0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – ABD’de resesyon tasalarının süratle güçlenmesinin akabinde geçen hafta tarihi satış baskısıyla karşı karşıya kalan global piyasalarda daha sonraki günlerde toparlanma görülse de karışık bir seyir öne çıktı.

Ülkede, açıklanan istihdam datalarının resesyon kaygısını beslemeye devam etmesi risk algısının değerli derecede yükselmesine neden oldu.

Geçen hafta görülen tarihi satış baskısına rağmen ABD’de Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin “güvercin açıklamaları ve ülkede açıklanan haftalık işsizlik maaşı müracaatları verisinin gerilemesiyle global piyasalarda bir nebze de olsa rahatlama görüldü.

ABD’de birinci sefer işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı 3 Ağustos ile biten haftada 233 bine gerileyerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. Ülkede birinci sefer işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı geçen hafta evvelki haftaya kıyasla 17 bin kişi azaldı.

Analistler, ABD’de zayıf gelen ve resesyon kaygılarını artıran istihdam datalarının akabinde işsizlik maaşı müracaatlarında yaşanan düşüşün iş gücü piyasasının durumu konusunda bir ölçü rahatlama sağladığını belirtti.

Fed üyelerinin açıklamaları da yatırımcıların odağında yer alırken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, ekonomi zayıflıyorsa kısıtlayıcı siyaset duruşunu sürdürmenin manalı olmadığını söz etti.

Goolsbee, “İstihdam sayıları beklenenden daha zayıf geldi fakat şimdi resesyona benzemiyor.” dedi. Fed’in acil toplantıya giderek faiz indirimi yapıp yapmayacağı konusunda ise yorum yapmaktan kaçınan Goolsbee, bunun çok büyük bir masa olduğunu münasebetiyle faiz artışları ve indirimleri üzere her şeyin her vakit masada olduğunu lisana getirdi. Goolsbee, şayet iktisatta bir bozulma olursa Fed’in onu düzelteceğini aktardı.

Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, iş gücü piyasasındaki soğumanın işten çıkarmalardaki artıştan çok işe alımların yavaşlamasından kaynaklandığını ve Fed’in bir sonraki atılımını belirlemesine imkan tanıdığını söz etti. Barkin, gelecek birkaç ay içinde enflasyon tarafında âlâ göstergeler görecekleri konusunda da hayli optimist olduğunu belirtti.

Analistler, ABD’de gelecek hafta açıklanacak enflasyon verisinin de piyasaların tarafı açısından büyük ehemmiyet taşıdığını söyledi.

Para piyasalarındaki fiyatlamalar Fed’in yılın geri kalanında 3 sefer faiz indirimine gidebileceğini gösteriyor.

Resesyon kaygılarıyla yüzde 3,66 ile Haziran 2023’ten beri en düşük düzeyini gören ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi bu tasaların azalmasıyla daha sonra 4 düzeyinin üzerini test etti ve haftayı 15 baz puan artışla 3,94’ten tamamladı.

Geçen hafta ABD’nin 2 yıllık Hazine tahvil faizi de yüzde 3,660’ya kadar geriledi ve Temmuz 2022’den bu yana birinci defa 10 yıllık tahvil faizinin altına indi.

Dolar endeksi yüzde 0,1 gerileyerek 103,1’e düştü.

Geçen hafta altının ons fiyatı yüzde 0,5 azalışla 2 bin 431 dolara gerilerken, Brent petrolün varil fiyatı artışla yüzde 3,1 artışla 79,7 dolara çıktı.

Analistler, tahvil faizlerindeki yükselişin altının ons fiyatını baskıladığını söyledi. Global petrol rezervlerinin çoğunluğunun bulunduğu Orta Doğu’da yükselen tansiyonun akabinde çatışmaların daha geniş alana yayılma ihtimali, petrol piyasalarında arz kaygılarını besledi.

