0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) tercihi yapacak adayların ilgi, yetenek, hayalleri ve gelecekte kendilerini görmek istedikleri pozisyonu dikkate alarak tercih yapmaları gerektiğini belirten uzmanlar, muvaffakiyet sıralamasının geniş tutularak tercih listesi oluşturulmasını önerdi.

2024-YKS sonuçlarının açıklanmasının akabinde üniversite hayali kuran on binlerce aday için en kıymetli ikinci adım olan tercih maratonu 25 Temmuz’da başlayacak.

Üniversiteye adım atmanın kritik basamaklarından biri olan YKS tercih süreci, geleceğin şekillenmesinde büyük bir rol oynarken, hem akademik hem de profesyonel ömrün da temelini oluşturuyor.

AA muhabiri, yanlışsız ve şuurlu bir tercih listesi oluşturulması için dikkat edilmesi gereken konuları, eğitim uzmanları ve tercih müracaatlarına sordu.

“Kariyer gelişiminin yanında toplumsal gelişimini sağlayacak kısımların seçilmesi gerekiyor”

Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Eğitim Fakültesi Dekanı, Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Engin Deniz, üniversite tercihinin hem bir meslek seçimi hem de geleceğe dönük meslek planının başlangıç noktası olduğunu söyledi.

Öğrencilerin gelecekte kendilerini nerede görmek istediklerine ve hayallerine uygun tercih yapılması gerektiğini lisana getiren Deniz, bireyin ileriki hayatındaki ömür doyumu, memnunluğu, kişilerarası münasebetleri ve aile hayatı üzere pek çok değişkenle ilgili olduğundan yapılacak tercihin değerine dikkati çekti.

Deniz, kısım yahut program tercihi yaparken kaç puan alındığından öte muvaffakiyet sıralamasının göz önünde bulundurulması gerektiğini belirterek, şöyle konuştu:

“Bireyin tahsil göreceği kısmı, üniversiteyi seçerken meslek gelişiminin yanında toplumsal gelişimini sağlayacak, kendi potansiyelini ortaya koyma imkanı sunacak kısımları seçmesi gerekiyor. Hasebiyle bunları öncelikli olarak araştırması gerekiyor. Doğal her üniversitenin güçlü yanları farklı farklı olabilir. Hangi programı seçecekse o programdaki en uzman, en güçlü akademik çalışmaları ortaya koyan üniversiteleri seçmesini öneririz. Potansiyelini geliştirme imkanı sunan üniversiteler, programlar neler? Artık diplomanın yanında üniversitenin toplumsal, kültürel, sportif ya da kulüp aktiflikleri de göz önünde bulunduruluyor. Mesela, lisans eğitiminde hangi toplumsal projelerde yer aldı, hangi toplumsal etkinliklere katıldı üzere… Öğrencilerin bu imkanları sunan üniversitelere bakması gerekiyor.”

“Üniversitelerin özel şartları ve sunduğu imkanlar araştırılmalı”

Tercih kılavuzundaki üniversitelerin ya da programların özel şartlarının kesinlikle incelenmesi gerektiğini vurgulayan Deniz, bunlara dikkat edilmediğinde öğrenci koşulları sağlayamıyorsa yerleşse bile kayıt yaptırmayabileceği konusunda adayları uyardı.

Deniz, üniversitelerin ulaşım ve barınma imkanları ile milletlerarası pozisyonu, öğrenciye sunduğu meslek imkanları, seçeceği kısmın öğretim üyesi sayısı ve özellikleri ile sağladığı proje imkanlarının da araştırılmasını önerdi.

Üniversite tercih sürecinin YKS sonuçları açıklandıktan sonra 1-2 haftada belirlenebilecek bir süreç olmadığını belirten Deniz, küçük yaşlardayken çocuğun ilgi ve yetenekleri ile mesleksel yönelimlerinin çeşitli testlerle belirlenip buna uygun bir çerçeve çizilmesi gerektiğini söyledi.

Mesleklerde süratli bir değişim olduğunu işaret eden Deniz, şöyle konuştu:

“Geleceğin mesleğinden öte aslında şunu önemsiyorum. Somut olarak yazılımcı ya da psikolog olsun gibi bir tercihin ötesinde çocuğun ilgisi, yeteneği, hayalleri ile kendisini gelecekte nerede görmek istiyor, buna dikkat edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Yani güzel meslekten öte seçtiği meslekte âlâ olmasını önemsiyorum. Yoksa bugün mesela X mesleği çok çok ön plandadır fakat mezun olana kadar tahminen ona gereksinim kalmayacaktır ya da bir öbür meslek çıkacaktır. Münasebetiyle severek potansiyelini ortaya koyabileceği bir alana yönelirse, kişinin kesinlikle bu hayalleri doğrultusunda gelecekte olmak istediği yerde mesleğini çok daha sağlıklı planlayabileceğini ve başarılı olabileceğini düşünüyorum.”

Ebeveynlere “çocuklarınızın hayallerini gerçekleştirmelerine fırsat verin” önerisi

Prof. Dr. Deniz, ailelerin kendi hayallerini çocukları üzerinde gerçekleştirmek istediğini aktararak, ebeveynlere şu tavsiyelerde bulundu:

“Ailelerin kendi hayallerini değil, çocuklarının hayallerini gerçekleştirmelerine fırsat vermelerinde fayda var. Münasebetiyle ailelerin bu bağlamda farkında olmaları, anlayışlı bir tavır sergilemeleri, şayet tereddütleri varsa çocuğun yönelmek istediği alanla ilgili bunu uygun bir irtibat lisanıyla çocuğa baskı kurmadan açık bağlantıyla konuşmaları gerektiğini düşünüyorum. Aileler çocuklarını dinlemeli, onun potansiyelinin, ilgi ve yeteneğinin farkında olmalı ve bu alanlara yönelmelerinde çocuklarına takviye olmalı.”

