Yeşilçam’a 300’ü aşkın sinemayla damga vuran usta oyuncu: Cüneyt Arkın

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – Gerçek ismi Fahrettin Cüreklibatır olan sanatçı, Hacı Yakup ile Halise Cüreklibatır çiftinin çocuğu olarak, 8 Eylül 1937’de Eskişehir’in Karaçay köyünde dünyaya geldi.

Sırasıyla Necatibey İlkokulu, Eskişehir Ortaokulu ve Eskişehir Atatürk Lisesini bitiren sanatçı, 1962’de İstanbul Tıp Fakültesinden mezun oldu.

Arkın’ın kaleme aldığı şiir ve öykü denemeleri, üniversitede okuduğu yıllarda çeşitli mecmualarda yayımlandı.

Askerliğini Eskişehir’de yedek subay olarak yapan Arkın, vatani vazifesinin akabinde bir periyot Adana ve civarında doktorluk yaptı.

Artist mecmuasının müsabakasında birinci oldu

Cüneyt Arkın, Göksel Arsoy’un başrol oynadığı 1963 imali “Şafak Bekçileri” sinemasının çekimleri sırasında direktör Halit Refiğ’in dikkatini çekti.

Aynı yıl Artist mecmuasının yarışında birinci olan sanatçı, Halit Refiğ’in teklifi üzerine 1964’te “Gurbet Kuşları” isimli sinema sinemasıyla oyunculuğa başladı.

Cüneyt Arkın, 2007’de 26. İstanbul Sinema Şenliği’nin “Sinema Onur Ödülü”ne layık görüldü. İstanbul Kültür Sanat Vakfının internet sitesinde yer alan bir yazıda Refiğ, Cüneyt Arkın hakkındaki fikirlerini şu sözlerle aktarmıştı:

“Gurbet Kuşları’ndan sonra Cüneyt Arkın’a ekseriyetle bayan seyirciye hitap eden, romantik genç aşık rolleri verildi. İtiraf etmeliyim ki, günün birinde onu evvel Türkiye, sonra dünya çapında ünlendirecek ‘Malkoçoğlu’ ya da ‘Dünyayı Kurtaran Adam’ üzere kişilikler aklımın ucundan geçmemişti. O, Cüneyt Arkın’ı şahsen kendisi yaratmıştır ve dünya sinema tarihinde bir öteki gibisi yoktur.

Cüneyt Arkın, vakit zaman Alain Delon’a benzetilen yüz hoşluğuyla aşk sinemalarının ünlü bir yıldızı düzeyine ulaşmışken, İstanbul’a gelen Medrano Sirki’nde bir mevsim fiyatsız çalışıp atletik yeteneklerini geliştirmeye girişti. Atlı, kılıçlı, atlamalı zıplamalı macera sinemalarındaki akrobatik şovları, onu dünya sinemasındaki bütün rakiplerinin ötesine taşıdı. Sinemaları farklı isimlerle dünyanın dört bir yanında gösterilir hale geldi. İtalyanlar onun sinemalarını George Arkin ismiyle Güney Amerika’da pazarlarken, İran’da Fahrettin ismiyle gönüllerde taht kurmuştu. Bu alandaki bütün başarısına karşın Cüneyt Arkın kendisini yalnızca hareket gösterisine dayanan sinemalarla sınırlamadı, önemli toplumsal bahisleri işleyen sinemalarda de rol aldı. Kendisi de sinemalar yönetti. Çok kimseler onun Türkiye’de kalmayı dünya yıldızı olmaya tercih etmesine akıl erdiremeyebilir. Fakat o, öncelikle kendini Türkiye’nin güvenliğine ve iyiliğine adayan ‘Vatandaş Rıza’dır. ‘Dünyayı Kurtaran Adam’ ise işin latifesi, sevincimizi bulmak için bir vesiledir.”

“Malkoçoğlu” ve “Battalgazi” ile kendine has bir biçim geliştirdi

Ülkü Erakalın’ın yönettiği 1964 üretimi “Gözleri Ömre Bedel” sinemasının finalindeki arbede sahnesi, sanatkarın mesleğinde dönüm noktası oldu.

Arkın, sinemadaki birinci 2 yılında 30 kadar sinemada rol aldı. Bir müddet duygusal-romantik jön karakterlerini canlandıran sanatçı, Refiğ’in teklifiyle aksiyon sinemalarına yöneldi.

İstanbul’da binicilik ve karate eğitimlerinin yanı sıra Medrano Sirki’nde bir mühlet akrobasi eğitimi alan Arkın, öğrendiklerini “Malkoçoğlu” ve “Battalgazi” serilerinde beyaz perdeye aktardı ve Türk sinemasında daha evvel örneği görülmeyen bir stil geliştirdi.

Usta sanatçı, 1964’te birinci evliliğini, kendisi üzere doktor, sınıf arkadaşı Güler Mocan ile yaptı. Çiftin kızları Filiz, 1966’da doğdu. Çift, 1968’de ayrıldı.

Aynı yıl, Fahrettin Cüreklibatır olan isminin yerine Cüneyt Arkın sahne ismini kullanmaya başladı.

Cüneyt Arkın, 1969’da Betül Işıl ile nişanlandı. İkili 1970’te evlendi lakin 1971’de boşandı. Kısa müddet sonra yine evlenen çiftin, Kaan ve Murat ismini verdiği iki çocuğu oldu.

