Lozan Atlaşması ve Adaları Tartışan Yunanistan’dan İtiraf: Adaları Silahlandırdık

Lozan Antlaşması’nın revize edilmesi konusunda ne düşünüyoruz? Açıkçası, hiçbir şey. Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesi’nin 62.2 maddesine göre, sınır belirleyen bir antlaşma, bu özel hükümler açısından feshedilemez. Bu nedenle sınırlarla ilgili hükümler değişmez. Azınlıklarla ilgili olarak, Rum azınlığın İstanbul, İmroz ve Bozcaada’dan uzaklaştırılması, her türlü ikili görüşmeyi, Türkiye’nin Müslüman azınlığın işlerine müdahale etme yönündeki tek taraflı iddiasına dönüştürüyor. İçinde bulunduğumuz çağda, Yunan vatandaşlarını ilgilendiren konulara üçüncü bir devletin kurumsal müdahalesi kesinlikle düşünülemez.

Adaların askerden arındırılması hukuki bir anlaşmazlık değil mi? 1974 yılında, BM Şartı’nın bize meşru müdafaa hakkı tanıyan 51. maddesini gerekçe göstererek, tüm doğu Ege adalarının hızlı bir şekilde militarizasyonunu başlattık. Daha sonra 1995’te ve yine 2015’te yeni deklarasyonlarla “Yunanistan Cumhuriyeti’nin egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün korunması, milli savunma ve milli güvenliğinin korunması amacıyla aldığı askeri faaliyet ve tedbirleri kapsam dışı bıraktık” ”Uluslararası Adalet Divanı’nın yargı yetkisi dışındadır. Lozan Antlaşması hükümlerine göre yargı denetimine tabi olmayan bir ulusal egemenlik meselesi olarak algıladığımız için bu eylemi gerçekleştirdik. Bu duruşumuz 29 yıldır milli duruşumuzdur. Neyse ki, Birinci Dünya Savaşı döneminden kalma kılıçlar ve makineli tüfekler (Lewis silahları) ile ilgili hükümler, bize bu özel hükümlerin güncelliğini yitirdiğini ve artık uygulanamayacağını iddia etmek için hukuki fırsat sağlıyor.

Türkiye ülkemize yönelik tehditlerini geri çekse ve Ege Ordusunu terhis etse askerden arındırmayı düşünür müyüz? Adalar, Türkiye’nin açık tehditlerine bakılmaksızın tamamen silahlı ve askerileştirilmiş durumda kalmalıdır. Türkiye coğrafyası, güçlü askeri kuvvetlerin anakaradan kıyılara hızlı ve tedbirli bir şekilde intikal etmesine olanak sağlamaktadır. Bunun aksine, adalara bırakın teçhizatı, asker göndermek bile son derece zorlu bir çabadır. Kıbrıs’ın işgali, 1967’de Yunan cuntasının Yunan alayını adadan sürdüğünde görüldüğü gibi, askerlerin geri çekilmesinin sonuçlarını vurgulayan kalıcı bir ders işlevi görüyor.”

Angelos Syrigos, Yeni Demokrasi milletvekili ve Atina Panteion Üniversitesi’nde uluslararası hukuk ve dış politika alanında doçenttir.