetinden farklı olarak, Netanyahu ve Galant hakkındaki yakalama kararına karşı çıkmayı düşünmediği bilgisi basına yansımıştı. UCM'ye beyanda bulunma usulü UCM Muhakeme Kurallarının 103. unsuru uyarınca, yargılamanın rastgele bir basamağında, davanın yanlışsız bir formda karara bağlanması için gerekli görürse, bir devlet, kuruluş yahut kişinin, yazılı yahut kelamlı olarak UCM'ye görüş bildirmesine müsaade verilebiliyor. Latince "Amicus Curiae" (Mahkemenin arkadaşı) olarak tabir edilen bu adap, dava hakkında karar vermeden evvel mevzuya ait alınan bilgi içerikli beyanlar manasına geliyor. Bağlayıcı olmayan tavsiye niteliğindeki bu beyan sunma yöntemi, birçok ülke ve kuruluş tarafından Mahkemenin vereceği kararı etkilemek maksadıyla kullanılıyor. Savcılığın, UCM'ye sunulacak Amicus Curiae beyanlara karşılık verme hakkı bulunuyor. UCM daha evvel, Sudan eski Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir hakkındaki dava ve Filistin topraklarındaki yargı yetkisine ait, UCM Muhakeme Kurallarının 103. unsuru uyarınca Amicus Curiae beyanda bulunulmasına müsaade vermişti.
Muhabir: Selman Aksünger