Bakan Zahid Crnkiç’ten Bosna Hersek savaşının yorumu

Ülkemizin yaşadığı savaş toplumumuzu her konuda etkiledi. Öncelikle dünya tarihinde ender yaşanmış bir soykırıma maruz kaldı halkımız. Aileler yok oldu, bölündü. Geride yüzbinlerce gözü yaşlı kadın, yetim çocuk, gazi ve savaş engellisi kaldı. Savaş Gazisi ve savaşta yaralanmış sivil engelli sayısı azımsanmayacak bir miktarda. Ülkenin yetişmiş insan mevcudu savaşta kaybedilenler ve sonrası yurt dışına gidenlerle beraber iyice dip yaptı.

Dayton barış anlaşması ile getirilen yapıda devlet içinde iki devletçik on kanton bir özerk bölge ile bürokrasi sarmalında ülkenin savaş öncesinde bulunan kominist sistemden kapitalist sisteme geçişi epey zor ve sancılı oldu. Bürokrasi ve güven ortamının tam olmayışı yüzünden yabancı sermaye yatırımı arzulanan düzeyde olmadı. Savaşta herşeyini kaybeden halkımızında doğal olarak ülkeyi inşaa edecek fabrikaları işletecek sermayeside yoktu. Yıllardır dış ticaret dengesi ülkemiz aleyhinde gelişiyor. Yurt dışında yaşayanların ülkeye gönderdikleri dövizler, savaş sonrasında Bosna Hersek'te yeniden yapılan evler, işyerleri vs. ekonominin çarkını çevirmeye çalışıyor. Böyle bir tabloda en zor olanda benim bakanlığımın bütçeden aldığı payı dağıtmak.  Yaklaşık 55.000 iş göremez raporu olan ve maaş alan Gazimiz 45.000 de maaş ödediğimiz Şehid ailesi var. Ayrıca 15 yıldır sırayla Gazi ve Şehid ailelerine ev,  ciddi engeli olan  Gazilerimize otomobil ve engelli aracı alıyoruz. Fakat kıt bütçe kaynakları yüzünden 15 yıl olmasına rağmen daha çok ihtiyaç sahibi sırasını bekliyor. Hala tedavileri devam eden Gaziler var bunların tedavi ve ilaç giderlerinide biz karşılamaya çalışıyoruz. Vatanları uğruna canlarını veren kahramanlarımızın untulmaması için şehid oldukları yerlerde anıtların yapılması ve şehitliklerin bakımınıda yapıyoruz. Bütün bunları bütçeden bize düşen payla yürütmeye çalışıyoruz. Gerçi yerel üretim ve istihdamı düşük olan ekonomimizin sağladığı bütçe kaynakları ve vergiler ülkenin tüm sorunlarını gidecek seviyede değil.  Bu bürokratik sistem içinde ticari faliyetlerini yürütmeye çalışan işadamları ve vergi ödeyen çalışan kesim ülkenin yükünü sırtlamış durumda. Dünyanın içinde bulunduğu ekonomik kriz bizide çok etkiledi. Ülke gelirlerindeki düşüş ve kriz sonucu tüm kamu çalışanlarının maaşını düşürme kararı almak zorunda kaldık. Bunu zaten az maaş alan Gazi ve Şehid Ailelerine anlatmak imkansız bir durumdu. Saraybosna sokaklarında eylem yapan, tepkilerini ortaya koyan Gazi ve Şehid ailelerini görmek, ülkeleri için onların verdikleri kan ve canlarına karşılık bizim  tatmin edici bir maaş veremememiz bir Gazi olarak benim en büyük ızdırabımdır. Dayton'un getirdiği karmaşık siyasi yapı ve bürokrasi üç halkın değişik siyasi eğilimleride eklenince ortadan kaldırılamayacak bir karmaşa yumağı olarak önümüze geliyor. Geçtiğimiz aylarda genel seçim yaşadık fakat bu karmaşık yapı yüzünden hala merkezi ve federal hükümeti oluşturacak koalisyonlar  netleşmedi. Ülkenin ve insanımızın geleceği için istihdam yaratacak Bosna Hersek Federasyonu bölgesinde yatırım yapılacak çok alan var. Fakat istikrarsız yapı ve sırp kesimi politikacılarının her fırsatta yokuşa sürdüğü meclis ve ortak yönetim yapılarında bekleyen kanun ve düzenlemeler ekomonin canlanması için yatırım yapacak yatırımcıları kaçırtıyor. Bosna Hersek'te yaşan Sırpların Sırbistan pasaportu, Hırvatların Hırvatistan pasaportu var, yanı başlarında bir rezerv(yedek) ülkeleri var.  Biz Boşnak'ların böyle bir imkanı ve desteği yok. Bu yüzden Bosna Hersek'teki Sırp ve Hırvat politikacılar BH'in çıkarlarından çok Sırbistan ve Hırvatistan'ın çıkarlarına göre hareket ediyor. Buda doğal olarak biz Boşnakları her konuda geride bırakıyor.