Almanya’da erken genel seçim takvimi işliyor, partiler seçim hazırlığında

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

BERLIN (AA) – Şansölye Scholz, 6 Kasım’da hükümet ortakları Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) temsilcileriyle yaptığı toplantıda, FDP Genel Lideri da olan Maliye Bakanı Christian Lindner’i görevden aldı.

Hükümetin dağılmasının akabinde Scholz 28 Eylül 2025 için planlanan seçimlerin öne çekileceğini açıkladı.

Koalisyonun dağılmasına, partiler ortasında yaşanan görüş ayrılıkları, irtibat meseleleri ve kamuoyu önünde karşılıklı suçlamalar neden oldu.

Ülkede artan enflasyon, bütçe açığı ve sakinlikten ötürü ekonomik problemlerin ortaya çıkması halkın hükümete ve bilhassa Başbakan Scholz’a karşı memnuniyetsizliğini artırdı.

Scholz, hükümetin dağılmasının akabinde erken seçimin önünü açmak için 16 Aralık’ta Alman Anayasası’nın 68. hususu uyarınca Meclis’ten güvenoyu talep etti. Meclis’te güvenoyu oylamasını kaybeden Scholz, Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’e Federal Meclis’in feshedilmesini önerdi.

Buna nazaran Almanya 2. Dünya Savaşı’ndan sonra 21. kere sandığa gidecek.

Cumhurbaşkanı Steinmeier SPD, Yeşiller ile ana muhalefetteki Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin Meclis kümeleri ile görüşmesi sonrası seçim tarihi için 23 Şubat 2025’te anlaştı.

Erken seçim hazırlıkları kapsamında partiler başbakan ve milletvekili adaylarını belirlemeye başladı ve seçim programları taslaklarını hazırladı.

Partilerin başbakan adayları

SPD’nin başbakan adayı federal seviyede daha fazla deneyimi bulunan Scholz oldu.

Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin başbakan adayı ise Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) Genel Lideri Friedrich Merz olurken, Yeşiller Partisi de başbakan adaylığı için İktisat ve İklimi Koruma Bakanı Robert Habeck’te karar kıldı.

AfD ise başbakan adayı olarak Eş Lider Alice Weidel’i gösterdi.

Sahra Wagenknecht İttifakı-Anlayış ve Adalet İçin (BSW), başbakanlık koltuğuna oturmak için talihi olmasa da Wagenkencht’in başbakan adayı olmasına karar verdi.

Anketlere nazaran CDU/CSU farkla önde

Anketlerde CDU/CSU yüzde 31,5-33 ile birinci sırada yer alırken, AfD yüzde 17-19 ortasında oyla ikinci sırada bulunuyor.

Başbakan Scholz’un partisi SPD yüzde 15-16,5 oy oranıyla üçüncü, Yeşiller de yüzde 11,5-14 ile dördüncü sırada yer alıyor.

İlk sefer genel seçimlere katılacak olan BSW oy oranı ise yüzde 5 ila 8 gösteriliyor.

Anketlerde yüzde 3 ila 5 alan Hür Demokrat Partisinin ise yüzde 5’lik seçim barajını geçip geçemeyeceği merak ediliyor.

Seçimlerin akabinde beklenen koalisyon seçenekleri ortasında CDU/CSU-SPD yahut CDU/CSU-Yeşiller olarak görünüyor.

Tüm partiler, AfD ile koalisyon yapmayı reddettiği için AfD’nin öngörülebilir bir devirde iktidara gelmesi beklenmiyor.

Seçime gidecek siyasi partilerin programlarında göç ve mülteci siyaseti, iktisat, güç ve iklim ile Ukrayna savaşı kıymetli ana öğeler olarak ön plana çıkıyor.

CDU/CSU seçim programı

Birlik partileri olan CDU/CSU’nun “Almanya’da siyasi değişim” ismini taşıyan programında, göç ve mülteci siyaseti konusunda sert bir çizgi çiziliyor.

