0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

ATINA (AA) – İklim krizinin en çok tesirli olduğu bölgelerden Akdeniz’deki birçok ülkede bu yıl mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıklar yaşandı ve kuraklık yeni bir sorun olarak ortaya çıktı.

Ölçümlerin kayıt altına alınmaya başlandığı 1960’tan bu yana en yüksek yaz ayı sıcaklık ortalamasına sahne olan Yunanistan’da yağışların da mevsim normallerinin altında seyretmesi sonucu su kaynakları azaldı.

Başkent Atina ve etrafına yıllardır su sağlayan Mornos Barajı’ndaki düzeyin azalmasıyla sular altında kalan köy tekrar ortaya çıktı.

Atina’nın da dahil olduğu Attiki bölgesinden sorumlu Su ve Kanalizasyon Yönetimi (EYDAP), barajlardaki su düzeyinin azalması nedeniyle halka su kullanımında tasarrufa yönelik önlem davetinde bulundu.

EYDAP’tan yapılan yazılı açıklamada Attiki bölgesindeki su kaynaklarında önemli azalma yaşandığı belirtilerek, su tüketiminde 2024’ün birinci 6 ayında, 2023’ün tıpkı periyoduna nazaran yüzde 8 ila 10’luk artış yaşandığı kaydedildi.

Halktan su tüketim alışkanlıklarının değiştirilmesi istenen açıklamada, “banyo yaparken, diş fırçalarken ve tıraş olurken gerekmedikçe muslukların kapatılması, banyo müddetinin 5 dakikayı aşmaması, su içerken gün uzunluğu tıpkı bardağın kullanılması, yemek pişirirken küçük tencerenin tercih edilmesi, elde bulaşık yıkarken leğen kullanılması, meyve ve sebzelerin leğende yıkanması, sifonlara içi taş dolu pet şişeler konulması, çamaşır ve bulaşık makinelerinin düzgünce dolmadan çalıştırılmaması, çamaşır makinelerinde ön yıkama yapılmaması, araçların hortumla yıkanmaması, balkonlardaki çiçeklerin buharlaşmanın az olduğu akşam saatlerinde sulanması, klimalardan çıkan suyun çiçek sulama ve araç yıkama üzere işlerde kıymetlendirilmesi, bahçelerin hortum yerine süpürgeyle temizlenmesi” üzere tavsiyeler yer aldı.

Ekoloji ve etraf siyasetleri konusunda uzman, Atina Teknik Üniversitesinden emekli Prof. Dr. Kimon Hacibiros, Yunanistan’ın ve Akdeniz’in bu yıl karşı karşıya kaldığı kuraklık problemini AA muhabirine kıymetlendirdi.

Bu yıl yaşanan kuraklık probleminin tüm Doğu Akdeniz bölgesini etkilediğini vurgulayan Hacibiros, dünyanın büyük kısmında benzeri problemlerin görüldüğüne dikkati çekti.

“Yüksek sıcaklıklar, sele ve kuraklığa neden oluyor”

Hacibiros, kuraklık, susuzluk, mevsim normalleri üzerindeki sıcaklar, seller ve orman yangınlarının birbirleriyle bağlı olduğunu belirterek, tüm bunların, insanların başlattığı iklim krizinin sonuçları olduğunu lisana getirdi.

İklim krizinin birinci etabının hava sıcaklığının artması olduğuna işaret ederek Hacibiros, “Bu, alışılmış ki suyun daha çok buharlaşmasına neden oluyor. Aslında teoride bu kuraklığa değil daha çok yağmura neden olmalıydı fakat yağmur bizim istediğimiz yerlere yağmıyor, rastgele yağıyor ve birçok vakit sele neden oluyor. Yüksek hava sıcaklıkları bu halde sellere neden oluyor.” biçiminde konuştu.

Hacibiros, yüksek hava sıcaklıklarının birtakım bölgelerde sele, birtakım bölgelerde ise kuraklığa yol açtığını kaydederek, dağlarda ise kar yağışının bu nedenle azaldığına dikkati çekti.

Atina’nın su muhtaçlığının da birçok bölge üzere dağlara düşen kar yağışına bağlı olduğunu tabir eden Hacibiros, yazın ırmakların kurumaması için kar yağışının kritik ehemmiyete sahip olduğunun altını çizdi.

Atina’daki su sorunu

Hacibiros, Atina’nın su kaynaklarının azalmasına da değinerek, “Gelecek 2-3 yıl içinde kâfi kar ve yağmur yağmaması halinde susuzluk sorunu trajik bir hal alacaktır.” ikazında bulundu.