“Öğrencinin kendini tanıması, yetenekleri, ilgilerini bilmesi önemli”

Üsküdar Üniversitesi Tercih ve Meslek Danışmanı Uzman Ruhsal Danışman Ece Tözeniş Ayaz, öğrencilerin meslek seyahatlerinin başladığı bu periyodun ergenlikten yetişkinliğe geçişin de birinci adımı, iş hayatlarıyla ilgili nereden başlayıp nasıl yol çizeceklerine dair değerli bir süreç olduğunu belirterek, bu nedenle bu devrin araştırma yapılarak birebir yanlışsız yerlerden ve şahıslardan bilgi alarak geçirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Tercihin durağan değil çok dinamik bir süreç olduğuna, yalnızca muvaffakiyet sıralaması üzerinden bir liste oluşturulmaması gerektiğine işaret eden Ayaz, öğrencinin bu süreçte büsbütün ferdî davranması gerektiğini, diğerlerinden ya da toplumsal medyadan alınan yanlış bilgiler ve telaffuzlar üzerinden giderek tercih yapmanın yanlışsız olmadığını söyledi.

Ayaz, tercihte bulunacak adaylara şu tekliflerde bulundu:

“Öncelikli olarak öğrencinin kendini tanıması, yetenekleri, ilgilileri neler bunlarla ilgili kendine sorular sorması kıymetli. Bu bilgiler doğrultusunda da hangi meslekler ona uygun bunları çok güzel araştırması gerekiyor. Tercih listelerini oluştururken imkanları doğrultusunda üniversitelere gidip ferdi görüşmeler yapabilirler, üniversiteleri gidip gezmek üzere bir imkanları yoksa da web sayfalarından, birebir telefonla, toplumsal medya hesapları üzerinden irtibata geçerek bilgi alabilirler. Bu araştırmaları sonucunda kendilerine uygun olan kısımları belirleyip ona nazaran bir liste hazırlamaları tercih sürecinde izleyecekleri en yanlışsız yoldur.”

Bu süreçte uzmanlardan da dayanak alınmasının kıymetini vurgulayan Ayaz, “YKS bir sıralama sınavı olsa da tercihlerimizi isteğimize nazaran yaparız. Listenizi oluştururken en çok istediğiniz kısımlardan başlayabilirsiniz. Bu yıl bilhassa muvaffakiyet sıranızı geniş bir aralıkta tutarak tercihlerinizi oluşturun. Birinci 5 tercihinizi muvaffakiyet sıranızın yarısı kadar üstünden başlatabilirsiniz, sonrasında 6-20 ortasındaki tercihlerinizi muvaffakiyet sıranıza yakın ve muvaffakiyet sıranızda olmalı, 20-24 ortası tercihleri ise muvaffakiyet sıranızın yarısı kadar altında kalan yerleri yazarak tamamlayabilirsiniz.” diye konuştu.

“Bu yıl ÖSYM tarafından açılan yeni kısımlar tercih eğilimlerini değiştirecek”

Ayaz, tıp, diş hekimliği, eczacılık ve sıhhat alanları ile hukuk ve psikoloji kısımlarının tercih listelerinde en üst sırada yer almaya devam ettiğini kaydetti.

Teknolojik gelişmelerin, çağın getirdiği kuralların mesleklerde de birtakım değişiklikler yapılmasını zarurî kıldığına işaret eden Ayaz, “Yazılım, bilgisayar mühendisliği kısımlarında son yıllarda artan taleplerle dijitalleşen dünyada yeni meslek alanları ortaya çıkmaya başladı. Bu doğrultuda bu yıl ÖSYM tarafından açılan robotik ve otonom sistemler mühendisliği, siber güvenlik mühendisliği, bilgi bilimi ve analitiği, yapay zeka ve makine öğrenmesi üzere kısımlar tercih eğilimlerini değiştirmiş olacak. Bu süreçte de geleceğe hazırlanan ve öğrencilerini hazırlayan, gelişmelere en kısa vakitte uyumlanan üniversiteler tercih edilir hale geleceklerdir.”

Gelecekte dijital alana yatırım yapılabilecek her mesleğin değerli olacağını belirten Ayaz, burada meslek eğitiminin yanında kişinin ferdî gelişiminin de değerli hale gelmeye başladığını, mesleğiyle ilgili kendini daima güncelleyen, oluşan kaidelere, günün şartlarına nazaran kendini yenileyen çalışanların ön plana çıkacağını lisana getirdi.

Ayaz, meslek seçiminin kıymetli bir karar olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

“Burada öğrencilerin tüm bilgileri topladıktan sonra kendi kararlarını vermesi gerekiyor. Yalnızca puanım yetiyor ya da bu yıl kesinlikle yerleşmem lazım diyerek yapılan seçimler bazen daha büyük problemleri beraberinde getiriyor. Öğrencilerin tercih listelerinde okumak istemedikleri kısımların olmaması gerekir. Burada tercih listesini tamamladıktan sonra ‘Listede yer alan tüm kısımlar benim istediğim alanlar mı, hangi tercihim gelirse gelsin gidip okuyacağım kısımlar mi?’ sorularını kendilerine sorup ona nazaran listelerini tamamlamaları gerekir.”

Muhabir: Zeynep Rakipoğlu