Taslak seçim programında “Göçün kesin olarak sonlandırılması hemen gereklidir.” sözüne yer verildi.

CDU programına nazaran SPD, FDP ve Yeşiller’in oluşturduğu koalisyon hükümetinin herkese ikili vatandaşlık imkanı tanıyan ve bilhassa Türkleri de ilgilendiren vatandaşlık yasasının da iptal edileceği vurgulandı.

Programda, “Bir kere daha herkes için refah yaratan bir ülke istiyoruz. Tekrar özgür ve inançlı bir ülke istiyoruz. Tekrar bir ortada duran bir ülke istiyoruz. Almanya’yı tekrar öne çıkarmak istiyoruz. Yine gurur duyabileceğimiz bir Almanya istiyoruz.” tabirlerine de yer verildi.

İsrail’e dayanak verilen programda, Orta Doğu’daki tek demokrasinin yanında sağlam bir biçimde durmanın Almanya’nın çıkarına olacağı belirtilirken “Bu hedefle, İsrail’i askeri olarak da desteklemek ve kalan ihracat kısıtlamalarını sona erdirmek istiyoruz.” denildi.

İsraillilerin ve Filistinlilerin barış içinde bir ortada yaşamalarını sağlayacak iki devletli bir tahlil desteklenerek tıpkı vakitte İbrahim Anlaşmaları’nın uzatılmasından yana olunduğu kaydedildi.

Taslağın “genişleme ve komşuluk siyasetinin tekrar düzenlenmesi” kısmında Türkiye ile siyasi ve ekonomik ilgiler alt başlığı açıldı.

Burada “Türkiye, Avrupa için stratejik değerini ve değerli bir ortak olmayı sürdürmektedir. Şu anda AB bedellerinden uzaklaştığı ve bu nedenle AB’ye katılamayacağı için ıstırap duyuyoruz.” tabirleri kullanıldı.

SPD seçim programı

SPD’nin seçim programında ekonomik büyüme ve istihdamın teminat altına alınması, aileler ve çalışanlar üstündeki yükün hafifletilmesi, tüm jenerasyonlar için emekli maaşlarının teminat altına alınması bahisleri ön plana çıkarılıyor.

Ayrımcılık, ırkçılık ve ötekileştirmeye karşı muhafazayı daha da güçlendirmek isteniliyor.

Almanya’nın başarısına katkıda bulunan milyonlarca insanın düşmanlaştırılmasının ve ötekileştirilmesinin kabul edilmeyeceği, bu bireylerin Almanya’da yaşamaktan kaygı duymalarının kendilerini üzdüğü belirtiliyor.

AB’nin dış sonlarının daha düzgün korunmasının ve denetim edilmesinin istendiği programda, bu yapılırken hukukun üstünlüğünün ve insani şartların her vakit garanti altına alınması gerektiği belirtildi.

Programda, Avrupa’ya deniz yoluyla sığınmak için gelenlerin geri itilmelerine karşı olunduğu, geri dönüşlerin insani ve dengeli olması gerektiği kaydedildi.

2026 yılında 7 milyondan fazla çalışanı ilgilendiren saatlik minimum fiyatın 15 avroya yükseltilmesi gerektiği vurgulandı. Besinde katma bedel vergisinin yüzde beşe indirilmesi planlanıyor.

Almanya ve NATO’nun, Rusya – Ukrayna savaşının bir tarafı haline gelmemesi gerektiğine işaret edilen seçim programında, “Bu nedenle Şansölye Olaf Scholz’un Taurus seyir füzesi tedarik etmeme kararının gerisindeyiz.” tabirlerine yer verildi.

İsrail’in, milletlerarası hukuku ihlal ederek Filistin topraklarında yerleşim üniteleri inşa etmeyi durdurması gerektiğine dikkati çekilerek, “Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ndeki toprakları ilhak etme planlarını reddediyoruz.” tabirleri kullanıldı.

