100 yıl boyunca sosyalist-komünist Sırp rejiminin işgalinde kaldıktan sonra 1999’da bağımsızlığını ilan eden Kosova’daki İslami kültürü ve Müslümanların Ramazan yaşantısını Kosovalı Ömer Krasniqi ile konuştuk.
Ömer Bey, sizi tanıyabilir miyiz?
Ben Ömer Krasniqi, Prizren kentinde doğdum, ilk ve orta öğretimini Kosova’da okuduktan sonra, lise ve üniversiteyi Türkiye’de okudum. Sizinle bu röportajı gerçekleştirmekten çok memnun oldum.
Kosova, Osmanlı’dan bu yana Türkiye Müslümanlarının ismini çokça duyduğu bir ülke. Özellikle Sırpların vahşetine karşı sürekli dualarımızdaydınız. Kosova ile tarihsel kültürel ve dini bağlarımız var. Kosova halkının İslamiyet’le bağından kısaca bahseder misiniz?
Malum olduğu üzere Kosovalıların % 95’i Arnavut Müslümanlardan oluşuyor ve ülkemizde Osmanlı döneminden gelen dini ve toplumsal bir iklim mevcuttur. Yaklaşık 100 yıl devam eden sosyalist-komünist Sırbistan işgal rejimine rağmen Kosova halkı dini ve milli adetlerini büyük ölçüde korudular. 1999 yılında Sırplardan kurtulduktan sonra Avrupa’nın kültürü ve Batılı düşünce ile karşı karşıya kalan Kosova halkı ve Müslümanları, kendi dini ve milli kültürünü korumak için ciddi bir uğraş vermektedir. Bu çerçevede Kosova’daki Müslümanların sosyo-dini kimliğine baktığımızda bir yanda inançlarını ve geleneklerini korumaya çalışırken, diğer tarafta popüler medya ve sanatçıların baskısı altında olduğunu söyleyebiliriz. İnsanların kıyafetlerinde, iş yapma biçimlerinde ve sosyal ilişkilerinde görünürde bir laikleşme gözükse de özlerinde ve inançlarında İslam’ı yaşamaya çalışan insan sayısı çok. Bu durum özellikle Ramazan aylarında daha da ön plana çıkıyor.
Kosova Müslümanları, Ramazan-ı Şerif-i nasıl ihya ediyor. Kültürünüze özgü Ramazan yaşantınızdan bahseder misiniz?
Kosova’da Ramazan kültürü ve gelenekleri dini yaşamın en önemli parçasını oluşturuyor. Arnavut Müslümanların olmazsa olmaz Ramazan geleneği aile ziyaretleridir. Müslümanlar Ramazan ayı boyunca başta yakın aile ve akraba yakınları olmak üzere komşulara, fakirlere ve yoksullara Ramazan iftarları ikram edilir. Ramazan ayı boyunca karşılıklı olarak hem evlere gidilir hem de evlere misafir kabul edilir. Bu gelenek dini yaşantının en önemli parçasını oluşturuyor. Son yıllarda yaz aylarındaki güzel havanın da etkisiyle şehir merkezlerinde toplu iftarlar, Ramazan ayının ihya edilmesi noktasında güzel görüntülerin çıkmasına yol açmaktadır. Ramazan ayı boyunca dayanışma duygusu bir o kadar artmaktadır. Bu ay boyunca yoksul ve fakir insanlara ciddi bir yardımlaşma ve dayanışma görüntülerinin ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Osmanlı kültürünün ve izlerinin her yerde görülebileceği Kosova’da, Ramazan gelenekleri de büyük ölçüde korunuyor. Ramazan sevinci ile birlikte Prizren kentleri gibi yerleşim yerlerinde iftar zamanında top atışları yapılır. Son yıllarda Osmanlı bakiyesi olan Sinan Paşa Camii avlusunun arkasında restore edilen çay ocağı, teravih sonrası dost meclisinin oluştuğu vazgeçilmez mekanlardan birisidir.
Ramazan ayının başlaması ile birlikte çoğunluğu gençlerden oluşan yerli halk tarafından camiler temizlenip cemaate hazır hale getirilir. Camilerde çocuklar için Kur’an kursları ve çeşitli etkinlikler düzenlenir. Ramazan coşkusu ve eğitim öğretimi, huzurlu bir şekilde Ramazan ayının tamamlanmasına yol açmaktadır. Kosova’da en yaygın geleneklerden birisi de iftar vaktinde, akşam namazı öncesinde ve teravih namazı kılındıktan sonra yapılan lokum ve tatlı ikramlarıdır. Bu etkinlik halk arasında sevgi, dayanışma ve kaynaşmayı hedeflemektedir. İftar öncesi ve sahur vaktinde davulcuların mahalleleri ve sokak aralarını dolaşmaları ve davulun etrafında gençlerin toplanması adeta bir bayram havasının oluşmasına yol açıyor.
Kosovalı bir Müslüman olarak İslam dünyasına vermek istediğiniz mesajlar nelerdir?
Kosova’daki Müslümanlar başta Türkiye olmak üzere, tüm İslam dünyasındaki gelişmeleri yakından takip etmektedir. İslam dünyasında başta Suriye ve Yemen olmak üzere, Filistin’de, Arakan’da ve tüm İslam dünyasında yaşanan acı ve elim hadiselerden büyük üzüntü duymaktayız. Aynı şekilde Türkiye’deki Müslümanların başarıları ve ümmetle dayanışma göstermesi bir o kadar sevindirici ve umut verici. Kosova halkı adına Türkiye’deki kardeşlerimizin ve tüm ümmetin Ramazan-ı Şerif’inin mübarek olmasını dilerim. Şimdiden Ramazan Bayramı’nızı kutlayarak, kalbi selamlarımızı iletmek istiyorum.
Bu yıl Ramazan ayını maalesef üzücü şartlarda geçiriyoruz. Korona salgını sebebiyle tüm dünyada olduğu gibi Kosova halkı da salgından korunmaya çalışıyor. Kosova Müslümanları, korona tedbirleri altında Ramazan ayını nasıl yaşıyor?
Önceki soruda zikrettiğim tüm bu dayanışma ve yaşantı, bu yıl koronavirüs salgını sebebiyle gerçekleştirilemiyor. Kosova Müslümanları, hükümetin virüs nedeniyle aldığı tedbirleri harfiyen uygulamaktadırlar. Bu çerçevede ezanlar okunsa da camiler cemaat için kapalı durumda. Ancak Kosova’da virüs vakalarının düşmesi durumunda Ramazan’ın son günlerinde camilerin cemaat için açılabileceğini Kosova Diyanet Birliği yetkilileri söylemektedir. Kosova’da bayram namazının camilerde cemaatle kılınacağına ise kesin gözüyle bakılıyor.
Milli Gazete
HABERLER
2 gün önceHABERLER
2 gün önceKÖŞE YAZARLARI
5 gün önceKÖŞE YAZARLARI
10 gün önceKÖŞE YAZARLARI
16 gün önce