Türkiye, Sudan’da barışın tesisi için katkı sunmaya hazır

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

PORT SUDAN (AA) – Büyükelçi Yıldız, Doğu Afrika ülkesi Sudan’da yaklaşık 17 aydır ordu ve Süratli Takviye Kuvvetleri (HDK) ortasında süren ve 19 bin kişinin vefatına yol açan şiddetli çatışmalar ışığında, iki ülke ortasındaki alakaları AA muhabirine kıymetlendirdi.

Sudan’da “dost bir halkın ortasında vazifeye başlamaktan” duyduğu memnuniyeti lisana getiren Yıldız, Türkiye’nin Port Sudan’da büyükelçi seviyesinde temsil edilen 12 ülkeden biri olmasının, Sudan idaresi ve halkı tarafından çok takdir edildiğini söyledi.

Büyükelçi Yıldız, Türkiye olarak bu devirde Sudan’ın yanında olmanın ehemmiyetine işaret ederek, Sudan’daki mevcudiyetlerini büyükelçilik ve büyükelçi seviyesinde koruma etmekte kararlı olduklarını vurguladı.

Sudan’ın bağımsızlığını kazandığı 1956’dan bu yana birçok iç çatışmaya şahit olduğunu hatırlatan Yıldız, hala bu türlü bir ortamın Sudan’a hakim olabilmesinin halk açısından adil olmadığını söz etti.

Büyükelçi Yıldız, “Bu adaletsiz ortama bir halde son verilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Port Sudan’daki mevcudiyetimiz, Sudan hükümetine olan yaklaşımımızın ve Sudan halkının sıkıntı devirde yanında durma kararlılığımızın en somut göstergesi.” diye konuştu.

“Yeni insani yardımın getirilmesi için çalışmalarımızı başlattık”

Ülkedeki insani krizin yalnızca insanların yerlerinden edilmesinden değil, insanların hayatlarını kazandıkları ortamdan yoksun kalmış olmalarından da kaynaklandığına dikkati çeken Yıldız, şöyle devam etti:

“Bunun üzerine bir de geçtiğimiz hazirandan beri ülkenin kuzeyinde devam eden bir sel felaketi var. Bunlar karşısında Türkiye tertipli olarak yardım gönderiyor. En sonuncusunu temmuz ayında gönderdik. Bilhassa bu sel felaketinden sonra yeni bir insani yardımın getirilmesi için çalışmalarımızı başlattık.”

Ülkenin en büyük tarım projesinin yarısı işgal altında

Büyükelçi Yıldız, ülkenin orta kesitlerindeki en büyük tarım projesi Cezire’nin yaklaşık yüzde 50’sinin “işgal altında” (HDK’nin elinde) olduğunu anımsatarak, “Sudan’a yalnızca insani yardım değil, başta tarım olmak üzere Türkiye ile ikili ilgilerin kuvvetli olduğu alanlarda yardımlar yapabilmemiz gerekiyor. Tarım alanında yapacağımız yardım, Sudanlıların kendilerini tekrar yönetim edebilmeleri ve kendi kendilerine bir formda var olabilmeleri için kritik bir katkı olacaktır.” sözlerini kullandı.

Sudan’daki savaşın sona ermesine yönelik de değerlendirmede bulunan Yıldız, teşebbüslerin en temel referans noktasının Mayıs 2023’te imzalanan Cidde Bildirgesi olduğunu ve Türkiye’nin, Sudan hükümetinin bu husustaki kararlı duruşunu desteklediğini vurguladı.

“Türkiye, Sudan’daki çabucak her bölümünün itimadına sahip”

Yıldız, Cidde’de üzerinde mutabık kalınan asılların ilerideki bir sulh için temel ögeler olduğuna işaret ederek, şöyle devam etti:

“Türkiye’yi farklı kıldığını düşündüğümüz bir konu, Türkiye’nin Sudan’daki çabucak her bölümün itimadına sahip olan bir aktör olması. Bunun vermiş olduğu itimatla gerek Sudan hükümetine gerekse öbür milletlerarası aktörlere Türkiye’nin üzerine düşebilecek her türlü vazifesi ifa etmeye hazır olduğunu söyledik. Fakat Türkiye’nin öbür memleketler arası aktörlerden farkı hiçbir vakit kendini dayatan bir yaklaşımla gündeme gelmemesidir. Bizim bağlantılarımız dayatma, zorlama ile değil, tam bir mutabakatla olur. Biz Sudan halkının ve idaresinin mutabık olacağı her türlü çerçevede Sudan’da krizin sona ermesi, Sudan’da sulhun tesis edilmesi için misyon yapmaya hazırız ve bunu da ilgili taraflara ilettik.”

