0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

BERLİN (AA) – AA muhabiri, Avrupa iş ve siyaset dünyası tarafından olumlu karşılanan ve Avrupa’daki ekonomik zayıflıkların altını çizen rapora yönelik öne çıkanları derledi.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’e sunulan rapora ait merak edilen 10 soru ve karşılıkları şöyle:

Mario Draghi kimdir?

1947’de Roma’da doğan ve başşehrin kıymetli üniversitelerinden Sapienza’dan mezun olan Mario Draghi, 2005-2011 periyodunda İtalya Merkez Bankası Başkanlığı, 2011-2019 periyodunda de Avrupa Merkez Bankası Başkanlığı vazifelerini yürüttü. Draghi, Şubat 2021’den Ekim 2022’ye kadar İtalya Başbakanı olarak misyon yaptı.

İtalya’nın milletlerarası arenada saygın iktisat uzmanlarından Draghi, bilhassa ECB Başkanlığı sırasında Avrupa’da yaşanan mali borç krizinde izlediği siyasetler sebebiyle “Avro Bölgesi’ni kurtaran adam” olarak anılıyor.

Draghi, Temmuz 2012’de Londra’da yaptığı konuşmada, “Görevimiz dahilinde ECB, avroyu korumak için ne gerekiyorsa yapmaya hazır ve bana inanın, bu kâfi olacak.” sözlerini kullanmıştı.

Küresel finans piyasasında en çok izlenen şahıslardan biri olan Draghi, 2012 Avro Bölgesi krizi, 2015 Yunanistan borç krizi ve Brexit de dahil olmak üzere son 40 yılın global çapta en tesirli ekonomik olaylarının merkezinde yer aldı.

Draghi, kendi periyodunda klasik olmayan para siyasetlerini ECB’nin kullandığı standart araçlar haline getirmesiyle de dikkati çekmişti.

İtalyan ve memleketler arası basında da görüntü oyun karakteri “Süper Mario”ya atfen Draghi’den “Super Mario” olarak bahsediliyor.

Draghi, neden rapor yazdı?

AB’nin ABD ve Çin üzere büyük ekonomilere kıyasla rekabet gücü düşerken, Kovid-19 salgını, tedarik zinciri kesintileri, Rusya-Ukrayna Savaşı üzere son devirde yaşanan çok sayıda kriz ve süratli teknolojik gelişmeler AB iktisadının zayıf istikametlerini su yüzüne çıkardı. Birliğin jeopolitik sıkıntılar, iklim değişikliği, savunma, Rusya karşısında güçsüz kalması, sakin iktisat ve demografik zorlukların üstesinden gelme konusunda birtakım problemlerle karşı karşıya bulunması da dikkati çekiyordu.

Birliğin teknoloji konusunda hala “kendi ürettiği bürokrasi, kurallar ve prosedürler altında da ezildiği” belirtiliyor.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 2023’te Draghi’yi Birliğin rekabet gücünün geleceğine ait bir rapor hazırlayıp başta ekonomik zorluklar olmak üzere tahlil teklifleri sunması için görevlendirdi.

Leyen, global çatışmaların arttığı bir devirde AB’nin yeşillenmekte olan iktisadını nasıl rekabetçi, Çin ve ABD’ye karşı canlı tutabileceğine dair bilgi de istedi.

Raporda öne çıkan başlıklar nelerdi?

Raporda, ”Ortak AB borçlanması, karbonsuzlaştırma ve rekabet için ortak bir plan, ulusal vetolara son verilmesi, yatırımların finanse edilmesi, dijitalleşme, yarı iletkenler, güç ağır sanayiler, uzay, savunma, sanayi stratejisi, yönetişimin güçlendirilmesi, güç piyasası, piyasa entegrasyonu ve düzenleme, ilaç, ulaşım, sürdürebilirlik, global zorluklara karşılık, inovasyon ve akıllı zeka” öne çıkan mevzu başlıkları oldu.

Draghi’nin ana tavsiyelerinin detayları nelerdi?

AB’nin rekabet gücünü ve güvenliğini artırmayı amaçlayan ortak yatırım projelerini finanse etmek üzere Eurobond gibisi ortak borçlanma araçları ihraç edilmesi tavsiye edildi.

Özel dalın çip üzere değerli yatırım planlarını finanse etmek için kamu takviyesine muhtaçlık olduğunun belirtildiği raporda, AB’nin ortak yatırım projelerini gerçekleştirmek için nizamlı ortak borçlanmaya gerçek ilerlemesi gerektiği tabir edildi.

AB Kurulu bünyesinde daha fazla siyaset alanında nitelikli çoğunluk oylamasına geçilmesini ve karar alma sürecini kolaylaştırmak için ulusal veto yetkisinin kaldırılması önerildi.

