Türk şiirinin nahif ve his dolu şairi: Özdemir Asaf

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – Şık ve his dolu şiirleriyle tanınan ve gerçek ismi “Halit Özdemir Arun” olan şair, Ankara’da Mehmet Asaf Bey ile Hamdiye Hanım’ın ikiz çocuğundan biri olarak 11 Haziran 1923’te dünyaya geldi.

Çocukluğunu Ankara’da geçiren ve anılarını “Ça” isimli kitabında anlatan usta şair, şimdi 7 yaşındayken babasını kaybetti. Soyadı kanunun çıkmasının akabinde annesi Hamdiye Hanım saf, arı, pak manasına gelen “Arun” soyadını seçti.

Asaf ile ailesi, babasının vefatından sonra İstanbul’a taşındı ve Hamidiye Hanım’ın Acıbadem’deki köşkünde biçki dikiş kursu açmasıyla geçimlerini sağladı.

Özdemir Asaf, 1930’da Galatasaray Lisesinin ilkokulunda eğitime başladı. Ancak geçirdiği bir akciğer rahatsızlığı nedeniyle bir yıl devamsızlık yapınca parasız-yatılılık hakkını kaybetti. Asaf, daha sonra Kabataş Erkek Lisesi’nin yaptığı ek orta imtihana girdi ve parasız-yatılı olarak burada okumaya başladı. 1942’de de mezun oldu.

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi 3. sınıfa kadar İktisat Fakültesi ve 1 yıl da Gazetecilik Enstitüsünde eğitim gören Asaf, okulda tanıştığı Sabahat Selma Tezakın ile 14 Eylül 1946’da evlendi.

Evlilikten sonra yüksek tahsilini tamamlayamadan çalışma hayatına atılan Asaf, 1942’den beri sürdürdüğü sigorta prodüktörlüğü işine devam etti.

İlk şiiri, 1939’da “Servet-i Fünun-Uyanış” mecmuasında yayımlandı

Usta şair, 1948’de vatani vazifesini yapmak üzere askere gitti. “Zaman” ve “Tanin” gazetelerinde mütercim olarak çalışan Asaf’ın birinci şiiri, 1939’da “Servet-i Fünun-Uyanış” mecmuasında yayımlandı.

“Büyük Doğu”, “Varlık”, “Yenilik”, “Amaç”, “Kaynak”, “Edebiyat Dünyası”, “Şadırvan”, “Yeditepe”, “Seçilmiş Hikayeler”, “”Yenilik”, “Vatan”, “Dost”, “Türkçe” ve “Türk Dili” üzere gazete ve mecmualarda şiirler kaleme alan Asaf, çeviri şiirlere de imza attı.

Özdemir Asaf, 1951’de Cağaloğlu Molla Fenari Sokak’ta Sanat Basımevini, 1955’te ise Yuvarlak Masa Yayınlarını kurdu. İlk şiir kitabı “Dünya Kaçtı Gözüme”yi 1955’te bu yayınevinden okuyucuyla buluşturan Asaf, taşlama ve ironi ögelerini da kullandığı yapıtlarını ekseriyetle dörtlük ve ikilik biçiminde kaleme aldı.

Türk edebiyatının değerli isimlerinden biri olan Asaf, sonraki yıllarda dize sayılarını azaltarak söz oyunlarına yer verdiği şiirler yazmaya başladı. Yapıtlarında daha çok insan ve toplum ilgilerine yönelik mevzuları işleyen Asaf, şiirlerinde ise alay ve taşlama ögelerine yer verdi.

Kendine has yeni bir ironik şiir lisanı oluşturdu

Sevgi, ayrılık, vefat ve kaçış temalarını da işleyen şair, Batı şiiriyle klâsik Türk şiirinden yararlanarak verdiği bileşim sanatını zenginleştirip geliştirirken, hayata şiirin gözlüğüyle baktı ve kendine has yeni bir ironik şiir lisanı ortaya koydu.

Özdemir Asaf, şiirin ve muharririn fonksiyonu konusundaki görüşlerini de “Yuvarlağın Köşeleri” isimli kitabında okuyucunun istifadesine sundu.