Türkiye ve Sudan halkları ortasındaki alakanın çatışmadan etkilenmeyecek bir halde devam ettiğini belirten Büyükelçi Yıldız, “Bizi bu istikrarlı çizgide tutan, iki halk ortasındaki o kuvvetli bağ. Hükümetler de bu bağların halk ismine takipçisi. Bizim çabamız, ülkedeki iç karışıklığa karşın Türkiye-Sudan münasebetlerinde şimdiye kadar yakalanan ivmeyi ve birikimi sağlam tutup sıkıntı kaidelerde da üzerine birtakım şeyler eklemek.” dedi.

Kardeş kent planı

Yıldız, Port Sudan ile Türkiye’deki bir liman kentini “kardeş kent ilişkisi” çerçevesinde birbirine bağlamak için çalıştıklarına değinerek, Sudan’ın dünyaya açılan kapılarından biri olan Port Sudan’ın profilinin hem Türkiye nezdinde hem de dünya nezdinde yükselmesi için çaba edeceklerini kaydetti.

Port Sudan sokaklarının, büyük ölçüde bütün Sudan’ın nabzını yansıttığını anlatan Büyükelçi Yıldız, “Sokakta selam verdiğim, tanıştığım insanların tahminen yalnızca dörtte biri Port Sudanlı yahut Kızıldeniz eyaletinden. Gerisi Sudan’ın farklı eyaletlerinden gelen beşerler ve çabucak hepsi Türkiye’nin Sudan’ın içinden geçmekte olduğu güç periyotta rol oynaması beklentisini lisana getiriyorlar.” diye konuştu.

Türkiye’nin daha etkin rol alması dilek ediliyor

Büyükelçi Fatih Yıldız, “İnsanlar, Türkiye’nin çatışmaların durdurulması ve barışın tesisi için daha etkin bir rol almasını dilek ediyor, biz de istiyoruz. Bu, Sudan halkı ile mutabık olduğumuz bir bahis. Umarım bunu hayata geçirebileceğimiz vesileler olur ve Türkiye aslında insani boyutta oynamış olduğu role, bu türlü bir rolü de ekleyebilir. Türkiye bunu yapmaya hazır.” sözünü kullandı.

Çatışmalardan evvel Türk Hava Yollarının (THY) İstanbul-Hartum ortasında haftalık 9 sefer yaptığını hatırlatan Yıldız, şu anda Port Sudan’ın ülkenin idari merkezi olduğunu ve THY’nin buraya uçuşu olmadığını söz ederek, “Buraya direkt bir THY uçuşu, siyaseten ve gönül olarak hem Sudan’ın hem Sudan halkının yanında olduğumuz gerçeğinin altını çizecek bir atılım olur.’’ değerlendirmesinde bulundu.

Sudanlı gençlerin yükseköğretim talepleri haklı

Büyükelçilik olarak eğitim konusunu çok yakından takip ettiklerine dikkati çeken Yıldız, “Özellikle lise bitirme imtihanlarının yapılamadığı bu ortamda, Sudan’da gençlerin yükseköğretim için devam etme talepleri son derece haklı ve yerinde. Biz bu talepleri, çatışmalar öncesinde olduğu üzere sağladığımız Türkiye Burslarıyla elimizden gelen en fazla kontenjanla ve en fazla imkanla Sudanlı gençlere sunmaya devam etmek istiyoruz.” biçiminde konuştu.

Yıldız, seleflerinin başlattıkları süreçlerin takibi ve tarımdan madenciliğe, hayvancılıktan yükseköğretime kadar birçok alanda katedilen etapları ve bağlardaki ivmeyi koruyacak adımları atmak isteğinde olduğunu belirtti.

“Sudan hak ettiği dikkati ve ilgiyi görmüyor”

Büyükelçi Yıldız, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Yunus Emre Enstitüsü (YEE) üzere paydaşların devam eden çatışma ortamına karşın çalışma alanlarını tekrar tesis edebilmek için de gayret göstereceklerini tabir ederek, Türkiye’nin bu mevzularda da kararlılığını gösterecek projeler üretebilmeyi hedeflediğinin altını çizdi.

Dünya kamuoyunda mevcut çatışmalar bağlamında Sudan’ın hak ettiği dikkati ve ilgiyi görmediğini vurgulayan Yıldız, bölgedeki insani trajedinin boyutlarının, Gazze’de ve Ukrayna’daki çok üzücü gelişmelerin çok daha ötesinde olduğunu aktardı.

Muhabir: Ahmed Satti