Dünyada 2024 bu türlü geçti

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

ANKARA/İSTANBUL (AA) – Japonya’nın batısındaki İşikawa eyaleti ve bu bölgedeki Noto Yarımadası kıyısında ocak ayının birinci haftasında çok sayıda sarsıntı meydana geldi. Sarsıntılarda 240’ın üstünde kişi hayatını yitirirken, zelzeleler sonrası oluşan tsunami nedeniyle bölge genelinde 1,9 kilometrekarelik alan sular altında kaldı.

İran İhtilal Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Kumandanı Süleymani’nin Ocak 2020’de ABD’nin Bağdat’taki hücumunda öldürülmesinin 4. yılı münasebetiyle 3 Ocak’ta düzenlenen anma merasiminin yapıldığı Kirman’da, kabristana giden yol üzerinde iki patlama meydana geldi. Taarruzlarda bayan ve çocukların da ortalarında olduğu 89 kişi hayatını kaybetti, 284 kişi yaralandı. İranlı yetkililer, patlamaların canlı bomba hücumları sonucu gerçekleştiğinin tespit edildiğini duyurdu, atakları terör örgütü DEAŞ üstlendi.

Güney Afrika Cumhuriyeti, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten itibaren Gazze’de işlediği fiillerle 1948 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Mukavelesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle UAD’de 29 Aralık 2023’te dava açarak süreksiz önlem kararı alınmasını talep etti. Kelam konusu davanın ihtiyati önlem taleplerine ait duruşması 11 Ocak’ta Hollanda’nın Lahey kentinde başladı. Duruşmada ispat olarak Anadolu Ajansının (AA), İsrail’in Gazze’de fosfor bombası kullandığını ispat eden fotoğrafları sunuldu. UAD, Güney Afrika’nın açtığı soykırım davasında, “İsrail devleti, Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonları derhal durdurmalı” talebiyle ilgili, İsrail’in Gazze sakinlerine yönelik öldürme, taarruz ve yıkımla ilgili her türlü hareketten kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm önlemleri almasına hükmetti.

Türkiye’nin birinci uzay yolcusu Alper Gezeravcı’nın da içinde bulunduğu SpaceX’e ilişkin uzay aracı, 19 Ocak’ta, NASA’nın Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden muvaffakiyetle fırlatıldı. Böylelikle birinci Türk astronot unvanını alan Gezeravcı’nın uzaydaki birinci kelamı “İstikbal göklerdedir” oldu. Axiom-3 (Ax-3) mürettebatını taşıyan Dragon uzay aracı, 20 Ocak’ta Memleketler arası Uzay İstasyonu’na (UUİ) muvaffakiyetle kenetlendi. Dragon kapsülü, 9 Şubat’ta ABD’nin Florida eyaleti açıklarında okyanusa iniş yaptı.

ABD’li nöroteknoloji şirketi Neuralink’in kurucusu Musk, 30 Ocak’ta, birinci kere bir beşere beyin çipinin yerleştirildiğini açıkladı. Musk, yaklaşık bir ay sonra, beyin çipi yerleştirdikleri kişinin niyet yoluyla bilgisayar faresini denetim edebildiğini belirtti. Akabinde 21 Mart’ta Neuralink, beyin çipi yerleştirdikleri kişinin fikir yoluyla satranç oynadığını kaydetti.

Rusya Federal Cezaevi Hizmetleri (FSİN), 16 Şubat’ta, tutuklu muhalif Aleksey Navalnıy’nın cezaevinde hayatını kaybettiğini bildirdi. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Navalnıy’ın Rusya’daki cezaevinde vefatına ait sağlam ve şeffaf bir soruşturulma yürütülmesi davetinde bulundu.

Moskova’da “Crocus City Hall” isimli konser salonuna 22 Mart akşamı silahlı şahıslarca hücum düzenlendi. Toplumsal medyada paylaşılan imgelerde saldırganların otomatik silahlarla salonda rastgele ateş açtıkları görüldü. Konser salonunun bulunduğu binanın çatısı, çıkan yangının akabinde çöktü. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, saldırıyı düzenleyen 4 teröristin de içinde olduğu 11 kişinin yakalandığını belirtti. Terör taarruzunda 144 kişi hayatını kaybetti.

