Yapay zeka algoritmaları siyasi mevzularda taraf tutmakla eleştiriliyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – AA muhabirinin derlediği bilgilere nazaran, yapay zeka araçları son periyotta metinden görsele birçok içeriğin oluşturulması sürecinde ağır olarak kullanılmaya başlandı. Bu araçlar genel bahislerde verimli çalışsa da bilhassa siyasi hususlarda taraflı sonuçlar verebiliyor.

Bu taraflı tavır, kelam konusu araçların algoritma yapısını oluşturan kurumların görüşlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkabiliyor. Bunun yanı sıra taraflı bilgilerle eğitilen yapay zeka sistemleri de ırkçı ve ayrımcı tavır sergileyebiliyor.

Yaklaşan ABD başkanlık seçimleriyle birlikte bu hususa ait yapay zekanın verdiği sonuçlar da tartışılmaya başlandı. Tesla, SpaceX ve X üzere şirketlerin sahibi Elon Musk’ın X’teki hesabından alıntıladığı paylaşıma nazaran, Facebook ve Instagram üzere öne çıkan toplumsal medya platformlarının sahibi Meta’nın yapay zeka aracı Meta AI, Cumhuriyetçi Partiden başkanlık için yarışan eski ABD Başkanı Donald Trump’a yönelik suikast teşebbüsüyle ilgili bilgi talebine yanıt vermedi.

Suikaste ait bilgi vermeyen yapay zeka aracı Meta AI, lider adayı olması beklenen ABD Lider Yardımcısı Kamala Harris’in seçim kampanyasına dair bilgi vermesi istenildiğinde ise ayrıntılı bilgiler paylaştı. Bu durum, yapay zekanın taraflı olduğuyla ilgili tartışmaları tekrar gündeme getirdi.

Sosyal medya paylaşımlarında Heniyye’ye, arama motoru tekliflerinde Trump’a yer yok

Sosyal medya kullanıcıları da birçok paylaşımla yapay zekanın taraflı davranışlarına örnekler veriyor. Bir X kullanıcısının paylaştığı ekran kaydına nazaran, Google’a “assassination attempt on (suikast girişimi)” yazıldığında, Google bu dataları “assassination attempt on truman”, “assassination attempt on reagan” ve “assassination attempt on lenin” üzere pek çok isimle tamamlarken Trump’a tekliflerde yer vermedi.

Sosyal medya platformlarındaki birtakım içerikler de yapay zeka tabanlı sistemler kullanılarak sistemden kaldırılıyor. Örneğin, İran’ın başşehri Tahran’da suikasta uğrayan Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye için Facebook ve Instagram’da yapılan paylaşımların birçoğu kullanım siyasetlerini ihlal ettiği gerekçesiyle kaldırıldı.

Heniyye’ye ait paylaşımların kaldırılmasının akabinde Facebook ve Instagram’ın sahibi olan Meta şirketi, “Meta sansürü (Meta Censorship)” etiketiyle X’te protesto edildi. Binlerce X kullanıcısı Meta’nın bu tavrını eleştirdi.

Filistin’den Kovid-19’a, birçok mevzuya içerik sansürü

Algoritmalar üzerinden uygulanan içerik engellemeleri yeni bir bahis değil. Aralık 2022’de gazeteciler Matt Taibbi, Bari Weiss ve Lee Fang ile muharrirler Michael Shellenberger ve David Zweig aracılığıyla kamuoyuna açıklanan “Twitter Dosyaları” ile algoritmalar aracılığıyla uygulanan sansür dünyanın gündemine gelmişti.

Bu evraklarda, Twitter’ın, ABD hükümetinin telaffuzlarıyla çelişen bilgileri sansürleyerek, hükümetle tıpkı fikirde olmayan doktor ve uzmanları itibarsızlaştırarak Kovid-19 salgınına ait tartışmalara müdahale ettiği ortaya çıktı.

Twitter’ın eski idaresinin Kovid-19 salgınına yönelik içeriklere dair iç yazışmalarını paylaşan David Zweig, ABD idaresinin yalnızca Twitter’a değil birebir vakitte Facebook, Google ve Microsoft’a da Kovid-19 salgınına ait tartışmalar konusunda baskı uyguladığını yazdı. Zweig, Joe Biden idaresinin Twitter ile yaptığı birinci toplantının konusunun Kovid-19, ana gündeminin ise aşı zıddı hesaplara müdahale olduğunu kaydetti.

Facebook’ta Filistin hakkında içerik paylaşan hesap ve sayfaların, kullanım şartlarını ihlal ettiği gerekçesiyle kapatıldığı, Filistin’i savunan paylaşımların yapılmasının engellendiği de gündeme gelmişti.

Yapay zeka araçlarından toplumsal medya platformlarına kadar algoritmalar aracılığıyla uygulanan bu içerik sansürünün, platformların söz özgürlüğü prensibini gölgede bıraktığı bedellendiriliyor.

Muhabir: Abdulkadir Günyol,Tolga Yanık