Avrupa’nın, ABD ve Çin üzere ekonomik rakiplerinin suratına yetişebilmek için yatırımlarını kıymetli ölçüde artırması ve yıllık GSYH’nin yaklaşık yüzde 22’sinden yüzde 27’sine çıkarması gerektiği belirtildi.

Avrupa için yeni bir sanayi stratejisi daveti yapılan raporda, AB’nin global rekabet gücünde geri kalmasını önlemek için değerli ölçüde finansman muhtaçlığı vurgulandı.

Enerji piyasalarının mevcut yapısının eleştirildiği raporda, AB’nin gaz fiyatlarını düşürmek ve piyasa ağırlaşması sıkıntılarını ele almak için satın alma gücünü kullanması teklifinde bulunuldu.

Telekomünikasyon üzere bölümlerde pazarın birleştirilmesi için rekabet kurallarının gevşetilmesi, sermaye piyasalarının entegre edilmesi ve savunmada ortak alımların artırılması önerildi.

Özellikle yeşil teknoloji ve otomotiv dallarında Çin’den gelen rekabet tehdidinin kabul edildiği raporda, rekabetin adil olmaması halinde savunmacı ticaret önlemleri savunuldu.

Avrupa’ya eski teknolojilere takılıp kalmak yerine yapay zeka dahil yeni teknolojilere öncülük etme daveti yapılan raporda, daha süratli ve kararlı siyaset oluşturma gereksiniminin altı çizildi.

Rapor, AB içinde iktisat siyaseti uyumunun kıymetini vurgularken, bunun yanında 27 ülke ortasında uzlaşma sağlanamaması halinde üye devletlerden oluşan bir alt kümeyle ilerleme kaydedilebileceğini belirtti.

Rapordaki kıymetli ikazlar neydi?

Rapora nazaran, AB’nin, global sahnede geri kalmaması ve ekonomik rakipleri olan ABD ve Çin’e ayak uydurabilmesi için çok daha koordineli bir sanayi siyaseti, daha süratli kararlar ve büyük yatırımlara gereksinimi bulunuyor.

Raporda, düzenlemelerin azaltılması ve karar alma süreçlerinin uygunlaştırılması üzere 170 teklif yer alıyor.

Raporda özetlenen teklifler, yıllık 750-800 milyar avro ek yatırım gerektirdiği ve bunun da AB’nin toplam yatırımının GSYH’ye oranında 5 puanlık bir artışa yol açacak.

Draghi “radikal bir değişikliğe” gereksinim olduğunu belirterek, “Harekete geçmezsek ya refahımızdan ya etrafımızdan ya da özgürlüğümüzden ödün vermek zorunda kalacağımız bir noktaya geldik” ikazında bulundu.

AB’de inovasyon açığı konusunda raporda neler yer aldı?

Mario Draghi, Avrupa’nın “statik bir sanayi yapısı” içinde sıkışıp kaldığını söyledi.

Rapora nazaran, son 50 yılda piyasa bedeli 100 milyar avronun üzerinde olan tek bir Avrupalı şirket bile kurulmadı. Buna rağmen piyasa kıymeti 1 trilyon avronun üzerinde olan 6 ABD şirketinin tamamı bu müddet zarfında kuruldu.

Diğer konuların yanı sıra inovasyon finansmanının yapısının değiştirilmesinin önerildiği raporda, yüksek riskli projeleri ilerletebilecek ve teknolojik atılımlar gerçekleştirebilecek ABD modeline dayalı bir “İleri Araştırma Projeleri Ajansı”na gereksinim olduğu kaydedildi.

AB içinde ortak borcun çok değerli olduğu, inançlı bir ortak varlık geliştirilebileceği belirtilen raporda, ortak borcun güç ve savunma üzere çeşitli alanlarda üretkenliği artırmaya yönelik çığır açan projelere katkı sağlayacağı söz edildi. Birliğin en büyük iktisadına sahip Almanya ortak borçlanmaya karşı çıkıyor.

Avrupalı start-up’lar için bürokratik ve mali manilerin azaltılması ve vasıflı emekçilerin eğitiminin iyileştirilmesinin de birebir derecede değerli olduğu vurgulandı.

Karbonsuzlaşma ve elektrik fiyatlarına yönelik tavsiyeler neler?

AB’nin en büyük dezavantajı yüksek güç fiyatları olurken, rapora nazaran Avrupa’daki elektrik fiyatları ABD’dekinden 2 ila 3 kat, gaz fiyatları ise 4-5 kat daha yüksek.

