Çankırı Çorakyerler’de toprağa karışan fosil modülleri mikroskobik çalışmayla aranıyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

ÇANKIRI (AA) – Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Ayla Sevim Erol başkanlığında Çankırı-Yapraklı kara yolu üzerindeki hafriyat çalışmaları 27 yıldır sürdürülüyor.

Bu yıl hafriyatları 15 kişilik takım yapıyor. Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Müzesi TÜBİTAK Doktora Sonrası Araştırmacısı Dr. Kazım Halaçlar da uzun yıllardan beri hafriyatlarda yer alıyor.

Bugüne kadar atların ataları, fil cinsleri, zürafalar, kılıç dişli kedigiller, su samurları, oklu kirpiler, ayılar, domuzgiller üzere 43 farklı çeşide ilişkin 4 bin 200 civarında numaralı fosil (bütüne yakın) çıkarılan hafriyatlarda mikro seviyede kemik modülleri da aranıyor.

Dr. Halaçlar, bölgede yapılan hafriyat çalışmaları sonrası ortaya çıkan toprağı alarak evvel güneşte kurutuyor. Daha sonra elek içinde kurutulan toprağı yıkayarak kalanı mikroskop altında inceliyor ve gözle görülemeyecek fosil modüllerini tespit etmeye çalışıyor.

Dr. Kazım Halaçlar, AA muhabirine, yaklaşık 10 yıldır Çorakyerler Omurgalı Fosil Lokalitesi’nde çalışma yaptığını söyledi.

Bölgede gözle görülemeyecek, mikro memelilere ilişkin fosilleri yakalamaya çalıştığını belirten Halaçlar, “Yani makro memeliler filler, zürafalar, geyikler üzere sayabiliriz, mikro memelilerde de birçok küme var. Oklu kirpiler, olağan kirpiler, fareler, çayır fareleri, bir fauna da mikro seviyede var. Onları da çalışmak için çok büyük bir takım gerekiyor. Bunu da düzenleyip çalışmaya hazır hale getirmek benim misyonum burada.” dedi.

“Anadolu’daki misal faunalardan farklı, kendine has cinsleri olan eşsiz bir lokalite”

Bu çalışmalar kapsamında oklu kirpi gibisi bir çeşit olan ve Hystrix kayae ismi verilen çeşidin daha evvel keşfedildiğini anlatan Halaçlar, şöyle devam etti:

“Kayae ismi de benim Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Müzesi’nin eski müdürü Prof. Dr. Tümel Tanju Kaya’nın ismi, benim de danışman hocamdır kendisi. Onun ismine atfen yeni tipe ismini verdik. Bu bir oklu kirpi çeşidi. Oklu kirpiler 12-13 milyon yıldır dünya üzerinde fakat çeşitli farklı cinsler olarak geliyor. Kayae buraya has endemik bir cins, öbür bir kaydı yok. Bu tıbbın üst çenesine ilişkin bir kesim buldum, bunun Avrupa, Asya ve Çin’deki örneklerle karşılaştırarak morfolojik ve biyometrik olarak çok farklı olduğunu tespit ettik. Yeni bir isim verdik buna. Anadolu’da farklı bir ekolojiyi yaşayan bir yer. Anadolu’daki emsal faunalardan farklı, kendine has cinsleri olan eşsiz bir lokalite burası.”

Bölgede 500’ün üzerinde mikro seviyede diş tespit edildi

Mikro göğüslü çalışmalarının uzun ve dikkat gerektiren bir iş olduğuna işaret eden Halaçlar, “10 çuval yıkıyorsanız yarım çuval materyaliniz kalıyor elinizde. Ondan sonraki süreç en uzun süren ve en çok odak gerektiren süreç. Mikroskobun altında saatlerce tek tek mikroskop seviyedeki çakıl taşlarını parmağınızla ite ite altındaki fare, kirpi dişlerini bulmaya çalışıyorum. Bunun için 24 saatimi harcayabiliyorum. Hafriyatta harcadığım vakitten çok daha fazlasını mikroskop altında dişleri bulmak için harcıyorum. Son 10 yıldır yaptığım mikro göğüslü çalışmalarında 500’den fazla tanımlanabilir mikro seviyede diş tespit edildi. Bunların ilerleyen dönemde yayın çalışmaları başlayacak.” diye konuştu.

Muhabir: Muhammed Kaygın