BM İnsan Hakları Kurulu, İsrail’in ağır hücumları altındaki Gazze’de hemen ateşkes sağlanmasını talep eden karar tasarısını kabul etti.

İsrail ordusunun baskın düzenleyerek yüzlerce Filistinliyi öldürdüğü ve harabeye çevirdiği Gazze kentindeki Şifa Hastanesi avlusunda toplu mezar bulundu.

Barbados idaresi, Jamaika, Bahamalar, Norveç, İspanya, İrlanda, Slovenya ve Ermenistan, Filistin’i devlet olarak tanıma kararı aldı.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan helikopter kazasında hayatını kaybetti.

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Kerim Han, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında “yakalama kararı” müracaatında bulundu. Han, Netanyahu ve Gallant’a ilaveten Hamas Siyasi Ofis Lideri İsmail Heniyye, Hamas’ın Gazze’deki lideri Yahya Sinvar ve Hamas’ın askeri kanadı İzeddin el-Kassam Tugayları’nın lideri Muhammed ed-Dayf hakkında “yakalama kararı” müracaatında bulundu.

14 Temmuz’da Trump’ın başkanlık seçimleri öncesinde Pensilvanya’da düzenlediği seçim kampanyası sırasında kürsüde konuşurken yaklaşık 7 el silah sesine misal patlamalar duyuldu. Birinci patlamanın akabinde Trump’ın kürsüde sağ kulağını tuttuğunun görülmesinin akabinde, müdafaaları, Trump’ın etrafını sardı. Trump’ın, kürsüden inmeden evvel sağ yanağında kanlar akarken yumruğunu havaya kaldırdığı anlar kameralara yansıdı.

İsrail’in Gazze’deki taarruzları sürerken Netanyahu, 24 Temmuz’da ABD Kongresi başkanlarının daveti üzerine Kongre’deki ortak oturumda yaklaşık 1 saat süren konuşma yaptı. ABD Kongresindeki konuşması sırasında 56 kere ayakta alkışlanan Netanyahu, konuşmasında Gazze’nin Refah bölgesinde hiç sivilin öldürülmediğini ileri sürdü.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin merasimine katılmak için Tahran’da bulunan Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’nin, misafir olduğu konut 31 Temmuz’da 02.00 sularında havadan atılan mermiyle maksat alındı. Heniyye, uğradığı suikast sonucunda hayatını kaybetti. Suikasta uğraması birçok ülkede protesto edilen Heniyye için gıyabi cenaze namazları kılındı.

AB ülkelerinde kullanılan yapay zeka sistemlerinin temel insan haklarına ve güvenliğine ziyan vermeyecek biçimde işlemesi hedeflenen, dünyanın birinci “Yapay Zeka Yasası” resmi gazetede yayımlanmasının akabinde AB üyesi ülkelerde 1 Ağustos’ta yürürlüğe girdi.

Bangladeş’te 1971’deki Bağımsızlık Savaşı’nda vazife alan şahısların çocuklarına kamuda kontenjan ayrılması kararının akabinde ülkede büyük protestolar baş gösterdi. Şovlar sırasında şiddet olayları artarak devam ederken Başbakan Pir Hasina 5 Ağustos’ta resmi konutundan ayrılarak askeri helikopterle Hindistan’a gitti, göstericiler ise bu sırada Başbakan’ın resmi konutunu bastı.

İsrail, 17-18 Eylül’de Hizbullah ögelerinin kullandığı “pager” isimli davet aygıtlarına ve telsizlere sızdı, sinyal verdiği için sahipleri tarafından ellerine alınan aygıtlar bu esnada infilak etti. Davet aygıtları ve telsizlerin patlatılması nedeniyle 37 kişi hayatını kaybetti, 3 binden fazla kişi yaralandı.

2024 Nobel İktisat Ödülü’ne, 14 Ekim’de kurumların oluşumu ve refaha tesirlerine ait çalışmalarından ötürü Acemoğlu, Johnson ve Robinson layık görüldü.