Yeşiller Partisi

3 yıldan bu yana SPD ile iktidarda bulunan Yeşiller’in 26 Ocak’ta kabul edilmesi planlanan seçim programı taslağında bilhassa iklim siyaseti, iktisat ve altyapı geliştirilmesi öne çıkıyor.

Yeşiller, iklim nötr geleceğe geçişi kolaylaştırmak gayesiyle küçük ve orta gelirlilere yönelik “iklim parası” sağlamayı ve elektrikli araç almak ve konutların yenilenmesi için dayanak programlar geliştirmeyi planlıyor.

Aktif bir dış siyaset takip etmek isteyen Yeşiller, Asya, Afrika, Orta Doğu’da ve Latin Amerika’daki ortaklarla karşılıklı itimat ve çıkarlara dayalı bağları geliştirmeyi hedefliyor. Yeşiller, Avrupa’daki birliği güçlendirerek ABD’de başkanlığı üstlenecek Donald Trump’ın “Önce Amerika” sloganına “Birleşik Avrupa” ile yanıt vermeyi amaçlıyor.

Kamu idaresi çağdaşlaştırma ve dijitalleştirme kelamını veren Yeşiller, kamu hizmetleri için bir aplikasyon geliştirmek istiyor.

Yeşiller organize kabahatlerle uğraş konusunda güvenlik ünitelerinin bir ortada olduğu ortak bir merkez kurulmasını talep ediyor.

AfD’nin seçim programı

AfD’nin yayımladığı seçim programında, Almanya’nın AB’den ve avro ortak para ünitesinden ayrılması talep ediyor.

AB’nin merkeziyetçi olma eforlarının reddedildiği AfD’nin seçim programında “Almanya’nın AB’den ayrılmasının ve yeni bir Avrupa topluluğu kurulmasının gerekli olduğuna inanıyoruz.” sözü kullanıldı.

AB’nin yerine birbiriyle iş birliği yapan “ekonomi ve çıkar topluluğunun” oluşturulması talep ediliyor.

Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımları kaldırmak ve Ukrayna’nın AB ve NATO’nun dışında bir ülke olmasını isteyen AfD, Alman ordusunun daha da güçlenmesini gerektiğini vurguluyor.

AfD, iltica siyasetinde hudutlarda yine denetimlerin yapılmasını, sığınmacıların sonlardan geri gönderilmesini ve iltica etmek isteyenler için hudutlarda gözaltı merkezlerinin kurulmasını talep ediyor.

Koşulların oluşması durumunda Müslüman derneklerin ve mescitlerin kapatılmasını savunan AfD, imamların Alman Anayasası’na bağlı olmaları ve Almanca bilmelerini istiyor.

AfD, ülkenin başarısına katkı sağlayacak vasıflı işgücünün ülkeye gelmesini ise memnuniyetle karşılıyor. Fakat nitelikli personellerin Avrupa dışından alınmasından evvel ülkedeki potansiyelden yararlanılması, Avrupa dışından gelecek nitelikli iş göçünün ise katı kurallarla seçilmesini hedefliyor.

Yabancı ebeveynlerin çocuklarının Almanya’da doğum yoluyla Alman vatandaşı olması ve ülkede uzun mühlet yaşayanların vatandaşlığa kabul edilmesi üzere uygulamaları kaldırmak isteyen AfD, ikili vatandaşlığa imkan verilmemesini talep ediyor.

Türkiye’nin kültürel olarak Avrupa’ya ilişkin olmadığını söz eden lakin kendileri için güçlü stratejik ve iktisat ortak olarak gören AfD, Almanya için ABD ile alakalarının kıymetli olduğu, fakat ABD’nin Almanya ve Avrupa ile jeostratejik çıkarlarının farklılaştığını, Almanya’nın ABD’nin kararlarıyla öbür ihtilafların içine sürüklenmemesi gerektiğini belirtiyor.

Muhabir: Cüneyt Karadağ,Erbil Başay