10 Şubat 2020 Pazartesi
15 Temmuz
AB’de Anlaşmazlıklar Devri
Vefa Tiyatrosu Yeni Sezonun İlk Oyunu ile Perdelerini Açtı
İsviçre’de silah talepleri arttı
Beyaz Eşyalarda Artık Sararma Olmayacak!
Yunanistan' ın Su Krizi ve Yangınlarla Mücadelesi: Turizm ve İklim Krizinin Çifte Darbesi
Makedonlara göre, Makedonski Muslimani (Makedon Müslümanlar),
Arnavutlara göre Torbeş diye vasıflandırılan, özde Türk – İslam kültürünün bir parçası olarak kabul edilen, Torbeşler yoğun olarak Makedonya’da, Kosova’da ve az sayıda Arnavutluk’ ta yaşamaktadırlar. Torbeşlerin konuştukları dil olan ” Naşinski ” ( Bizim Dil ), atalarımızın konuştuklarını varsaydıkları dil aslında Makedonca’nın ta kendisidir. Konuşulan ve bilinen en eski Makedonca dili,
özellikle Makedonya’nın batısında konuşulan Dil’dir. Burada yaşayan Torbeşler yüzyıllar içinde dağlık kesimlerde yaşadıklarından dolayı, zamanla Makedonca dili ile kendi konuştukları dil arasında ”Şive” farklılıkları ortaya çıkmıştır. Torbeşlerin Makedoncası’nda kelime söylemleri biraz daha serttir.
Ayrıca tabi oldukları İslam dini, Torbeş Kültürü’nün en belirleyici özelliklerinden biridir. Dini farklılık Torbeşlerin kullandıkları kelimeler arasına
İslamiyet’e ve Türkçe’ye dair bazı özel kelimeler ve kalıp cümleler katmıştır.
Buna benzer durumu Boşnakça’da da görebiliriz.
TORBEŞ ŞARKILARINDAN ÖRNEKLER
Makedonca’nın yerine daha çok Türkçe’den Makedonca’ya geçmiş hali veyahut dini versiyonun kullanımı tercih edilmiştir. Hatta, Türkiye’ye göç eden bizler bile aynı kelimeleri kullanıyor ve konuşuyoruz. Bakınız ! . Türkçe’de ki isimden isim yapan sıfat oluşturma fonksiyonundaki yapım eki ; ( + Lik , + Luk , + Lık ve + Lok) gibi ekler, Torbeş Dilinden Slav sözcüklerine girmiştir. Örnek olarak;
Hamal+Lok: Hamallık, Aga+Lok: Ağalık, Esnaf+Lok: Esnaflık, Lupov + Luk: Hırsızlık gibi… Konuştukları dil içinde o kadar çok Türkçe kelimeler ve sözcükler mevcut ki. Sizlere çok eski bir Torbeş Şarkısı’ndan bir örnek vereyim.
A ) More na Kula’ta do tri mi Tursi sedeya Sevdo sedeya.
More biri Aga, biri Paşa, biri Beg Sevdo biri Beg .
More AGA, PAŞA Sizan olsun!
BEG Bizam sevdo, Sen bizam …
B ) More vo Dvorovite tri Çeşma teçea more teçea.
More biri Şeçer, biri Şerbet, biri Bal sevdo biri Bal.
More ŞEÇER, ŞERBET Sizan olsun!
BAL Bizam sevdo sen bizam …
Türkçe’si :
A ) More Kule’de üç Türk oturuyorlardı sevdam oturuyorlardı.
More Biri Ağa, Biri Paşa, Biri Bey Sevdam Biri Bey.
More Ağa, Paşa sizin olsun.
Bey bizim sevdan sen bizim.
B ) More Avlu’da üç Çeşme akıyor, more akıyor.
More Biri Şeker, Biri Şerbet, Biri Bal sevdam biri Bal.
More ŞEKER, ŞERBET sizin olsun,
BAL bizim sevdam sen bizim.
Buna benzer Şarkı sözleri öylesine çok ki, hatta Makedonca şarkı sözleri içinde dahi pek çok Türkçe kelimeler bulabilirsiniz. Ben bu konuda daha geniş bilgileri ve açıklamaları , ” Makedonya Rekalar Kazasında Türk İzleri ” isimli kitabımda yazdım.