FETÖ ve mensupları, 21 Ekim’de toplumsal medya hesaplarında elebaşı Gülen’in öldüğünü açıkladı. Tıpkı gün içerisinde Dışişleri Bakanı Fidan, Ukraynalı mevkidaşı Andrii Sybiha ile Ankara’daki görüşmesinin akabinde düzenlenen ortak basın toplantısında, “FETÖ örgütü elebaşının vefatını istihbarat kaynaklarımız da doğruluyor.” dedi. Fidan, terörle gayrette kararlılığın devam edeceğini belirterek “Bu karanlık örgütün lideri ölmüştür.” ifadesini kullandı.

UCM, 21 Kasım’da Gazze’de işlenen savaş kabahatleri ve insanlığa karşı kabahatlerden İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama buyruğu çıkardığını duyurdu. Mahkeme ayrıyeten İsrail’in, UCM’nin yargı yetkisine ait itirazlarını reddederek Filistin topraklarında işlenen hatalar üzerinde yargı yetkisinin bulunduğuna hükmetti.

ABD’liler 5 Kasım’da başkanlık seçimi için sandık başına gitti. Cumhuriyetçilerin adayı Trump ile Demokratların adayı Kamala Harris’in yarıştığı seçimi Trump kazandı. Rakibi Harris’e yaklaşık 5 milyon oy fark atan Trump, zafer konuşmasında “47. lider seçilmem hasebiyle Amerikan halkına teşekkür ediyorum.” dedi.

Suriye’de 27 Kasım’da rejim tersi silahlı kümeler ile Beşşar Esed güçleri ortasında çatışmalar ağırlaştı. Rejim tersi silahlı kümeler, 30 Kasım ile 7 Aralık tarihleri ortasında Halep, İdlib, Hama ve Humus üzere en büyük vilayetlerde üstünlük kurdu. Suriye’de 1963’de iktidara gelen Baas Partisinin 61 yıllık iktidarı, 2011’de özgürlük talebiyle başlayan halk hareketlerinin şiddetle bastırılmak istenmesiyle patlak veren iç savaşta, başşehir Şam’ın 8 Aralıkta rejimin denetiminden çıkmasıyla çöktü. Rejim lideri Beşşar Esed, 8 Aralık’ta başşehirden kendisi ve ailesi için sığınma sağlama kararı alan Rusya’ya kaçtı.

Güney Kore Devlet Başkanı Yoon, 3 Aralık gecesi televizyonda yaptığı konuşmada, “muhalefetin devlet aksisi aktivitelere karıştığı” gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etti. Birebir gece Ulusal Mecliste düzenlenen acil oturumda sıkıyönetim kararının kaldırılmasına ait verilen önerge, 190 milletvekilinin oyuyla kabul edildi. Ulusal Meclis Başkanlığı Ofisi, sıkıyönetimin, yapılan oylamanın akabinde “hükümsüz” hale geldiğini açıkladı. Bunun üzerine Bakanlar Heyetini toplayan Yoon, kabinenin onayının akabinde sıkıyönetimi sona erdirdiğini duyurdu.

Fransa’da Mecliste güvenoyu alamayan Başbakan Barnier’nin merkez sağcı azınlık hükümeti 3 aylık vazifesinin akabinde 4 Aralıkta düştü. Fransa’da muhalif solcu ve çok sağcı milletvekilleri Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un 3 ay evvel atadığı Michel Barnier’nin merkez sağcı azınlık hükümetinin güvenoyu alamayarak düşmesini memnuniyetle karşıladı. Macron, Başbakan Barnier’nin istifasını onayladı. Barnier hükümetinin düşürülmesinin akabinde Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından 13 Aralık’ta Başbakan olarak atanan François Bayrou yeni hükümeti kurdu.

Almanya Başbakanı Scholz, Almanya Anayasası’nın 68. hususu uyarınca Federal Mecliste güvenoyu talebinde bulundu. Scholz, Federal Mecliste 16 Aralıkta yapılan oylamada güvenoyu alamadı. Ülkede erken seçim süreci başladı.

Dışişleri Bakanı Fidan, Suriye’nin başkenti Şam’da Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera ile bir ortaya geldi. Fidan, Suriye’ye resmi ziyaret düzenleyen ilk Dışişleri Bakanı oldu.

Muhabir: Ayşe İrem Tiryaki,Irmak Akcan,Sercan İrkin,Ecem Şahinli Ögüç