Iraklı uzmanlara nazaran, tüm tarafların olmadığı bir lokal idare Kerkük’teki durumu daha karmaşık hale getirir

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

BAĞDAT/ERBIL (AA) – AA muhabirine konuşan uzmanlar, Türkmenler ve Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) üyeleriyle bir kısım Arap üyenin boykot ettiği ve Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (KYB) teşebbüsleriyle gerçekleştirilen Kerkük Valilik seçimlerini kıymetlendirdi.

Iraklı siyasi uzman Kazım Yaver, “Kerkük Valisi ve Vilayet Meclis Lideri’ni seçmek için 10 Ağustos’ta yapılan toplantıya çok fazla reaksiyon var. Çünkü Vilayet Meclisleri yasasının 13. unsurunun 4. fıkrasına nazaran, yapılacak toplantıya Kürt, Arap, Türkmen tüm siyasi tarafların iştirak sağlaması gerekiyor. Valilikteki makamlar da bu taraflar ortasında bölüşülmelidir. Bağdat’ta 10 Ağustos’ta yapılan toplantıda İl Meclis Başkanı ile Valinin aynı anda seçildiğini görüyoruz. Bu iki makamın birlikte seçilmesi maddede yer almıyor. Vilayet Meclisleri maddesine nazaran, Valinin yapılacak birinci toplantıdan sonra 30 gün içinde seçilmesi gerekiyor. İl Meclis Başkanı ise ilk toplantıda seçilir.” dedi.

Kerkük’teki toplantının Bağdat’ta yapılmasını gerekli kılacak hiçbir güvenlik sorunu olmadığını vurgulayan Yaver, Bağdat’ta yapılan Kerkük Vilayet Meclisi toplantısının yasal olmadığını belirtti.

“Federal Mahkeme’nin Kerkük Vilayet Meclisi toplantısını iptal edeceğini düşünüyorum”

Yaver, Bağdat’ta yapılan Kerkük Vilayet Meclisi toplantısının Yüksek Federal Mahkeme tarafından reddedilmesi için birçok neden olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

“Kerkük’teki sorun şu an daha da derinleşmiş durumda. Zira KYB ve kimi Arap partileri, kapalı kapıların arkasında Kerkük’teki makamları bölüşmüşler. O nedenle Federal Mahkeme’nin Bağdat’ta yapılan Kerkük Vilayet Meclisi toplantısını iptal edeceğini düşünüyorum. KDP, Irak Türkmen Cephesi (ITC) ve Arapların bir kısmı Kerkük’te yapılan seçime aslında karşı çıkıyor. Tahlil, Federal Mahkeme’nin bu seçimi iptal etmesidir. Zira bu toplantı Vilayet Meclisleri yasasını ihlal etmiştir. Ayrıyeten Kerkük’ün özel durumu da dikkate alınmalıdır. Kerkük’ün istikrarı IKBY, Irak ve bölge için kıymetlidir. Yapılan seçim Federal Mahkeme tarafından reddedilmezse Kerkük’teki durum daha da karmaşık hale gelir. Kentte siyasi ve ekonomik sıkıntılar çıkar.”

“Türkmenlerin dışlanması Kerkük’te karışıklık ve istikrarsızlığa yol açar”

Iraklı siyasi uzman Kenan Haylani de Vilayet Meclisleri yasasının Kerkük lokal idaresinde uzlaşıyı temel aldığını ve hiçbir tarafın süreç dışında tutulamayacağını tabir etti.

Irak Başbakanı’nın Kerkük lokal idaresinin oluşturulması için sürece müdahale ettiğini ve 11 Ağustos’a kadar müddet tanıdığını belirten Haylani, fakat siyasi uyuşmazlıklar nedeniyle tarafların bir tahlile ulaşamadığını ve kelam konusu mühletin dolması beklenmeksizin 10 Ağustos’ta Bağdat’taki toplantının gerçekleştirildiğini söyledi.

Haylani, şunları kaydetti:

“Yasal açıdan Vilayet Meclisi toplantısı kent dışında yapılacaksa bu karar özel bir toplantıda karar oy birliğiyle alınmalıdır. Takip ettiğim kadarıyla oy birliğiyle bu türlü bir karar alınmadı. O yüzden Bağdat’ta yapılan toplantı yasal değildir. Kerkük’te lokal idare herkesin temsil edildiği sisteme nazaran olmalıdır. Buna nazaran makamlar Türkmenler, Kürtler ve Araplar ortasında yüzde 32 temeline nazaran dağıtılır, yüzde 4 de Asuri ve Kildanilere verilir. Bu, 2007’de kabul gören bir mutabakattır. Lakin Federal Mahkeme 2013’te bu muahedeyi iptal etti ve Anayasa’ya karşıt olduğuna karar verdi.”

Yaşananların Kerkük’ün çıkarına hizmet etmediğini lisana getiren Haylani, bu seçimin makûs bir başlangıç olduğunu, yapılanların tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini aksi takdirde Kerkük’ün geleceğinin istikrarsız olacağını söyledi.

Haylani, KDP’nin Kerkük’te 2 sandalyesi olsa da Irak ve IKBY’deki tesirinin dikkate alınması gerektiğine işaret ederek, şu tabirleri kullandı:

“KDP, Irak hükümetinin değerli bir bileşeni ve IKBY’deki hükümeti elinde bulunduran güç. Türkmenler de Kerkük’te 2 sandalyeye sahip fakat Irak’ta bilhassa de Kerkük’te değerli ve faal bir öge. Kerkük’te Türkmenlerin dışlanması kentte karışıklık ve istikrarsızlığın oluşmasına yol açar. O nedenle Kerkük mahallî idaresinde hiçbir taraf dışlanamaz. Kerkük’teki valilik seçimleri bir mühlet daha ertelenseydi çabucak yapılan toplantıdan daha âlâ olurdu. Vazife dağılımına baktığımızda taraflar ortasında ayrımcılık yapıldığını görüyoruz. O yüzden Kerkük halkının bu seçimi memnuniyetle karşılayacağını düşünmüyorum. Yapılan seçimde uzlaşı temel alınmadığı için yasal açıdan sorun oluşmuştur. O yüzden lokal idaresinin oluşturulması sürecinin tekrar gözden geçirileceğini düşünüyorum.”

Ne olmuştu?

Kerkük Vilayet Meclisinin, 5 Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), 3 Arap ve 1 Hristiyan üyesi 10 Ağustos’ta Bağdat’ta bir otelde toplanarak valilik ve meclis başkanlığı için oylama yapmıştı.

Oylamaya katılanlar, KYB’li Rebvar Taha’nın valiliğine, Arap üye Muhammed Hafız’ın da meclis başkanlığına takviye vermişti.

KYB’den yapılan açıklamada valilik vazifesine Taha’nın seçildiği argüman edilmişti.

Kerkük Meclisindeki Türkmen, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) üyeleri ve 3 Arap üye oylamayı boykot ederek toplantıya katılmamıştı.

Irak Türkmen Cephesi (ITC), kelam konusu toplantının yasal olmadığını tabir ederek, iptali için Yüksek Federal Mahkeme’ye başvurmuştu.

Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid, Türkmen ve Arapların itirazlarına karşın Rebvar Taha’ya kendisini Kerkük Valisi olarak atayan Cumhuriyet Kararnamesini teslim etmişti.

Taha, itirazlara karşın Kerkük Valiliğine giderek misyonuna başladığını duyurmuştu.

Muhabir: Haydar Karaalp,Zana Natık Kerem