0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

KAHRAMANMARAŞ (AA) – Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Arkeoloji
Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cevdet Merih Erek, AA muhabirine,
Onikişubat ilçesine bağlı Döngel Mahallesi’ndeki Direkli Mağarası’nın
Kahramanmaraş’ın kültürel zenginlikler içerisinde önde gelen yerleşim
yerlerinden biri olduğunu söz etti.

Yaklaşık 18
yıl evvel Kahramanmaraş’ta başlattıkları hafriyatlarda kıymetli bulgular elde
ettiklerini anlatan Erek, Direkli Mağarası hafriyatlarının kendilerine
bölgesel manada kültürel transferin ne kadar ağır olduğunu gösterdiğini
vurguladı.

Kültürel transfer sürecinin 13 bin yıl öncesinden bugüne kadar geldiğini düşündüklerini aktaran Erek, şunları kaydetti:

“Bu
yılki kazılarla milattan evvel 11 bin 500’lü yıllara kadar tarihlenen
döneme rastladık. Bunlardan biri ve en değerlisi, bugün Kahramanmaraş’ta
tekstil ve konfeksiyona yönelik epeyce ağır bir ekonomik yapı var. Bu
yapının temellerini bölgedeki bu cins arkeolojik yerleşim yerlerinde de
görmek mümkün. Direkli Mağarası bunlardan bir tanesi. Mağarada hayvan
kemiklerinden yapılmış delikli iğne yani bugün dikiş iğnesi dediğimiz
bir iğnenin ve bunun gibisi kırık modüllerin bulunduğu ve bir de
kemikten yapılmış başlı iğne (toplu iğne) bulundu. Bunlar konfeksiyonun
olmazsa olmazı olan aletler.

Dönemin insanı tabii
burada yaşarken sanayisini de aletini de yarattığı kültüre ve
kültürel gereçlere nazaran belirleme durumunda. Ayrıyeten mağarada yabani
koyun, keçinin tüketildiğine dair kıymetli kanıtlarımız var. Şayet bu
hayvanlar tüketilmişse dokumacılığın olmazsa olmazı olan ip yahut buna benzer
ögelerin da bu hayvanlar üzerinden kullanıldığını söylemek mümkün.
Tabii bu periyoda ilişkin elimizde görsel olacak bir ikonografi (resmedilmiş)
bir sahne ya da imgeyi şimdi ele geçirmiş değiliz. Bu türlü bir kaydımız
yok. Fakat bu dolaylı yoldan Maraş’taki dokumacılığın ve konfeksiyonunun
varlığını bize kanıtlayan değerli belirteçlerden bir tanesi.”

Bölgeler ortası geliş gidişlerle kültürel alışkanlıklar aktarılmış

Kültürel
transferlerin ekseriyetle tarih boyunca hiç değişmediğine işaret eden
Erek, “Biz bugün Kahramanmaraş’ta pek çok alanda dokumacılığın çok öne
çıktığını dünya çapında birtakım ekonomik yapılanmalara gidildiğini, çok
büyük firmalarca dünyaya ihracat yapıldığını biliyoruz. Bunun bizim
mağaramızdaki ihracat olmasa bile bölgeler ortasındaki gidiş gelişler
sırasında bu bölgenin kültürel alışkanlıklarının da gerek Doğu Akdeniz’e
gerek İç Anadolu Bölgesi’ne hakikat yayıldığını söylememiz mümkündür.”
diye konuştu.

Erek, mağaradaki başka insanın
varlığını gösteren süslenme nesneleri ile iğnelerden yapılmış birtakım
tekstil ve konfeksiyon gereçlerinin insanların kültürünü,
geleneklerini ya da alışkanlıklarını kesintisiz devam ettirdiğinin bir
göstergesi olduğunu belirtti.

İnsanların mağarada
yılın makul vakitlerinde yaşamış olmalarının ve hayvan kalıntılarının
bulunmasından yola çıkarak bilhassa erişkin hayvanların derisi ve
kıllarının giyinme ve konfeksiyonla ilgili alanlarda kullanıldığını
düşündüklerine işaret eden Erek, şunları anlattı:

“Tunç
Çağı’nın daha geç devirlere kadar, Roma’ya Selçuklu’ya kadar bu bölgede
dokumayla ilgili işlerin yapıldığından haberimiz var biliniyor yani
bunlar. Birtakım seramiklerin üzerinde görülen motiflerin bu cins bir
tekstilin, bir örgünün delillerinin varlığını da gösteriyor. Süslenme
zaten geometrik motifleri kullanma birtakım dekorların bilhassa seçilip
yapılıyor olması bunların hepsi bir ortaya geldiğinde geçmişten
günümüzde Kahramanmaraş’ın etrafında bir dokumacılığın ya da konfeksiyonun
kültürel bir alışkanlığı olduğunun göstergesi sayılabilir. Burada yani
Kahramanmaraş’ın kültürel kökeni bu topraklara aitse bugün bu kıymet
veriliyorsa, geçmişte de tıpkı kıymet verilerek yaşanmış olması kuvvetle
muhtemeldir.”

Muhabir: İzzet Mazı