TRT’de 1979’da yayımlanan bir röportajında, yazdığı şiirlere ait değerlendirmede bulunan Asaf, ne vakit bir şiir yazmak istese, “acaba daha kısası olabilir mi?” diye düşündüğünü belirterek, şu anısını paylaşmıştı:

“Bir gazeteye, edebiyat sayfasına arkadaşlarımızla bir arada yazıyorduk. 5-10 günde bir de gidip, şiirlerimizin küçük paralarını alıyorduk. Tatlı oluyordu. Bir gün muhasebeye gittiğim vakit, ‘Müdürü göreceksin.’ dediler. Müdüre gittim. 3-4 tane şiirim çıkmış. Biri bir satır, biri iki, biri üç satır falan. ‘Efendim, beni istemişsiniz.’ dedim. ‘Bak oğlum, arkadaşların koca koca şiirler yazıyor. Sen de en güzel, en yüksek parayı alanlardan birisin. Sen de biraz çok yaz da, aldığın parayı hak et.’ dedi. Gençtim, biraz alındım. ‘Öyleyse, bu şiirlerin bedeli gazeteye armağan olsun.’ dedim. Kapıdan çıkıyordum, ‘Evladım üzülme.’ dedi. Bu sefer adam üzülmüştü. Parayı aldım, verdiler fakat ondan sonra o gazeteye şiir yazmadım.”

Türk Edebiyatçılar Birliği temsilcisi olarak Belçika’ya gitti

İlk eşi Sabahat Selma Tezakın’dan Seda isminde bir kızı olan Asaf, bir küme sanatsever ile 1954 yılında yurt dışı seyahati yaparak, Küba, Kanarya Adaları üzerinden bir Atlantik tipi gerçekleştirdi.

Daha sonra Türkiye’nin birinci bayan fotoğraf sanatkarı ikinci eşi Yıldız Moran ile evlenen Asaf’ın bu evlilikten Gün, Olgun ve Aktif isminde üç oğlu dünyaya geldi.

Asaf, Türk Edebiyatçılar Birliği temsilcisi olarak 1959’da Belçika Milletlerarası Şiir Bienali’ne, 1966’da Makedonya Muharrirler Birliği’nin davetlisi olarak Yugoslavya’da Şiir Kongresi’ne katıldı.

Yuvarlak Masa Yayınlarını ve matbaasını 1970’te kapatan ve rahatsızlığı nedeniyle 1979’da Vakıf Gureba Hastanesi’nde tedavi görmeye başlayan şaire, 1980 yılının aralık ayında akciğer kanseri teşhisi konuldu.

İstanbul’daki meskeninde 28 Ocak 1981’de 58 yaşındayken hayatını kaybeden Asaf’ın cenazesi Aşiyan Mezarlığı’na defnedildi.

“Seni bir hayat uzunluğu bitirmek değil de/Sana daima, daima yine başlamak isterim”, “Sana gitme demeyeceğim/Ama gitme, Lavinia”, “Yaşamak değil/Beni bu telaş öldürecek” ve “Yalnızlık paylaşılmaz/Paylaşılsa yalnızlık olmaz” üzere unutulmaz dizeler kaleme alan ve etrafında nazik ve duygusal biri olarak tanınan usta şairin, birtakım yapıtları vefatından sonra yayınlandı.

Geçen yıl Özdemir Asaf’ın 100. yaşı etkinliğinde konuşan oğlu Olgun Arun, “Babamın sanat seyahati Galatasaray Lisesinde, yani 7. sınıftayken başlıyor. Kimse bilmez, Faruk Nafiz Çamlıbel’in ‘Gurbette Kuş’ isimli şiiri babamı çok etkiliyor. Bir şiir kitabı, defteri hazırlıyorlar arkadaşlarıyla. İçinde Şükufe Nihal, Yusuf Mardin, Nazım Hikmet, Necip Fazıl, Fazıl Hüsnü üzere çok değerli edebi şahsiyetlerin şiirleri var.” tespitini paylaşmıştı.

Eserleri

Şiirler: “Dünya Kaçtı Gözüme” (1955), “Sen Sen Sen” (1956), “Bir Kapı Önünde” (1957), “Yumuşaklıklar Değil” (1962), “Nasılsın” (1970), “Çiçekleri Yemeyin” (1975), “Ben Değildim” (1978), “Bugün ve Bugün” (1984), “Benden Sonra Mutluluk”, “Çiçek Senfonisi” (2008), “Sen Bana Bakma, Ben Senin Baktığın İstikamette Olurum” (2012), “Yalnızlığa Övgü”

Özdeyişler: “Yuvarlağın Köşeleri” (1961), “Yuvarlağın Köşeleri-2” (1988) , Hikaye: “Dün Yağmur Yağacak” (1987), Deneme: “Özdemir Asafça” (1988)

Muhabir: Aişe Hümeyra Akgün