A’dan Z’ye Saraybosna

Avrupa’nın güzelliğiyle nam salmış, savaş sırasında uğradığı yıkımı yeni yeni üzerinden atabilmiş bir başkent Saraybosna. Turist akınına uğrayan dünyanın en iyi 10 Başkenti arasına giren Saraybosna’yı A’dan Z’ye tanıtmaya çabaladık. A /AVAZ: Savaştan sonra inşa edilmiş bir bina Avaz. Dolayısıyla kötü modern mimari tanımına son derece uyuyor. 35. kattan ovanın içine kurulmuş Saraybosna kentine bakan manzarası haricinde seyahatinize bir faydası yok. B/ BAŞÇARŞI: On beşinci yüzyılda İsa-Bey İshaković tarafından kurulmuş olan Saraybosna’nın merkezi ve çarşı alanı Başçarşı. On dokuzuncu yüzyılda çıkan bir yangın dolayısıyla şu andaki büyüklüğü o zamankinin yarısı kadar. Miljacka Nehri’nin kuzey tarafındaki bu alanda Gazi Hüsrevbey Camiisini; hemen yanındaki medreseyi; ilk halka açık, umumi tuvaleti ve saat kulesini göreceksiniz. C / CHEERS: Saraybosna’da gece gezmesi çok kolay. Asmalı Mescit kadar küçük bir bölge içerisinde sayısız bar/canlı müzik mekânı/club var. Bilenine, çok gidenine sorduk. Geceler Cheers’da başlar dediler. Kalabalıklardan da anlayacağımız üzere haklı çıktılar. Sahnedeki grup cover çalıyor, pek bir numaralarını görmedik ama insanlarla muhabbet için gidilmesi gereken ilk mekân olduğu konusunda hemfikiriz. Sonra da zaten Old Town Pub’a ani geçiş yapılıyor. Ç/ ÇEŞME: Bütün yollar Sebil’e yani Başçarşı’nın girişindeki bu çeşmeye çıkıyor Saraybosna’da. 1753’te Mehmed Paşa Kukavica tarafından yaptırılmış, ardından 1891’de çek mimar Alexander Vitek tarafından renove edilmiş. D / DVERİ: Belgrad’dan Saraybosna’ya adım attığımız anda Kerimcan bizi Sebil’den aldı Dveri’nin kapısından içeri soktu. Masaya ilk düşen krema kıvamındaki peynirler, ince kesilmiş şarküteri ürünlerinden sonra bir gulaş geldi ki, sorma. Kelle başına düşen hesap 15 mark’ı geçmedi. Ben fazla bahsetmiyorum, asıl hikâyesini Kerimcan anlatacak. E / ECO FUTURA: Saraybosna çok küçük şehir. İki günde yapılacak görevlerimizi bitirmiş olmanın huzuru ve buralara yeniden gelecek olmanın inancıyla şehrin etrafında neler var diye araştırırken Eco Futura bilgilerine ulaştık. Doğa yürüyüşleri, dağ havası, güzel yemek yanında leziz Bosna şarapları dolu bir hafta onu isteyenlere birebir. Benim gözümde Polenezköy tipinde bir yer canlandı. SÖNMEYEN BARIŞ ATEŞİ F / FERHADİYE CADDESİ: Sebil ve hiç sönmeyen barış ateşinin arasında kalan bu cadde Saraybosna’nın İstiklal’i. Üzerinde halıcı da var, eski Galatasaraylı futbolcu Tarik Hodzic’in kebapçısı da, dondurmacı da var, bedesten de. G / GALLERY 11/07/95: Temmuz 1995’te Saraybosna’da yaşananların hikayesini anlatan bu galeri 8372 kişinin ölümüyle sonuçlanan çok büyük bir savaşın tanığı. Çok etkileyici… H / HOSTEL: Savaş zamanında gazetecilerin konakladığı Holliday İnn Saraybosna’da nerede kalacağız sorusunun ilk cevabı olsa da biz şehrin merkezinde, geceliği 20 TL’den başlayan birkaç hostel de önermek isteriz. 1.Hostel City Center 2. Haris Youth Hostel 3. Hostel Old City 4. Hostel Kod Keme I / ILICA: 3 numaralı tramvaya binince seni tıngır mıngır Türkler’in yerleşim bölgesi olan Ilıca’ya taşıyor. Ilıca’da ne yapacağız diye sorunca da 1. Alley’de faytona binin, 2. Vrelo Bosna’da yürüyüşe çıkın önerileri geliyor. Ama asıl önemli bilgi 3 numarada olan. Gece 03:00’ten sonra Restoran Bosna’da bir taverna havası var. Lokal müzik istersen diye dedim. İ / İNAT KUCA RESTORAN: Bir zamanlar şehrin diğer yakasında olan bu geleneksel restoran Bosna hükümetinin yerini alıp belediye binası kurmasından sonra nehrin tam karşı yakasına taşımış kendisini. Otoriteye kafa tutan bir figure olarak sahibini çok