Piyasa yapısının yenilenebilir gücün düşük maliyetlerinin hanehalkları ve şirketlere yansıtılmasını engellediği belirtilen raporda, gerçek bir iç pazar oluşturmak için hudut ötesi güç ağlarının teşvik edilmesi, bunun da daha süratli onay ve daha fazla dayanak gerektirdiği vurgulandı.

Rapor, yüksek güç vergilerine karşı çıkarak bölümün ulusal hükümetler için bir “nakit ineği” misyonu gördüğünü belirtti. Ayrıyeten piyasalarda spekülatif karların önlenmesi için güç tüccarları üzerinde daha sıkı denetimler yapılması önerildi.

Avrupa’nın jeopolitik krizlere ve tedarik darboğazlarına karşı daha dirençli olabilmesi için ivedilikle ham husus ve çiplere olan bağımlılığının azaltılması gerektiği vurgulanan raporda, yeni bir “dış ticaret politikası” teklifinde bulunuldu.

Raporda ticaret ve rekabet konusunda neler tavsiye edildi?

AB’nin doğal kaynak zengini ülkelerle yeni ticaret mutabakatlarının yardımıyla tedarik zincirlerini çeşitlendirmesi ve kıymetli orta eserleri tekrar lokal üretmesi gerektiğine vurgu yapılan raporda, Birlik ülkelerinin, maliyetleri düşürmek için silah sistemlerini ortaklaşa tedarik etmesi de önerildi.

AB rekabet kurallarının yenilenmesi davetinde bulunulan raporda, antitröst kararlarında güvenlik ve dayanıklılığa daha fazla yük verilmesi tavsiye edildi.

Raporda, birtakım projelerde tüm üye devletlerin ortak bir yaklaşım üzerinde anlaşamaması halinde benzeri düşünen ülkelerin kimi projelerde tek başlarına hareket etmelerine müsaade verilmesi önerildi.

Nitelikli eleman eksikliğinin giderilmesi gereksiniminin önemli boyutlarda olduğu belirtilen raporda, yetişkin eğitimine odaklanılması ve öğrencilerin süratle gelişen iktisat için gerçek maharetlerle hazırlanması gerektiği tabir edildi.

AB, Draghi’nin rapordaki tavsiyelerine uymak zorunda mı?

“Avrupa Rekabet Gücünün Geleceği” başlıklı 400 sayfalık rapor tavsiye niteliği taşıyor.

Tek Pazar’da sanayi ve şirketlerin karşılaştığı zorlukları inceleyen raporun AB’nin başta teknoloji olmak üzere iktisada yönelik siyaset gayelerinin belirlenmesine yardımcı olması bekleniyor.

Raporun bulguları, Komite’nin Avrupa’nın sürdürülebilir refahı ve rekabetçiliği için yeni bir plan üzerinde çalışmasına da katkıda bulunacağı tabir ediliyor.

Draghi’nin raporuna iş dünyasının yansısı ne oldu?

Draghi’nin raporu, Avrupa iş dünyası tarafından olumlu karşılanırken, Alman hükümeti ortak borçlanma teklifine kuşkuyla yaklaştı.

Alman Dış Ticaret Birliği (BGA) Lideri Dirk Jandura, AB’nin rekabetçi olmak istiyorsa son 5 yılın “bürokratik sıkıntılarını” da aksine çevirmesi gerektiğini vurguladı.

Alman Sanayi Federasyonu (BDI) Genel Müdürü Tanja Gönner, Draghi’nin, Avrupa’nın rekabet gücü, jeopolitik çalkantıların arttığı ve iş yerleri ortasındaki global rekabetin ağırlaştığı bir ortamda önemli bir tehlike altında olduğunu vurguladığını söz etti.

Gönner, “Avrupa iktisadının rekabet gücünün güçlendirilmesi, önümüzdeki 5 yıl boyunca AB için en değerli öncelik olmalıdır. İktisat siyasetinde savunma, altyapı, telekomünikasyon ve ilaç da dahil olmak üzere verimliliği arttırmak ve büyümeyi güçlendirmek için iç pazarın daha derin bir formda bütünleştirilmesi gerekmektedir.” ifadelerini kullandı.

Almanya Maliye Bakanı Christian Lindner ise Draghi’nin Avrupa yatırımlarının ortak borçla finanse edilmesi teklifine kuşkuyla yaklaştığını tabir etti.

Lindner, bunun yapısal problemleri çözmeyeceğini belirterek, risklerin toplumsallaştırılmasının demokratik ve mali sıkıntılar oluşturacağını savundu.

Almanya’nın Draghi’nin AB’nin Kovid-19 pandemisi sırasında yapıldığı üzere yeni ortak borçlar alınmasını kabul etmeyeceğini bildiren Lindner, bunun yerine özel bölümün büyüme güçlerinin harekete geçirilmesini istedi.

Muhabir: Bahattin Gönültaş