DOLAR 35,2068 0.3%
EURO 36,7672 0.92%
ALTIN 2.968,331,32
BITCOIN 34546755.12609%
İzmir
16°

HAFİF YAĞMUR

SABAHA KALAN SÜRE

İlber Şiyak

İlber Şiyak

10 Şubat 2020 Pazartesi

    Rekalar Kazasının Son Din Âlimi

    0

    BEĞENDİM

    ABONE OL

    Sizlere bir önceki yazımda Makedonya’nın batısında yer alan Rekalar yöresinde Osmanlı döneminde imamlık ve öğretmenlik yapan Molla Hüseyin Süleymani Hoca Efendiyi anlatmıştım. Bu hafta da sizlere, Bu yörede hem Osmanlı, hem Eski (Bifça) Yugoslavya ve hem de Tito Yugoslavya’sı dönemlerinde bölgede resmi din görevlisi olarak hizmet veren bir İslam Âlimi olan, Molla Esad Saliu Hocaefendi’nin yaşamını ve İslam’a, Türklüğe yapmış olduğu hizmetlerini  anlatacağım. Molla Esad Saliu Hoca, (1871 – 1953 ) yılları arasında yaşamıştır.

    Jirovnisa köyünde dünyaya gelmiştir. Yörede İslam dinine büyük hizmetlerde bulunmuş olan, Salih Hocaefendi’nin 12 çocuğundan birisidir. Salih Hoca, 3 kez evlilik yapmış ve bu evliliklerinden sırasıyla, Bekir, Şakir, Yusuf, Cepo, Aliye

    (Luşka), Halime, Remziye ( Remka ), Cemile, Refika, Molla Esad, Necid ve Feyzullah (Feyzo) adında çocukları dünyaya gelmiştir. Molla Esad, Necid ve Feyzo aynı anneden kardeştirler. Babasının yanında küçük yaşlarda Kuran-ı okumayı, Arapça ve eski Türkçeyi öğrenir. 1890 yılında 19 yaşında iken, İstanbul’da medrese eğitimini tamamlayarak, köyüne gelir.

     

    KENDİLERİ RESTORE ETMİŞLER

     

    Kardeşleri kendisinin köyde hizmet etmesi için, Osmanlılar tarafından 1650 yılında inşa edilen ve 1723 yılında yıkılarak tekrar inşa edilen köyün ortasında yer alan Aşağı Mahalle Camisi (Dolno Maalska Camiya) ‘nın, Debre-i Bala ( Debre ) Kaymakamı’ndan, gerekli izni alarak eskimiş harabe haline gelmiş olan Cami’yi, bütün masraflarını kendileri ödemek şartıyla restore ederler. Restorasyon tamamlanınca düzenlenen bir törenle, Cami’nin tapusu ve anahtarları Hocalar ailesine ve Molla Esad Hoca’ya teslim edilir. Molla Esad Hoca, ölümüne kadar bu Camide din hizmetleri vermiştir. Aşağı ve Yukarı Rekalar Nahiyeleri ve Ardından Rekalar Kaymakamlığı dönemlerinde Müslüman ve Gayrımüslüm yöre halkının her türlü, doğum, ölüm, evlilik ve boşanma kayıtlarını o tutmuştur. Yöredeki din adamlarının maaş ödemelerini o yapmıştır. 1908 – 1912 yılları arasında da, Kadı olarak görev yapmıştır. Molla Esad Hoca, iki kez evlilik yapmıştır. İlk evliliğinden Mahmut (Dedem), Hamit Hoca ve Minka ( Emine ), ikinci evliliğinden ise İsmail (Koralp) dünyaya gelmişlerdir. 1953 yılında vefat eden Hoca devlet izniyle Cami içinde defnedilmiştir. Ayrıca Hoca ile birlikte eşleri, Luşka ve Halime, oğlu (Dedem ) Mahmut ve torunları (Dayılarım) Enver ve Ekrem yan yana defnedilmişlerdir. Ölümünün ardından oğlu Hamit Hoca, Türkiye’ye göç edene kadar imamlık yapmıştır. Türkiye’ye göç esnasında Caminin tapusunu ve anahtarlarını Yugoslav Devleti’ne iade etmiştir. Köyün en büyük ve kalabalık sülalesi olan Hocalar’ın bir kısmı Türkiye’ye göç etmiş  Manisa ve İzmit’e yerleşmişlerdir. Büyük bir kısmı da Makedonya’da yaşamlarını sürdürmektedirler, Molla Esad Hoca Dedem ve yörede İslam’a hizmet eden ve ahirete göç etmiş olan tüm Hocalarımız, Allah’ın Rahmeti üzerinize olsun. Rabbim mekanınızı cennet eylesin. Düşünüyorum da;

    Eğer sizler olmasaydınız, bizler nice olurduk ..!!!