ABD’de S&P 500 Endeksindeki dalgalanmayı gösteren ve “korku endeksi” olarak da bilinen VIX Endeksi ise 65,70 ile 4 yılın tepesini görmesinin akabinde 23,50 düzeyine geriledi.

Resesyon telaşlarının tesiriyle geçen hafta 49 bin dolara kadar gerileyen Bitcoin daha sonra yüzde 36,1 artarak 66 bin 700 dolar düzeylerine çıktı.

New York borsası karışık seyretti

New York borsası, pazartesi günkü satış baskısının akabinde öteki günler toparlanma eğilimine girmesine rağmen haftayı karışık seyirle tamamladı.

Teknoloji paylarındaki düşüş öne çıkarken, piyasalardaki yapay zeka rallisinde dikkati çeken şirketlerden Nvidia’nın payları yüzde 2,35 paha kaybetti.

ABD’li teknoloji devlerinden Apple’ın payları de geçen hafta ABD’li milyarder ve yatırımcı Warren Buffett’ın Üst Yöneticisi (CEO) olduğu Berkshire Hathaway’in şirketteki payını yarıya azaltmasının akabinde yüzde 1,65 düştü.

Diğer büyük teknoloji şirketlerinden Microsoft’un payları yüzde 0,60, Alphabet’in payları yüzde 1,79 ve Amazon’un payları yüzde 0,57 geriledi. ABD’li elektrikli araba üreticisi Tesla’nın payları de yüzde 3,69 düştü.

Resesyon kaygılarıyla bankacılık paylarında de düşüş kaydedilirken, Citigroup’un payları yüzde 1,57, Wells Fargo’nun payları yüzde 0,94 ve Morgan Stanley’nin payları yüzde 1,18 düştü.

Devam eden bilanço döneminde şirketlerin finansal sonuçları da yatırımcılar tarafından takip edilirken, Caterpillar’ın payları, şirketin düzeltilmiş karında artış kaydedilmesinin akabinde yüzde 5,42 yükseldi. Uber’in payları de şirketin geliri ve karının ikinci çeyrekte beklentileri aşması sonrası yüzde 16,19 arttı.

Disney’in payları, şirketin finansal sonuçlarının beklentileri aşmasına rağmen park ünitesindeki işletme gelirinin azalmasının akabinde yüzde 3,75 düştü.

Bu gelişmelerle geçen hafta Nasdaq endeksi yüzde 0,18 Dow Jones endeksi yüzde 0,60 paha kaybederken, S&P 500 endeksi ise evvelki kapanışın çabucak üstünde kapandı.

Gelecek hafta pazartesi hazine bütçe istikrarı, salı Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), çarşamba Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), perşembe New York Fed sanayi endeksi, perakende satışlar, haftalık işsizlik maaşı müracaatları, sanayi üretimi, kapasite kullanımı, cuma konut başlangıçları ve inşaat müsaadeleri ile Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksi açıklanacak.

Avrupa borsalarında karışık bir seyir izlendi

Avrupa borsaları, geçen hafta karışık seyretti.

Avrupa’da Avrupa Merkez Bankası (ECB) yetkililerinin açıklamaları takip edilirken, ECB Üyesi Olli Rehn, enflasyon eğiliminin yavaşladığına dair itimadın güçlenmesi halinde bankanın faiz oranlarını düşürmeye devam edebileceğini söyledi.

Avrupa’da açıklanan bilgilere nazaran, Almanya’da mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretimi, haziranda bir evvelki aya nazaran yüzde 1,4 artarken, geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 4,1 düştü.

Piyasa beklentileri haziran ayında ülkede sanayi üretiminin aylık bazda yüzde 1 artması istikametindeydi.

Sanayi üretimindeki artış bilhassa otomotiv bölümündeki toparlanmadan kaynaklandı. Ülkede, mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış ihracat, haziranda bir evvelki aya kıyasla yüzde 3,4 azalarak 127,7 milyar avro oldu. Haziranda ihracat geçen yılın tıpkı periyoduna kıyasla yüzde 4,4 geriledi.

