ABD, Gazze’deki sivil kayıplara karşın İsrail’e silah yardımı yapmaya devam ediyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

NEW YORK (AA) – İsrail’in Gazze’ye yönelik hücumları 9. ayını doldururken ABD, Tel Aviv idaresine verdiği siyasi dayanağın yanında “İsrail ordusuna en çok silah sağlayan ülke” pozisyonunda bulunuyor.

ABD Kongresi, iki ülke ortasında savunma alanındaki işbirliğine ek olarak nisan ayında 95 milyarlık dış askeri yardım paketi kapsamında İsrail’e 17 milyar dolar tahsis edilmesine da onay vermiş oldu.

ABD Savuma Bakanlığı (Pentagon), bugüne kadar İsrail’e yapılan askeri yardımın detaylarıyla ilgili rastgele bir data paylaşmasa da Kongrede kabul edilen yardıma ek olarak iki ülke ortasındaki eski askeri muahedeler ve 7 Ekim’den sonra ABD ordusunun envanterinden İsrail’e direkt sevk edilen cephane ve silahlarla bu sayının çok daha büyük olduğu bedellendiriliyor.

ABD’nin şartsız askeri takviyesine karşın Netanyahu şad değil

Joe Biden idaresi, 2024 ABD başkanlık seçimleri öncesinde İsrail lobisinin dayanağını kaybetmek istemese de Gazze’de yaşanan sivil kayıpların, demokrat tabanda oyları azaltmasından da kaygılı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun 7 Ekim’den bu yana Gazze operasyonunu yürütme hali Biden’ı rahatsız ediyor. Lakin bugüne kadar silah temini konusunda önemli bir sınırlama getirilmedi. Netanyahu ise toplumsal medya hesabından yaptığı bir açıklamayla Biden idaresini askeri yardımları kısıtlamakla suçladı.

İsrail Başbakanı’na nazaran, ABD, 1 tonluk uçak bombalarının sevkiyatını durdurdu.

Amerikan idaresi, ağır yerleşim ünitelerinin bulunduğu bölgelerde büyük bombaların sivil kayıplara neden olduğu gerekçesiyle sevkiyatının durdurulduğunu doğruladı.

Ancak basına sızan kimi sayılar, Washington’un bu adımı atmak için çok geç kaldığını ve pratikte çok da işe yaramayacağını ortaya koyuyor.

Reuters’a konuşan ve isminin açıklanmasını istemeyen resmi kaynaklar, 7 Ekim 2023-28 Haziran 2024 devrinde ABD’nin İsrail’e bombardıman uçaklarında kullanılan bir tonluk en az 14 bin MK-84 bombası, 6 bin 500 adet 227 kilogramlık bombası, 3 bin hassas güdümlü havadan karaya Hellfire füzesi, 1000 sığınak imha edici bomba, 2 bin 600 havadan atılan küçük çaplı bomba ve öbür mühimmatı sevk ettiğini bildirdi.

Buna nazaran, İsrail’e silah tedarikinin sonlandırılması tarafındaki milletlerarası davetler ve ABD kamuoyundan gelen reaksiyonlar üzerine Biden idaresinin, mayısta bir kereliğine sembolik olarak 1 tonluk uçak mühimmatının sevkiyatına müsaade vermedi.

Başkentte, Temsilciler Meclisi Demokrat başkanları ile Kongrenin öteki üyeleri ortasında bu hususta paylaşılan iç notta da sevkiyatı durdurulan kelam konusu 1 tonluk bombaların, ABD’nin 7 Ekim’den bu yana İsrail’e sağladığı toplam askeri takviyenin yalnızca “yüzde 1’inden azına” tekabül ettiği bilgisi paylaşıldı.

ABD, Rusya’ya karşı Ukrayna’ya yaptığı askeri yardımların tüm ayrıntılarını kamuoyuyla paylaşmasına karşın şu ana kadar İsrail’e yapılan silah ve mühimmat yardımlarının dökümü hakkında bilgi paylaşılmadı.

