Yusuf Dikeç görsellerinin ticari gayeyle kullanımı yasal problemlere sebep olabilir

AA ANKARA (AA) - AA muhabirinin derlediği bilgiye nazaran, 2024 Paris Olimpiyat Oyunları'nda kadro arkadaşı Şevval İlayda Tarhan'la Türkiye'ye 10 metre havalı tabanca karışık ekip uğraşında gümüş madalya kazandıran Yusuf Dikeç'in atış pozu, toplumsal medyada gündem oldu. Dikeç'in ekipman kullanmadan rahat bir formda yaptığı atış sırasında çekilen fotoğrafı ve görüntü manzaraları milyonlarca etkileşim aldı. Çok sayıda milletlerarası medya kuruluşunun yanı sıra milyonlarca takipçisi bulunan hesaplar ulusal atletin görsellerini paylaştı. Öte yandan, atlete ilişkin poza ait çok sayıda farklı tişört baskıları ve animeler de yapıldı. Uzmanlar, bu pozun ticari maksatla kullanılmasının atlet açısından maddi ve manevi ziyanlara yol açabileceğine işaret etti. Patent Marka Vekilleri Derneği Başkanı Uğur Yalçıner, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, herkesin kendisine ilişkin isim, unvan, yazılı ya da görsel tüm manzaralarının, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve Sınai Mülkiyet Kanunu ile Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında müdafaa altında olduğunu anımsattı. Yalçıner, memleketler arası alanda da tescil haklarının geçerli olduğuna dikkati çekerek, gerçek bireylerin bu haklarının müsaadesiz olarak öbürleri tarafından rastgele bir formda kullanılmasının, ilgili mevzuat kapsamında türel ve cezai yaptırımlara tabi olduğunu tabir etti. Dikeç'in olimpiyat oyunlarında yaptığı atış sırasında çekilen fotoğrafının dünya genelinde kullanılması ve bu görsellerin tişörtlerde ve benzeri eserlerde kullanılmasının müsaadeye tabi olması gerektiğini belirten Yalçıner, "İznin kapsamı ve müddeti açıkça belirtilecek formda yazılı olması kıymetle gerekir. Bu cins yazılı müsaade marka, tasarım ve telif hakları ile ilgili olduğunda lisans kontratına mevzu olur. Lisans mukavelesi, kullanıma müsaade verilen kullanıcının kullanımı ile ilgili tüm detayları kapsamalıdır." diye konuştu. Yalçıner, Yusuf Dikeç'in ferdî imajlarından üretilen animelerle ilgili hem yurt içinde hem de yurt dışında ilgili mevzuat kapsamında türel süreç yapılabileceğine işaret etti. Sporcuların ve ünlülerin kendi isim ve imajlarını öbürleri tarafından ticari olarak kullanılmasından kaynaklanan risklerin bulunduğunu bildiren Yalçıner, şu değerlendirmede bulundu: "İsimleri ve imajları öbürleri tarafından ticari olarak kullanılan şahıslar, müsaadesiz kullanımdan ötürü maddi ve manevi ziyana uğrayabilirler, Müsaadesiz kullanım yapanlar isim ve imajını kullandıkları kişinin ün ve prestijlerinden yararlanarak haksız yarar elde edebilir ya da makûs kullanımdan ötürü kişinin ün ve prestijleri ziyan görebilir. Sportmenlerin ve ünlülerin isimlerini ve imajlarını müsaadesiz olarak kullanan bireyler, hukuk davaları yoluyla sebep oldukları ziyanı ve elde ettikleri haksız yararı ilgili bireye ödemeye mahkum edilebilirler ve ayrıyeten para ve mahpus cezasına çarptırılabilirler."
Muhabir: Serhat Tutak