“İnsanlar Yaşadıkça” sinemasıyla Altın Portakal aldı

Sanatçı, 1969 imali “İnsanlar Yaşadıkça” sinemasıyla 6. Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde “En Güzel Erkek Oyuncu” seçildi.

4. Altın Koza Sinema Şenliği heyeti, 1972’de “Baba” sinemasındaki rolüyle Yılmaz Güney’i “En düzgün erkek oyuncu” seçti. Lakin heyet, siyasi baskılar sonucu, “Yaralı Kurt” sinemasındaki performansıyla ikinci olan Arkın’ı “En âlâ erkek oyuncu” olarak belirledi. Heyetin kararına reaksiyon gösteren Arkın, mükafatı reddetti.

Unutulmaz oyuncu Arkın, 1976’da “Mağlup Edilemeyenler” sinemasıyla 13. Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde “En Yeterli Erkek Oyuncu” mükafatı, 36. Antalya Altın Portakal Şenliği ve 18. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri’nde “Yaşam Uzunluğu Onur Ödülü” aldı, 2013’te ise Kültür ve Turizm Bakanlığı “Kültür ve Sanat Büyük Ödülü”ne layık görüldü.

Kısa müddette Yeşilçam’ın aranan başrol oyuncuları ortasına giren sanatçı, romantik sinemalarla başladığı sinema yaşantısını hareketli sinemalarla sürdürdü. Mesleği boyunca westernden güldürüye, maceradan toplumsal sinemalara birçok farklı çeşitte sinema çekti. Bilhassa 1978 üretimi “Maden” ve 1979 üretimi “Vatandaş Rıza” sinemaları, sanatkarın mesleğinde büyük ehemmiyete sahip oldu.

Usta sanatçı, oyunculuğun yanı sıra televizyon programları hazırlayıp sundu, kısa bir mühlet mecmua ve gazetelerde sıhhatle ilgili yazılar kaleme aldı.

Türk milliyetçisi kimliğiyle bilinen sanatçı, bir devir siyasetle ilgilendi. 20 Ekim 1991’deki genel seçimlerinde Anavatan Partisinden Eskişehir’de 4. sıradan milletvekili adayı oldu lakin seçilemedi. Bir dönem İşçi Partisi ismine düzenlenen etkinliklere katıldı.

Cüneyt Arkın, 28 Haziran 2022’de kalbinin durması nedeniyle İstanbul’da kaldırıldığı hastanede 85 yaşında hayatını yitirdi.

Oyunculuğun yanı sıra direktörlük ve senaristlik yaptı

Yeşilçam’ın usta oyuncularından Ediz Hun, Arkın’ın vefatının akabinde yaptığı açıklamada, “Olağanüstü bir insandı. Her rolün üstesinden gelebilecek kabiliyete haizdi, emsalsizdi. Çok çalışkan ve çok azimliydi. O vakit Medrano Sirki vardı Dolmabahçe’de. Onların çadırında haftalarca eğitim aldı. Her türlü rolün üstesinden muvaffakiyetle gelebilmiş çok büyük bir sanatçıydı.” demişti.

Tiyatro sanatkarı Müjdat Gezen ise Arkın’ın son yıllarında Müjdat Gezen Tiyatrosunda 3 oyunda sahne aldığını belirterek, “Hiç tiyatroda oynamamıştı. Hastalanınca morali bozulmuştu. ‘Ben seni sahneye çıkaracağım.’ dedim. 62 yıllık sahne hayatımda hiç bu kadar çok alkış alan birine rastlamadım. Beşerler onu sevdi. 3 oyunda birden bir arada oynadık. Çok hoş günlerimiz oldu.” sözlerini kullanmıştı.

Kariyeri boyunca 300’ü aşkın sinemada rol alan Arkın, direktörlük ve senaristlik de yaptı. Son olarak 2014’te çekilen “Gulyabani” sinemasında rol aldı. Sanatkarın oynadığı sinemalardan kimileri şöyle:

“Aşk ve Kin, Gözleri Ömre Bedel, Hepimiz Kardeşiz, Sokakların Kanunu, Sürücü Nebahat ve Kızı, Gurbet Kuşları, Kırık Hayatlar, Dudaktan Kalbe, Serseri Aşık, İnatçı Gelin, Horasan’ın Üç Atlısı, Yoksul Bir Kız Sevdim, İntikam Uğruna, Malkoçoğlu, Göklerdeki Sevgili, Cibali Karakolu, Yüzbaşı Kemal, Hacı Murat, Namus Borcu, Artık Sevmeyeceğim, Malkoçoğlu Kara Korsan, Gök Bayrak, Köroğlu, Yüzbaşının Kızı, Vatan ve Namık Kemal, Osmanlı Kartalı, Melikşah, Aşk Mabudesi, Arım Balım Peteğim, Selahattin Eyyubi, Ferhat ile Sevimli, Yarım Kalan Saadet, Yusuf ile Züleyha-Hazreti Yusuf, Yumurcak Köprüaltı Çocuğu, Yırtıcı Çiçek, Her Şey Oğlum İçin, Battal Gazi, Malkoçoğlu Vefat Fedaileri, Severek Ayrılalım, Nazlı ile Murat, Çöl Kartalı, Yaralı Kurt, Kara Murat: Fatih’in Fedaisi, Yumurcak Küçük Kovboy, Çaresizler, Acı Hayat, Kara Murat Fatih’in Fermanı, Oğul, Dayı, Kin, Babalık, Cemil, Meczup Yusuf, Babacan, Tek Başına, Che Carambole Ragazzi, Maden”

Muhabir: Hilal Uştuk