Zayıflayan Atlantik Okyanusu akıntı sisteminin çöküşünün iklim üzerinde önemli tesirleri olur

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

ANKARA (AA) – Bilim insanları, Avrupa’nın kuzeybatısının ısınmasını sağlayan Körfez Akıntısı’nın temelini oluşturan Atlantik Meridyonel Devinim Sirkülasyonu (AMOC) okyanus akıntı sisteminin giderek zayıfladığı ve çöküşü durumunda Kuzey Atlantik bölgesinin iklimi üzerinde çok önemli tesirlerinin olacağı öngörüsünde bulundu.

Sonuçları Nature mecmuasında yayımlanan araştırmada son yıllarda iklim değişikliğinin olumsuz tesirleri sonucunda zayıflamayı sürdüren AMOC’un çöküşüne ait modellemeler ve mümkün çöküşün vakti konusunda farklı senaryolarla hesaplamalar yapıldı.

Araştırmacılar, AMOC için erken ihtar sinyalleri manasına gelen yakın periyotta kaydedilen esneklik kaybı ve kritik yavaşlamaya ait dataları inceledi.

Gözlemlere dayanarak son yıllarda sirkülasyonda ağır zayıflama olduğunun tespit edildiğini kaydeden araştırmacılar, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından İklim Modeli Karşılaştırma Projesi (CMIP) model simülasyonlarına dayanan değerlendirmelerin, 21. yüzyılda tam bir çöküşün muhtemel olmadığını belirtti.

Araştırmacılar, Atlantik Okyanusu’ndaki suyu kuzeyden güneye büyük bir döngüyle dolaştırarak yine Atlantik’e getiren AMOC okyanus akıntı sistemini bekleyen gelecekteki çöküşün, başta Kuzey Atlantik bölgesi olmak üzere dünya ikliminin üzerinde önemli tesirlerinin olacağı istikametinde uyardı.

Almanya’nın Potsdam Üniversitesinde fizikî oşinografi uzmanı Stefan Rahmstorf, CNN’e yaptığı açıklamada, AMOC’un çöküşünün kaçınmak için ellerinden gelen her şeyi yapmaları gereken hakikaten büyük bir tehlike olduğunu belirtti.

Rahmstorf, AMOC sisteminin çöküşünü birkaç yıl öncesine kadar sadece bir risk olarak tartıştığına dikkati çekerek, “Ve artık bunun gerçekleşmesi, birkaç yıl öncesine nazaran çok daha beklenen görünüyor.” tabirini kullandı.

İklim değişikliğinin tesiriyle Kuzey Atlantik’e büyük ölçüde tatlı su akışının olduğunu belirten Rahmstorf, bu durumun AMOC sisteminin bozulmasına olumsuz tesir ettiğini bildirdi.

Hollanda’nın Utrecht Üniversitesinden araştırmacı Rene van Westen de AMOC sisteminin çöküş senaryolarının tasa verici olduğunu kaydederek, “Antropojenik iklim değişikliğinin (insanların tesiriyle tanımlanan değişim) tüm olumsuz yan tesirleri, daha fazla sıcak hava dalgası, daha fazla kuraklık ve daha fazla sel üzere formlarında devam edecek ve bir de bunun üzerine bir AMOC çöküşü olursa iklim daha da bozulacak.” ihtarında bulundu.

Muhabir: Murat Karadağ