Piyasalar, ihracatın aylık bazda yüzde 1,5 düşmesini bekliyordu. Almanya’da haziranda ithalat bir evvelki aya nazaran yüzde 0,3 artarak 107,3 milyar avro olurken, geçen yılın tıpkı devrine kıyasla yüzde 6,4 azaldı. Böylelikle, Almanya haziran ayında 20,4 milyar avro ticaret fazlası verdi.

Ülkede, haziranda 53,1 düzeyinde olan hizmet bölümü PMI temmuz ayında 52,5’e düştü. Böylelikle, Almanya’da hizmet bölümü PMI son 4 ayın en düşük düzeyine indi.

Analistler, kelam konusu dataların bölgede mal ve hizmetlere olan talebin zayıfladığını gösterdiğini söyledi. Almanya’da ayrıyeten temmuz ayına ait TÜFE aylık 0,3, yıllık yüzde 2,3 ile beklentilere paralel artış kaydetti.

Temmuzda eksi 7,3 puan olan Avro Bölgesi yatırımcı inanç endeksi ağustosta eksi 13,9’a geriledi.

Bölgede, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), haziranda aylık bazda yüzde 0,5 artarken, yıllık yüzde 3,2 geriledi

Analistler, Avrupa’da açıklanan makroekonomik datalardan gelen karışık sinyallerin bölgede hala ekonomik aktiviteye ait telaşların devam etmesine neden olduğunu belirterek, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) gelecek ay faiz indirmesine kesin gözüyle bakıldığını söyledi.

Bu gelişmelerle İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,08, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 0,73 paha kaybederken, Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,35 Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,25 paha kazandı.

12 Ağustos haftasında salı ZEW endeksleri, çarşamba Avro Bölgesinde büyüme, İngiltere’de TÜFE, perşembe İngiltere’de büyüme ve sanayi üretimi, cuma Avro Bölgesinde dış ticaret istikrarı takip edilecek.

Asya borsaları Hong Kong hariç geriledi

Asya borsalarında geçen hafta Hong Kong hariç satış yüklü bir seyir izlendi.

Japonya Merkez Bankasının (BoJ) faiz artırım döngüsünün girmiş olabileceği tarafındaki beklentilerin ABD’deki resesyon kaygılarıyla birleşmesiyle Asya borsalarında düşüş eğilimi tesirli oldu.

Dünyadaki hiçbir borsanın, son vakitlerde finansal piyasalarda yaşanan çalkantıya Tokyo’daki kadar sert reaksiyon vermediğine dikkati çeken analistler, bu süratli kıymet kaybını yenin bedel kazanmasına bağladı.

Yıl içerisinde 161,3’e kadar çıkan dolar yen paritesi 142,2 ile ocak ayından bu yana en düşük seviyeyi test etti.

Dolar/yen paritesi haftayı yüzde 0,4 artışla 146,6’dan tamamladı.

Döviz piyasasında bilhassa ABD iktisadında yavaşlama belirtileri ve Japonya Merkez Bankasının siyaset faizini 15 baz puan artırarak yüzde 0,25’e çıkarması ve bankanın gelecek birkaç yıl içinde aylık tahvil alımlarını yarıya indirme planını açıklaması, yenin dolar başta olmak üzere öteki para üniteleri karşısında kıymetli ölçüde kıymet kazanmasına yol açtı.

Yendeki bu artışın, kurumsal karları azaltacağını hesaplayan analistler, bu durumun ülkenin memleketler arası sanayi şirketlerinin pay fiyatlarına da olumsuz yansıdığını bildirdi.

Analistler, Japon yeni borçlanması ile yüksek getirili varlıklara yapılan yatırımların BoJ’un faiz artışı ve Japon yeninin süratle pahalanmasıyla bölge piyasalarındaki satış baskısını tetiklediğini söyledi.