Hava yoluyla çok sayıda sevkiyat yapıldı

Kamuoyuna açık uçuş kaynaklarına bakarak hava yolu üzerinden İsrail’e yapılan silah yardımlarıyla ilgili de medyada değişik sayılar gündeme geldi.

CNN’e konuşan bir yetkili, kamuya açık uçuş kaynaklarından tespit edilen ABD Hava Kuvvetleri üsleri ile İsrail ortasında en az 68 farklı sevkiyat uçuşunu yalanlamayarak “Bu uçuşlar, Pentagon yardımlarının İsrail’e istikrarlı akışını temsil ediyor.” sözünü kullandı

CNN’e nazaran Ekim 2023-Ocak 2024 devrinde günde ortalama 15 kargo sevkiyatı uçuşu gerçekleşirken bu sayının daha sonra günde ortalama 5’e düştüğüne dikkat çekildi. Kayıtlarda, birtakım askeri uçuşların sıklıkla transponderlerinin kapatılması nedeniyle takibinin güç olduğu bilgisi paylaşıldı.

İsrailli Haaretz gazetesinin araştırmasına nazaran ise 7 Ekim’den bu yana ABD ve dünya genelindeki Amerikan askeri üslerinden kalkan 173 askeri ve sivil kargo uçuşu İsrail’e silah ve cephane taşıdı.

Bu uçakların büyük çoğunluğu İsrail’in güneyindeki Be’er Sheva kenti yakınlarındaki Nevatım Hava Üssü’ne inerken bu uçuşların aylara nazaran dağılımı Ekim 2023’te 22, Kasım 2023’te 47, Aralık 2023’te 32, ocakta 20, şubatta 8, martta 11, nisanda 17, mayısta 7 ve haziranda 9 adet olarak gerçekleşti.

Haberlere nazaran, bu silah sevkiyatlarında 100 binden fazla 155 mm’lik top mermisi, on binlerce Müşterek Direkt Taarruz Mühimmatı yönlendirme kiti ve farklı çeşitte bombaların yanı sıra İsrail’in hava savunma sistemi için füzeler, insansız hava araçları ve demir kubbe hava savunma sitemi için mühimmat taşındı.

Bu sayıların, İsrail’e deniz yoluyla gönderilen çok sayıda silah sevkiyatını içermediğine, gemilerin uçaklara nazaran çok daha büyük kargo taşıdığına dikkat çekildi.

İsrail, toplam 310 milyar dolar ile ABD’den en fazla dış yardım alan ülke konumunda

ABD’nin, Japonya üzere müttefikleriyle ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütünün (NATO) öteki üyeleriyle yaptığı üzere İsrail ile ortasında karşılıklı bir savunma mutabakatı bulunmuyor. Lakin İsrail, ABD’den en çok askeri yardım alan ülkeler listesinin başında yer alıyor.

İsrail, ABD Senato Dış Bağlantılar Komitesi manisi olmadan ABD askeri teknolojilerine ayrıcalıklı erişime sahip bulunuyor.

ABD, ayrıcalıklı müttefik olarak gördüğü İsrail’e, rastgele bir çatışmanın içinde olsun yahut olmasın, her yıl 3,8 milyar dolar askeri yardım sağlıyor. ABD, 2008’de kabul edilen bir mutabakat zaptı (MOU) ile İsrail’e 2028’e kadar yılda 3,8 milyar dolar yardım yapmayı taahhüt etmiş bulunuyor.

Dış Bağlar Kurulunun (CFR) derlediği en aktüel kayıtlara nazaran İsrail, kurulduğu 1948’den bu yana toplam 310 milyar dolar ile ABD dış yardımlarından en fazla hissesi alan ülke pozisyonunda görünüyor.

ABD, bölgede İsrail’in “niteliksel askeri üstünlüğü”nü kanunla koruyor

ABD’de 2008’de çıkarılan başka bir kanunla Washington’un, İsrail’e yaptığı askeri yardımların kavramsal omurgasını oluşturan “İsrail’in niteliksel askeri üstünlüğü (QME)” sözü literatüre girdi.

