İklim değişikliği balıkçıların hayatını tehlikeye atıyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – AA’nın iklim krizinin balıkçılık dalı üzerindeki tesirlerine yönelik hazırladığı haber belgesinin birinci kısmında çok hava olaylarının balıkçılar üzerinde oluşturduğu riskler ele alındı.

BM Besin ve Tarım Örgütü (FAO) datalarına nazaran balıkçılık ve kültür balıkçılığı dalında yaklaşık 58,5 milyon kişi istihdam edilirken bu şahıslar ve bakmakla yükümlü oldukları yakınları da dikkate alındığında dünya genelinde yaklaşık 600 milyon kişi geçimini bu daldan sağlıyor. Memleketler arası Çalışma Örgütü (ILO) bilgilerine nazaran bölümdekilerin yaklaşık yüzde 37’si tam vakitli, yüzde 23’ü yarı vakitli çalışırken başka kısmı dönemsel çalışanlar oluşturuyor.

Okyanusların ısınması, asitlenmesi, oksijen kaybı üzere iklim krizinin yol açtığı sıkıntılar ise balıkçılık bölümünü ve bu bölümde çalışan milyonlarca kişinin gelirlerini ve can güvenliklerini tehdit ediyor.

ABD’deki Cornell Üniversitesi akademisyenlerinin yaptığı bir çalışma küçük ölçekli faaliyetler yürüten balıkçıların boğulmalarında hava şartlarının öteki etmenlere nazaran daha fazla öne çıktığını ortaya koydu.

İklim değişikliğinin balıkçılık üzerindeki tesirini araştıran bilim insanları, dünyanın en büyük ikinci gölü olan, Doğu Afrika’daki Victoria Gölü üzerinde avlanan balıkçılar üzerinde çalıştı.

Eylül-Kasım 2021 devrinde bölgedeki balıkçılarla, son bir yıldaki balıkçı ölümlerinin ayrıntılarını konuşan araştırmacılar bu vefatları hem yetersiz ekipman, donanım eksikliği hem de hava şartları ve iklim değişikliği faktörleri üzerinden kıymetlendirdi.

Boğulan balıkçıların birden fazla deneyimliydi

Toplam 141 boğulma hadisesinin incelendiği çalışmanın sonuçlarına nazaran boğulmaların yüzde 41,8’i makus hava şartları nedeniyle meydana gelirken, bu şartların yüzde 47,5’ine dalgalı sular, yüzde 46,8’ine güçlü rüzgarlar, yüzde 12,1’ine ise şiddetli yağışlar eşlik etti.

Boğulma olaylarında teknelerin yüzde 85,1’inin bakımının kâfi olduğu, hayatını kaybeden balıkçıların da kesimde kıymetli tecrübeye sahip oldukları ve yüzde 75’ten fazlasının 3 yıldan fazla müddettir balıkçılık yaptığı öğrenildi.

Tüm bu bilgilerden yola çıkan araştırmacılar, balıkçıların vefatlarında, beklenmedik ya da süratle değişen hava şartlarının tesirli olabileceği sonucuna vardı. Bilhassa bölgedeki pek çok kişinin tek geçim kaynağının balıkçılık olmasının, bu şahısları makûs hava şartlarına karşın balık avına çıkmaya zorlaması da vefatları artıran bir başka faktör olarak değerlendirildi.

Çalışmayı yürüten akademisyenlerden, ABD’deki Cornell Üniversitesi Veteriner Fakültesi Kamu ve Ekosistem Sıhhati Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kathryn Fiorella, AA muhabirine, dünyanın balıkçılık yapılan birçok bölgesinde artık kıyıya yakın yerlerde yeteri kadar balık olmadığını söyledi.

“En yüksek risk Doğu Afrika, Güneydoğu Asya ve Latin Amerika’da”

Bu durumda, iklim değişikliğinin yanı sıra çok avlanmanın da tesiri olduğuna değinen Fiorella şöyle devam etti:

“Yapılan araştırmalar artık balıkçıların balık yakalayabilmek için kıyıdan daha fazla uzaklaşmaları gerektiğini gösteriyor ki bu da navigasyon ekipmanına ve hava ihtar sistemlerine sahip olmayan balıkçıları daha tehlikeli bir duruma sokuyor. Öte yandan balıkçıların daha uzağa gitmek zorunda kalması, riskli bir durumun oluşması halinde kıyıdan onlara yardım gitmesini de zorlaştırıyor. Balıkçılar hava şartlarının artık daha sistemsiz olduğu görüşünü paylaşıyor. Dünyadaki balıkların üçte ikisi küçük ölçekli balıkçılar tarafından avlanıyor. Bunların yüzde 90’ı ekonomik olarak gelişmekte olan ülkelerdeki tropik bölgelerde faaliyet gösteriyor. Örneğin Doğu Afrika, Güneydoğu Asya ve Latin Amerika’da çok ağır balıkçılık yapılıyor. Risklerin en yüksek olabileceği yerlerin oralar olduğunu düşünüyorum.”

Fiorella balıkçıların daha inançta çalışabilmeleri için can yeleği, erken ikaz sistemleri üzere gerekli ekipmanın sağlanması, ayrıyeten risklere karşı eğitilmeleri gerektiğini kaydetti.

“Yağmur döneminde tehlike artıyor”

Balıkçılığın değerli bir geçim kaynağı olduğu Doğu Afrika ülkesi Zanzibar’da nüfusun yaklaşık yüzde 20’si geçimini balıkçılıktan sağlıyor.

Almanya merkezli Potsdam İklim Tesiri Araştırma Enstitüsü’nün raporuna nazaran global ısınma Zanzibar’daki balıkçılık faaliyetlerini pek çok istikametten etkiliyor. Bilhassa suların ısınması sonucu balıkların kıyısal alanlardan uzaklaşması ve yağmur dönemlerinde dalgaların şiddetinin artması balıkçılık faaliyetlerini riskli hale getiriyor.

Zanzibar’ın güneyindeki Kizimkazi Dimbani bölgesinde yaşayan balıkçı Ishaka Issa Hajj, bölgedeki pek çok kişi üzere geçimini balıkçılık faaliyetlerinden sağladığını söyledi.

Bölgede yaşayanların ekonomik durumlarının âlâ olmadığını tabir eden Hajj, “Yeterli ekipmana ve sağlam teknelere sahip olmayanlar daha çok kıyıda balıkçılık yapıyorlar. Şartları daha uygun olanlar ise denize açılıp daha ileride avlanabiliyor.” dedi.

Kıyıdan uzaklaştıkça daha büyük balıklar yakalayabildiklerinden ve bunun düzgün bir gelir getirdiğinden bahseden Hajj, “Eskiden kıyı bölgelerde çok daha fazla balık vardı, lakin artık daha az. Artık yeteri kadar balık avlayabilmek için kıyıdan daha fazla uzaklaşmamız gerek. Öte yandan denize açılmamız epey tehlikeli, örneğin bazen hava hoşken çıkıyoruz ve yağmurun yağacağını kestiremiyoruz, bu da bizi tehlikeye atıyor. Başka yandan yağmur döneminde tehlike daha da artıyor. Birçok balıkçı bu türlü durumlarda işini yapamıyor ve diğer işler bakmak zorunda kalıyor. Ava çıkanlar ortasında ise yaralananlar hatta ölenler oluyor.” diye konuştu.

Balıkçıların çok güç şartlarda faaliyetlerine devam etmeye çalıştığını lisana getiren Hajj güvenlikleri için daha büyük ve sağlam teknelere muhtaçlıkları olduğunu vurguladı.

Muhabir: Kâfi Ada Şeko