Hem BoJ’un şahinleşmesiyle güçlenen yenin, hem de dünyada artan resesyon kaygısının ihracatçı Japon şirketlerin performansını olumsuz etkileyebileceği tasası Japonya hisse piyasalarındaki satış baskısının derinleşmesinde kıymetli rol oynadı.

Japonya’nın faiz artırım döngüsüne girmiş olabileceği tarafındaki beklentiler, “carry trade”i tekrar gündeme taşıdı.

Analistler, Japonya’nın uzun bir müddettir uyguladığı genişleme siyasetinin ülkede carry trade süreçlerini cazip bir hale getirdiğini belirtti.

Japonya Merkez Bankası (BoJ) Lider Yardımcısı Shinichi Uchida’nın piyasaların istikrarsız olması durumunda BoJ’un faiz artırımına gitmeyeceğine dair açıklamaları piyasaları bir nebze rahatlatsa da Asya piyasalarında satış baskısı hakim oldu.

Uchida, yurt içindeki ve yurt dışındaki finansal ve sermaye piyasalarındaki gelişmelerin son derece oynak olması nedeniyle mevcut siyaset faiz oranıyla nakdî genişlemeyi şimdilik sürdürmesi gerektiğini belirtti.

Öte yandan Japonya Merkez Bankasının yayımladığı toplantı tutanaklarına nazaran, bankanın birtakım üyeleri siyaset faizinde daha fazla artış önerdi. Tutanaklarda, fiyat istikrarı maksadına 2025 mali yılının ikinci yarısında ulaşılacağı varsayıldığında, bankanın o tarihe gerçek siyaset faizini nötr faiz oranı düzeyine yükseltmesinin gerektiği belirtildi.

Bölgede açıklanan makroekonomik datalara nazaran Çin’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık bazda temmuz ayında yüzde 0,5 artarak beklentileri aştı. Ülkede, TÜFE haziranda yıllım bazda yüzde 0,2 artış kaydetmişti.

Ayrıca Avustralya Merkez Bankası da siyaset faizini yüzde 4,35’te sabit bıraktı.

Bu gelişmelerle, pazartesi günü 1987’den bu yana en sert satış dalgasını yaşayan Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,46, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 3,27, ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,49 kıymet kaybederken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,85 kıymet kazandı.

Gelecek hafta salı Japonya’da ÜFE, perşembe Japonya’da büyüme ile Çin’de sanayi üretimi ve perakende satışlar izlenecek.

Yurt içi piyasalar ödemeler istikrarı datalarına odaklandı

Yurt içinde Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 5,40 düşüşle 9.907,38 puandan tamamlarken, dolar/TL haftayı bir evvelki kapanışın yüzde 0,9 üstünde 33,4950 ‘den tamamladı.

Öte yandan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, yılın Üçüncü Enflasyon Raporu’nun tanıtımı hedefiyle düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamada 2024, 2025 ve 2026 yıl sonu enflasyon iddialarında değişikliğe gitmediklerini belirterek, “Enflasyonun 2024 yılı sonunda yüzde 38’e gerileyeceğini öngörüyoruz, 2025 ve 2026 iddialarını sırasıyla yüzde 14 ve yüzde 9 düzeyinde koruduk.” dedi.

Gelecek hafta pazartesi iş gücü istatistikleri, salı ödemeler istikrarı ve konut satışları, perşembe bütçe istikrarı, cuma konut fiyat endeksi ve piyasa iştirakçileri anketi takip edilecek.

AA Finans Ödemeler İstikrarı Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, cari süreçler hesabının haziran ayında 152,4 milyon dolar fazla verdiğini iddia etti. Ekonomistler, cari süreçler açığının 2024 yılında ise 22 milyar 756 milyon dolar olarak gerçekleşeceğini öngördü.

Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu