BOTAŞ’ın Shell ile LNG muahedesi Türkiye’nin tedarik portföyüne esneklik getirecek

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

ANKARA (AA) – Gücün doğal gaz ayağında çok boyutlu strateji izleyen Türkiye, son 10 yılda LNG tesisleri ve yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Üniteleri (FSRU), milletlerarası doğal gaz boru çizgileri üzere altyapı konusunda değerli yatırımları hayata geçirdi.

Yerli kaynakların iktisada kazandırılması konusunda 2020’de Karadeniz’de Sakarya Gaz Alanı’nda Cumhuriyet tarihinin en büyük doğal gaz keşfini gerçekleştiren Türkiye, yerli gazda günlük üretimi 7 milyon metreküpün üzerine çıkardı. Türkiye, gazın tedarikinde kaynak çeşitliliğini önceleyen siyasetlerle da doğal gaz merkezi olma yolunda ihracat odaklı atılımlara sürat verdi.

LNG tedariki konusunda Kasım 2023’te Cezayir ile 2024’te bitmesi beklenen LNG mutabakatını 2027’ye uzatan Türkiye, nisanda Umman’dan yıllık bir milyon ton LNG tedarik için 10 yıllık mutabakat imzaladı. Tedarik 2025’te başlayacak.

BOTAŞ, mayısta ise ABD’li ExxonMobil firmasıyla yıllık 2,5 milyon ton (yaklaşık 3,2 milyar metreküp) kapasiteli 10 yıllık mutabakat imzaladı.

LNG tedarikine yönelik son mutabakat ise 2 Eylül’de Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığında BOTAŞ ve Shell tarafından imzalandı. Mutabakata nazaran Shell, Türkiye’ye yıllık 4 milyar metreküp LNG’yi 10 yıl müddetle tedarik edecek. 40 kargoyu kapsayan tedarik 2027’de başlayacak.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 2 Eylül’deki konuşmasında mutabakatın, alım-satım sürecinin ötesinde, dolum limanından teslim alma ve Avrupa terminallerine boşaltım yapma üzere opsiyonlarıyla bölgesel ve global ek ticaret imkanları sunması bakımından ayrıyeten bir farklılığa ve kıymete sahip olduğuna dikkati çekmişti.

LNG muahedeleri Türkiye için esneklik yaratacak

Emtia piyasalarına hizmet sunan ICIS’in Global Gaz Tahlilleri sorumlusu Tom Marzec-Manser, BOTAŞ-Shell mutabakatına ait AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, BOTAŞ’ın ilerleyen yıllarda uzun vadeli çok sayıda boru gazı ve LNG tedarik mutabakatının sona ereceğini belirterek, “Bu yüzden bu yeni Shell mutabakatı, ExxonMobil’le yapılan son muahedeye misal formda Türkiye’nin gaz tedarik güvenliğini kolaylaştıracak.” tabirini kullandı.

BOTAŞ’ın sona eren kimi muahedeleri yenilemesinin değerli olduğunu kaydeden Marzec-Manser, “Ancak LNG mukaveleleri, satın alan taraf olarak bakıldığında Türkiye için hem esneklik hem de fiyat kaldıracı imkanı yaratacak. Muahede koşullarının BOTAŞ’ın Shell’in tedarik edeceği LNG’yi Avrupa LNG terminallerinden teslim alabilmesine müsaade vermesi esneklik muhtaçlığının diğer bir göstergesidir.” değerlendirmesinde bulundu.

Marzec-Manser, imzalanan bu esnek muahede çerçevesinde Türkiye’nin iç piyasada gaza gereksinim duymaması durumunda Shell’den Avrupa piyasasında LNG’yi satılmak üzere öteki bir yere götürmesini isteyebileceğine dikkati çekti.

Anlaşma Türkiye’nin doğal gaz merkezi olma maksadını güçlendiriyor

Türkiye Enerji Stratejileri ve Siyasetleri Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener de muahedeyi Avrupa’da LNG terminallerine boşaltım ve dolumu içermesi istikametinden “çok komplike ve mantıklı” diye niteleyerek, “Türkiye’nin doğal gaz ticaret merkezi olma gayesini de güçlendiren bir muahede.” kelamlarını sarf etti.

Anlaşmayla BOTAŞ’ın, LNG sevkiyat ve lojistik alanında kabiliyetlerinin güçlendiğini lisana getiren Akyener, LNG’yi, Türkiye’nin muhtaçlığı olmadığı bir periyotta Avrupa’ya Shell’den aldığı fiyattan daha karlı bir fiyata satabileceğini söyledi.

Akyener, Türkiye’nin mutabakatla gaz ihracat stratejisini boru çizgileriyle sonlu tutmadığını gösterdiğini belirterek, “Bu, stratejiyi daha ileriye taşıyarak Avrupa piyasalarına yönelik bilhassa daha agresif, daha aktif bir strateji kurgulamaktır. BOTAŞ, kendisini Avrupa piyasalarında daha aktif olacak bir pozisyona hakikat taşımaya çalışıyor.” dedi.

Oğuzhan Akyener, muahedenin, Türkiye’nin ticaret merkezi olmada kıymetli bir yer tutan gaz tedarikinde kaynak çeşitliliği üzerinde çalıştığını gösteren kıymetli bir adım olduğuna işaret etti.

Muhabir: Fuat Kabakcı