Bu yasa ile ABD’nin, Orta Doğu’daki öteki ülkelere verdiği silahların, İsrail’in “niteliksel askeri üstünlüğü”nü tehlikeye atmaması kaidesi getirildi. Buna nazaran, İsrail’in en gelişmiş ABD askeri silahlarına ve platformlarına erişim sağlayan birinci ülke olması öngörülüyor.

İsrail, bu bağlamda talep ettiği 50 adet son jenerasyon ABD F-35 savaş uçağından bugüne kadar 39’unu teslim aldı.

İsrail’in Gazze operasyonunun tüm dünyada kitlesel şovlarla protesto edildiği bir periyotta, 4 Haziran’da 3 milyar dolar bedelinde 25 adet ek F-35 savaş uçağı siparişi muahedesi imzalandı. Bu muahede ile İsrail Hava Kuvvetleri toplam 75 adet F-35 savaş uçağına sahip olacak.

Temsilciler Meclisinin New York Temsilcisi Gregory Meeks ile Maryland Senatörü Ben Cardin, İsrail’in Gazze’deki hücumlarda sivilleri amaç alması ve insani yardımları engellemesine karşı, ABD’nin silah yardımlarını bir baskı aracı olarak kullanması gerektiğini lisana getirdi.

Gazze’deki ihlaller nedeniyle İsrail’e silah yardımı ABD maddeleri ile çelişiyor

İsrail’in, maddelere nazaran, ABD’nin yaptığı silah yardımlarını sadece “meşru müdafaa” gayesiyle kullanmayı kabul etmesi gerekiyor.

Ancak Biden idaresi, Ekim 2023 ortasında yaptığı açıklamada, İsrail’in ABD silahlarını kullanmada daha fazla sınırlama yahut kısıtlama getirmediklerini ve yalnızca İsrail’in “uluslararası hukuka uymasını beklediklerini” söylemekle yetindi.

Demokrat Partili 23 Kongre üyesi, Biden’a mektup göndererek ağır insan hakları ihlalleri yapan yabancı hükümetlere yahut kümelere güvenlik yardımı sağlanmasını engelleyen Leahy Yasası ile tıpkı halde ABD yardımlarını engelleyen ülkelere askeri yardımı yasaklayan Dış Yardımlar Yasası (FAA) ihlallerini hatırlattı.

Bunun üzerine Biden, şubatta ABD askeri yardımı alan ülkelerin, yardımı kullanırken milletlerarası hukuka uyacaklarına ve insani yardımların dağıtımını kolaylaştıracaklarına dair yazılı garanti vermelerini gerektiren bir ulusal güvenlik notu yayımladı.

Biden’in notu üzerine mayısta açıklanan raporda, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana “Uluslararası İnsanı Hukuk yükümlülükleriyle tutarsız” formda ABD silahlarını kullandığını “değerlendirmenin makul” olduğu formunda sözler kullanıldı. Fakat rapor, İsrail’e yapılan silah yardımları üzerinde önemli tesire sahip olmadı.

İsrail’in Gazze’yi işgalinde 7 Ekim sonrası

Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal pahalara yönelik daima ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı atak düzenledi.

İsrail, 7 Ekim’deki taarruzlarda 1200 İsraillinin olduğunu, 5 bin 132 kişinin yaralandığını açıkladı.

İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği akınlarda en az 15 bin 694’u çocuk, 10 bin 279’u bayan olmak üzere 38 bin 11 Filistinli öldü, 87 bin 445 kişi yaralandı.

Enkaz altında hala binlerce meyyit olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları maksat alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.

İsrail ordusu, Gazze Şeridi’ne taarruzlarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 320’sı karadan işgal sürecinde olmak üzere 674 askerinin öldüğünü duyurdu.

Çatışmalara 24 Kasım 2023’te 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan “insani ara”da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı özgür bırakıldı. Öte yandan İsrail, binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti.

İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail askerleri ile Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerin hücumlarında 561 Filistinli hayatını kaybetti.

Muhabir: Islam Doğru