seviyor Bosnalılar (Velika Alifakovac 1). BABAANNE’DEN KALMA SAATLER J / JEZ: Duvarlarda babaanneden kalma, zamanın kaç olduğunu göstermeyen saatler var. O yüzden içeride mekan-zaman herşeyi unutuyorsunuz. Camambert peynirli patates püresi bonfilenin yanında yenilmesi gerekenler listesinde. K/KM: İnternet sitelerinde yemeklerin üzerinde KM işaretini görünce ilk şöyle bir mantığa bağladım: Bu kebabı yersiniz ama eritmek için 11 KM yolu da aşarsın. Değilmiş elbette. KM Bosna’nın para birimi. L / LATİN BRİDGE: Miljacka Nehri’nin üzerinde, mesafeleri 100 metreyi geçmeyen köprülerin en önemlisi Latin Köprüsü. 1914’te Franz Ferdinand ve karısı Sophie burada öldürülüyor. Akabinde Birinci Dünya Savaşı başlıyor. M / MÜZE: Savaş zamanında havaalanından erzak getirmek, yaralıları taşımak amacıyla kazılmış olan Tünel’in 800 metresi çökmüş ancak kalan bölümü bir müze olarak açık. 1995’teki bombardımanın izlerini taşıyor. N /NATİONAL MUSEUM: İşletecek paranın olmaması nedeniyle kapatılmış olan Saraybosna Müzesi, gezgin hayatımda bir ilki gerçekleştirdi. Kapısında brandalar üzerine kapalıdır yazması, savaştan sonra mutluluğu arayan bir şehirde beni en çok acıtan görüntülerden oldu O / OLİMPİYATLAR: 1984 yılı olimpiyatları o zamanlar Yugoslavya, şimdi Bosna-Hersek olan ülkede, Saraybosna şehrinde yapıldı. Ö / ÖZVERİ: Bosna’nın halkı, pek çok ayrı yerden duyduğunuz gibi, çok özverili. Her oturduğunuz yerde evlerine misafir gelmişsiniz muamelesi yapılıyor size. P / PARK PRINCEVA: Çok gezenlerin, şairlerin, bohemlerin buluşma noktası Park Princeva. Çünkü Saraybosna şehrini tepeden görüyor. Müdavimleri arasında eski Amerika başkanı Bill Clinton, U2’nun solisti Bono, sihirbaz David Copperfield; aktör Richard Gere gibi isimler var. R / RAKİJA: Balkanların yüzde 40 alkollü en popüler likörü erik, kayısı, armut, şeftali, ayva gibi pek çok ayrı meyveyle lezzetlendiriliyor. S / SLOGA: Küçük bir kapıdan eskiden sinema salonu olan devasa alana çıkıyorsunuz. Kendisi geceleri herkesin uğrak yeri olan club (İstanbul’da Jolly Joker ya da Bronx buraya tekabül edebilir) Canlı müzik bitmiyor. Ara veriyor belki bir saat ama bitmiyor (Mehmeda Spahe 20) Bosnia-1628 Bosnia Sarajevo2Ş /ŞARAP: Bosna Hersek’ten bana şarap getir diyenler varsa Vranac ve Blatina ama özellikle Carska Blatina tavsiye edilir. T / TO BE OR NOT TO BE: Olmak ya da olmamak isimli mekanın olmamak kısmı kalemle çizilmiş. Elbette sonuna kadar orada olmak, yemeğe oturmak makarna yanında biftek istemek lazım. Daha detaylı olarak ayrıca bir post’ta anlatacağım için şimdilik sözlerimi noktalıyorum U / ULAŞIM: Saraybosna havaalanı-şehir arası 30 KM, 35 TL gibi bir paraya tekabül ediyor. O yüzden nasıl gideceğim diye hiç düşünmeden bir taksiye atlayabilirsiniz. Sonrasında zaten şehirde başka bir toplu taşım aracı kullanmanıza gerek yok. Her yere tabanvay. Ü / ÜSTBAŞ: Hostellerde yaşayanlar için pratik çözüm fikriyle yola çıkmış, Laundy Lounge’u yapmışlar. Burada bir yandan kirli çamaşırlarınızı yıkıyor, diğer taraftan internette işiniz varsa onu yapıyor, sizin gibi dertleri olan gezginlerle tanışıyor ve kahvenizi içiyorsunuz (Kracule 19). V / VRELO BOSNA: Ördeklerle beraber parkta yürümek. Hayatın en basit zevklerinden biri Vrelo Bosna’da daimi. Y / YEMEK: Bosna’da yemekler enfes! Sabah börekle açılışı yapıyorsunuz. Hamuru incecik, malzemesi bol; öğlen bizdeki İnegöl köftenin bir benzeri olan cevapi; akşam soğan dolma, Boşnak mantısı (klepe) ve sahan. Z / ZLATNA RİBİCA: Sadece Saraybosna ilk 10’uma girse iyi, dünya En İyi 10’um listesine girdi Zlatna Ribica. www.bosnahersek.ba sitesinden alınmıştır…