Atina’nın, yakınında ırmak olmayan az sayıdaki büyük kentten biri olduğuna ve kendi su kaynaklarının bulunmadığına dikkati çeken Hacibiros, bu nedenle 1920’lerden bu yana kent dışındaki ırmaklardan su getirilmesi yoluna gidildiğini belirtti.

Hacibiros, bu kapsamda oluşturulan barajlardan birinin de Orta Yunanistan’daki Mornos Irmağı’nın sularının biriktiği Mornos Barajı’nın olduğunu lisana getirerek, Atina’nın su gereksiniminin 4 ırmaktan sağlandığını söz etti.

Mornos Barajı’nın suları altındaki köy kuraklık nedeniyle tekrar görünür oldu

Atina’da musluklardan akan kent şebeke suyunun içilebildiğini ve pak olduğunu söyleyen Hacibiros, Atina’nın 30 yıldır su meselesinin bulunmadığını fakat artık iklim krizi faktörünün olduğunu söyledi.

Hacibiros, “Birkaç yıl evvel bu durumu öngörmek mümkün değildi. İklim krizi şu an kuraklık ve çok sıcaklıklara neden oluyor. Atina’nın suyunun artık azaldığını görüyoruz. Bunu, Mornos Barajı’nın su düzeyinin düşmesinden ve baraj yapıldığında sular altında kalan bir köyün tekrar su yüzeyine çıkmasından anlıyoruz. Bu, bir tehlike ikazıdır.” dedi.

Deniz suyunun arıtılması

Hacibiros, Yunan adalarının da benzeri sıkıntılar yaşadığını ve bilhassa Ege adalarının akarsuya sahip bulunmaması nedeniyle susuzluk meselesine karşı daha hassas olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

“Eskiden beşerler yağmur suyunu konutlarındaki sarnıçlarda biriktiriyordu. Son yıllarda sondaj yapmaya başladılar fakat bu sular çok kaliteli değil biraz tuzlu. Bu nedenle adalarda artık şişelenmiş su içiyorlar. İklim krizi derinleşirken bu adalar için tek tahlil deniz suyunun arıtılması. Bugün deniz suyunu arıtarak, içilebilecek, çok kaliteli seviyeye getiren teknolojiler var. Kimi adalarda başladı bile bu uygulamalar. Gelecek yıllarda adaların birçoklarında deniz suyu arıtma tesislerinin açılacağına inanıyorum.”

Atina’da yaşayan yaklaşık 5 milyonluk nüfus için deniz suyunun arıtılmasından faydalanmanın da çok güç olduğunu vurgulayan Hacibiros, bu sistemin lakin yağışların az olduğu periyotta tamamlayıcı emelli kullanılabileceğini kaydetti.

Su israfının engellenmesi

Hacibiros, susuzluk problemiyle uğraşın en temel yolunun, mevcut suyun makul halde kullanılması olduğunun altını çizdi.

Atina’da su israfının azaltılmasına yönelik çalışmaların derhal başlatılması gerektiğini vurgulayan Hacibiros, “Bu, su içmeyelim, çiçeklerimizi sulamayalım manasına gelmiyor. Örneğin araçlarımızı her gün musluklarımızdan akan içilebilir kalitedeki suyla yıkıyoruz. Balkonları, sokakları yıkıyoruz. Bunlar israf. Bu cins kullanımlar kısıtlanabilir. En azından birkaç ay, gelecek kış yağış olup olmayacağını görene, sorun çözülene kadar bu yapılabilir.” diye konuştu.

EYDAP’ın duyurduğu önlemleri kâfi bulmadığını tabir eden Hacibiros, sorunun ciddiyetini ortaya koyacak daha katı önlemlerin koşul olduğuna dikkati çekti.

Hacibiros, “Duyurular da kıymetli lakin bence mali bir önlem de alınmalı. Mali önlemler etraf konusunda çok daha tesirli olabiliyor. Örneğin, 6 aylık süreksiz bir mühlet için su fiyatlarında artış olabilir ki beşerler suyu israf ederken bir daha düşünsün. Şu an yapılması gereken, Atina’nın musluklarından akan içilebilir suyun israf edilmemesi.” dedi.

Tarımda su israfı

Ülke genelinde tarımda da suyun çok israf edildiğine dikkati çeken Hacibiros, “Yunanistan’da suyun yüzde 80’inden fazlası sulama için kullanılıyor. Bu, değişmeli. Çok su istemeyen bitkilerin ekilmesi ve sulamanın daha az su kullanılarak yapılmasına imkan veren yeni teknolojilerin kullanılmasıyla bu mümkün kılınabilir. Bu hususta çok geri kaldık. Bir an önce bu mevzuda gayret harcanmalı.” değerlendirmesinde bulundu.

Muhabir: Derya Gülnaz Özcan