Batı Trakya Türkleri, Yunanistan’da Osmanlı izlerini yaşatmaya çalışıyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

GÜMÜLCINE (AA) – İskeçe Seçilmiş Müftüsü Mustafa Trampa,
Yunanistan’daki Osmanlı yapıtlarının korunmasının kıymetine ve bu eserlerin
vakit içinde nasıl kullanıldığına dair AA muhabirine değerlendirmelerde
bulundu.

Trampa, Osmanlı devrinde inşa edilen
yapılara ait “Osmanlı, kentlerin ruhuna hitap eden eserler inşa
etmişti. Cami, medrese, çeşme, kervansaray üzere yapılar sırf birer
bina değildi. Birebir vakitte o kentin toplumsal ve manevi yapısını
güçlendiren simgelerdi.” dedi.

Bu yapıtların
Osmanlı’nın kentleşme ideolojisiyle kentin silüetini oluşturduğunu
belirten Trampa, bu yapıların Osmanlı sonrası devirde gayesine uygun
kullanılmadığını ve Yunan hükümetinin vakitle bunları yıktığını yahut
farklı emellerle kullandığını söz etti.

Trampa,
“Yunanistan’da birtakım Osmanlı mescitleri bar, kafe, müze ya da stant
salonuna çevrildi, hatta kimileri kiliseye dönüştürüldü. Bu durum,
Osmanlı izlerini silme uğraşı olarak yorumlanabilir.” diye konuştu.

Trampa,
Yunan idaresinin bu tıp değişiklikleri yaparak Osmanlı periyodunu ve
Türk izlerini unutturmayı hedeflediğini lisana getirdi.

Osmanlı’nın fethettiği topraklarda evvelki devirlerden kalan yapıtlara ziyan vermediğini hatırlatan Trampa, şöyle devam etti:

“Osmanlı,
fethettiği yerlerde kendisinden evvelki medeniyetlerin mirasına hürmet
gösterdi. Bizans’tan kalma kiliseleri restore edip Hristiyanların
kullanımına sundu, birebirini Yahudi havraları için de yaptı. Halbuki bugün
Yunanistan’da Osmanlı’dan kalan mescitler ve öbür eserler ya yok ediliyor
ya da hedefi dışında kullanılıyor.”

Trampa,
Yunanistan’daki Osmanlı yapıtlarının korunması ve kullanımına ait
uygulamaların, sadece geçmişte değil bugün de karşılıklı ilgilere
zarar verdiğini vurguladı.

Türkiye’de Hristiyan
eserlerinin korunup restore edildiğine dikkati çeken Trampa, İzmir’in
Çeşme ilçesinde bulunan eski bir kilisenin onarıldığını ve Fener Rum
Patriği Bartholomeos’un burada ayin düzenlediğini anımsattı.

“Biz
de tıpkı şeyi istiyoruz. Sakız Adası’ndaki mescitler neden ibadete
açılmıyor?” sözünü kullanan Trampa, bu bahsin mütekabiliyet ilkesine
uygun bir formda ele alınması gerektiğini ve Yunanistan’ın Osmanlı
eserlerine daha fazla hürmet göstermesi gerektiğini kaydetti.

Özellikle Batı Trakya’daki Osmanlı yapıtlarının de benzeri bir yazgısı paylaştığına işaret eden Trampa, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bu
durum bölgede huzursuzluk yaratıyor. Batı Trakya Mescitler ve Din
Görevleri Derneği olarak, vakit zaman Osmanlı periyodundan kalma camilerde
ibadet etmek, mevlit programları düzenlemek üzere taleplerimiz oldu
ancak bugüne kadar olumlu bir sonuç alamadık.”

Trampa,
Yunan hükümetince Osmanlı yapıtlarının “Türk eseri” olarak değil de
“Müslüman eseri” olarak isimlendirilmesinin şuurlu bir uğraş olduğunu, bu
biçimde Osmanlı’nın ve Türklerin bölgedeki izlerinin silinmeye
çalışıldığını söyledi.

Yenilenen saat kulesinde Osmanlı dokusundan eser kalmadı

Osmanlı
yapıtlarını yaşatmaya çalışan Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler
Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Şükriye Mehmet de 4 yıl evvel “Gümülcine ve
Civarındaki Osmanlı Türk Eserleri” isimli bir kitap hazırladığını anlattı.

Bu
kitapla hem gençlere hem de bölgeyi tanımak isteyen turistlere Osmanlı
mirasını tanıtmayı hedeflediklerini vurgulayan Mehmet, şunları kaydetti:

“Kitabımızda,
Gümülcine’nin sembolü haline gelmiş Gümülcine Saat Kulesi de yer
alıyor. Saat Kulesi, 21 Ekim 1884’te Sultan 2. Abdülhamid periyodunda inşa
edilmeye başlanmış ve 1885 yılında tamamlanmıştır. Yeni caminin yanında
bulunan bu eser, Gümülcine’nin merkezinde yer alıyor. Birebir vakitte,
Rusçuklu Vezir Hasan Paşa’nın eşi Fatma Hanım’ın türbesi de Saat
Kulesi’nin çabucak yanında bulunuyor. Saat Kulesi kentin sembolü haline
gelmiştir.

Yalnızca Gümülcine’de değil, İskeçe’de
de bir saat kulesi bulunuyor. Bu saat kulesi de kentin merkezinde. 1859
yılında İskeçeli Hacı Emin Ağa tarafından yaptırılan saat kulesi, 1938
yılında yenilendi fakat orjinal Osmanlı dokusundan eser kalmadı.
1972’de Albaylar Cuntası devrinde İskeçe Saat Kulesi’nin yıkılmasına
karar verildi. Lakin Batı Trakya Türklerinin direnişi sayesinde kule
ayakta kalmayı başardı.”

Batı Trakya’daki Osmanlı
anıtları ve yapılarının korunmasının değerini vurgulayan Mehmet, bunları
genç kuşaklara tanıtmanın büyük bir vazife olduğuna işaret etti.

Mehmet,
“Bu eserler, yalnızca kültürel miras değil, birebir vakitte dünya mirasıdır
ve sahip çıkılması gerekir.” değerlendirmesinde bulundu.

Daha
evvel dernek tarafından lise öğrencilerine yönelik düzenlenen tarih
söyleşilerinde de Osmanlı Türk yapıtlarının tanıtıldığını belirten
Mehmet, bölgeye olan aidiyetin bu yapılarla kuvvetlendirileceğinin
altını çizdi.

Muhabir: Ayhan Mehmet