Varna Zirvesi’nin Ardından

VARNA ZİRVESİ’NİN ARDINDAN

Türkiye – Avrupa Birliği zirvesi Bulgaristan Varna kentinde 26 Mart 2018 yılında gerçekleşti. Zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Avrupa Birliği Konsey Başkanı Donald Tusk ve Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker katıldılar. Bölgesel gelişmeler hariç zirvede terörle mücadele ekonomi sorunlar görüşüldü. Zirve Bulgaristan’ın AB dönem başkanlığında başbakan Böyko Borisov ev sahipliğinde gerçekleşti.  Bulgaristan medyasından zirve nasıl yansıtıldı? Bir grup medya zirveyi olumlu bulurken başka grup medya ise zirveyi özellikle Türkiye Cumhuriyetini hedef alarak olumsuz yorumlar yaptı. Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rumen Rudev Başbakan Böyko Borisov’a Edirne Trakya’sından Balkan savaşı sırasında Bulgaristan’a geçen Bulgarların kalan mal varlıkları için tazminat konusunu görüşülmesini istemiş. Bunu bizzat Bulgaristan başbakanı Boyko Borisov açıkladı.  Bulgar milliyetçileri yıllardan beri Balkan savaşı sırasında Edirne Trakya’sından Bulgaristan’a geçen Bulgarların malvarlıkları konusunu fırsat buldukça ortaya koymaktalar. Bulgaristan cumhurbaşkanı yardımcısı İliyana Yotova BNT /Bulgaristan Ulusal Televizyon/ kanalında Balkan savaşı sırasında Bulgaristan’a geçen Bulgarların kalan malvarlıkların konusunu Türkiye’nin önüne Avrupa Birliği üyelik yolunda şart olarak konulmasını dile getirdi. Aynı Makedonya’ya iki ülke arasında çözülmemiş sorunları çözülmeden üyelik yolu açılamayacağını koştuğumuz şart gibi olmalı diye ekliyor İliyana Yotova. Edirne Trakya’sından Bulgaristan devleti Balkan savaşında Edirne Trakya’sından Bulgaristan tarafından geçen Bulgarların malvarlıklarını Türküye ile Avrupa Birliği Varna şehrinde gerçekleşen zirvede açılması misilleme olarak kasten ortaya koyulduğu düşünülmekte.

SAYISIZ GÖÇ

Son Rus Türk savaşından sonra bugünkü Bulgaristan topraklarından Türkiye’ye sayısız göçler gerçekleşti. Her göçten sonra arkalarından evlerini tapulu arazilerini bıraktılar. Özellikle Komünist rejimi göç edenlerin topraklarına devlet adına el koyulurken müftülüklerin mallarını hazineye aldılar merkez camilerin bazılarını ibadete kapatılarak müze statüsü verildi. Bazı merkez camileri yıllardır restorasyon yapılacak bahanesiyle kapalı tutuluyor kimi camiler ise zamana dayanamayıp harabeye dönüştüler. Bu gün Bulgaristan’da genel nüfusun yüzde ondan fazlası Türk tür. Müslüman Pomaklarla kendilerini Türk olarak tanımlayan Romanlarla ülkede ikamet eden Müslümanların sayısı iki milyondur. Bulgaristan’ın bu günkü nüfusun üçe birine yakın Müslümanlardan oluşmakta. Yine komünist zamanında özellikle Müslümanlar asimile edilmesi için her yol denendi en son silah zoruyla isimleri değiştirmişti. 1989 yılı Bulgar komünist devleti Avrupa ülkeleri ve Türkiye’ye zorunlu üç yüzden fazla Müslüman’ı sınır dışı ederek etnik temizlik yapmıştır. Böylece Bulgar devleti insanlığa karşı suç işlemiştir işlenen suç zaman aşımı affına girmez.  Zorunlu sınır dışı edilen Müslümanların bugüne kadar sosyal hakları Bulgar devleti tarafından bir türlü tanınmadı ayrıca Belene adasına, ceza evlerine ve sürgüne suçsuz olarak gönderilen Müslümanların tazminatlarını vermeyi de ret ediyor. 1962 – 1989 yılı ülkede ikamet eden Müslümanların silah zoruyla isimlerini değiştirme emirlerini verenleri adalet karşısına çıkarmayı yine ret ediyor. 1989 yılı sonrası mağdur olan Müslümanlar Bulgaristan askeri savcılığına başvuru yapsalar da savcılık Bulgaristan devletine ve asimilasyon mimarlarına karşı dava açmayı çeşitli bahanelerle ret etmiştir. Çeşitli zamanlarda Bulgaristan’dan özellikle Türkiye’ye göç edenler geride malvarlıklarını bırakmışlardır. Devlet olarak geride bırakılan mallarını geri almaları için başvuruda bulunsalar da çeşitli bahanelerle taşınmaz malların iadesini ret ediyor.  Bulgaristan devleti Müslümanların kurdukları vakıfların malvarlıklarına el koyarak iade edilmesi için Müslümanlar mahkemelere başvursalar da mahkemeler iadesini yine ret ediyor. Bulgar devleti Bulgaristan’dan göç eden Müslümanların isteklerine karşı misilleme olarak Balkan savaşı esnasında Edirne Trakya’sından Bulgaristan tarafa geçen Bulgarların geride bıraktıkları mal varlıları için Türkiye’den tazminat talepte bulunmakta. İki ülke arasında var olan sorunları çözüme kavuşturmak için iki taraflı komisyonlar kurulmaya karar verildi. Böylece iki ülke arasında on yıllardır çözülmeye bekleyen konular çözülmüş olacak mı zaman gösterecek.