Almanya’da hükümete olan itimat kaybı çok sağcı AfD’nin yükselişine neden oluyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

BERLIN (AA) – 9 Haziran’da yapılan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde bir evvelki seçimlere nazaran oylarını 4,9 puan arttırarak yüzde 15,9’a ulaşan AfD, Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partilerinin akabinde ikinci sırada yer aldı. Partilerin renklerinden ötürü “trafik ışığı” koalisyonu olarak anılan iktidar partileri ise oy kaybı yaşadı.

AP seçimlerinde AfD’nin bilhassa doğu eyaletlerinde yüzde 30 civarında oy alarak birinci parti olması, 1990’da iki Almanya’nın birleşmesinden evvelki Almanya’nın “Doğu ve Batı” olarak bölünmüş tablosunu ortaya çıkardı. Yani doğuda AfD’nin, batı eyaletlerinde de bilhassa muhafazakar CDU/CSU’nun ve öteki partilerin güçlü olduğu bir fotoğraf ortaya çıktı. Lakin AfD, batı eyaletlerinde de takviye bularak buralarda oy oranını arttırdı.

Uzmanlar, seçim analizlerinde halkın AP seçimlerinde Başbakan Olaf Scholz idaresindeki mevcut hükümete ders verdiği konusunda hemfikir. Anketler, Almanya’da halkın yalnızca yüzde 22’sinin mevcut hükümetin çalışmalarından mutlu olduğunu ortaya koyuyor.

Özellikle hükümeti oluşturan partiler ortasında yaşanan tartışmalar, hükümetin göç, iklim, Ukrayna ile ilgili alınan kararlar ve hükümetin bu mevzulardaki katı tavrı “trafik ışığı” koalisyonuna yönelik memnuniyetsizliği artırıyor. Bu durum seçmeni, başta AfD’ye ve “Sahra Wagenknecht İttifakı-Anlayış ve Adalet İçin” (BSW) Partisi üzere siyasi yelpazenin uçlarındaki partilere sürüklüyor.

Başbakan Scholz: İnancı tesis etmek hükümetin görevi

Başbakan Scholz, Federal Meclis’te yaptığı konuşmada, ülkede halkın hükümete olan “güvenin sarsıldığını” dolaylı bir formda kabul etti.

Halkın itimadının sarsılmasının nedenlerine ait Kovid-19 salgını ve Ukrayna savaşının tesirlerine işaret eden Scholz, “Yaşanan krizler itimadı sarstı. Bunu öbür formda söz edemeyiz. Münasebetiyle bu mevzu hakkında konuşmamız ehemmiyet arz ediyor.” dedi.

AP seçimlerini “bir dönüm noktası” olarak nitelendiren Scholz, bu seçim sonuçlarının, bu krizler karşısında insanların açıkça gelecek hakkındaki inanç kaybının görüldüğünü”, kaybolan bu inancın tekrar tesisi için hükümete vazife düştüğünü belirtti.

Scholz, ülkede insanların cepheleştirilmesinin demokrasi ve birliktelik için büyük bir tehdit oluşturduğunu da vurguladı.

“Popülistler ve aşırılık yanlılarının” halkın tasalarını kendi gayeleri için kullandığını aktaran Scholz, halkının inancının ve birlikteliğinin artırılmasının hükümetin önceliği olduğunu kaydetti.

AfD ikinci sıradaki yerini koruyor

AP seçimlerinde alınan sonucun, eylülde ülkenin doğusundaki Saksonya, Thüringen ve Brandenburg eyaletlerinde ve Eylül 2025’te yapılacak genel seçimlere yansıyıp yansımayacağı siyasi etraflarda merak ediliyor.

Öte yandan, ülkenin iç istihbarat örgütü Federal Anayasayı Muhafaza Teşkilatı’nın AfD’yi aşırı sağcı bir parti olarak sınıflandırması, kimi AfD’li milletvekillerinin skandallara karışması ve bu yılın başında yüz binlerce kişinin çok sağa karşı sokaklara dökülmesi üzere olayların AfD’nin oylarının düşmesinde çok fazla tesiri olmadığı da görüldü.

Alman kamu yayıncısı ZDF’in son anketinde, 2024’ün başında yüzde 20’nin üzerinde olan AfD’nin oy oranı yüzde 17 olarak çıktı. AfD böylece ikinci sıradaki yerini muhafazaya devam ediyor.

Hükümette yer alan SPD yüzde 14, Yeşiller yüzde 13 ve FDP yüzde 4 oy oranında kalırken, ana muhalefetteki CDU/CSU yüzde 31 ile birinci sırada bulunuyor.

Şimdi tüm gözler eylülde Saksonya, Thüringen ve Brandenburg eyaletinde yapılacak eyalet meclisi seçimlerine çevrildi.

Anketler, AfD’nin bu eyaletlerde sandıktan birinci çıkacağını gösteriyor. Başka partilerin AfD ile koalisyona girmek istememelerinden ötürü bu eyaletlerde hükümetlerin kurulması da sıkıntı görünüyor. Siyasi gözlemciler AfD’in Saksonya, Thüringen ve Brandenburg eyaletlerinden ortaya çıkacak seçim sonuçlarının federal hükümete nasıl tesir yapacağını şimdiden öngöremiyor.

Fransa’daki üzere erken seçime gidilmesi uzak ihtimal

Seçim sonuçlarının AfD’nin zaferiyle sonuçlanması halinde, federal seviyede Başbakan Scholz’un izlediği siyasetin daha fazla sorgulanacağı kestirim ediliyor. Ancak AP seçimleri sonrasında Fransa’da olduğu üzere Alman hükümetinin erken seçime gitmesi uzak bir ihtimal olarak görülüyor.

Almanya’nın siyasi yapısı ve genel seçimlerin 1 yıl kadar kısa bir müddet sonra düzenlenecek olması erken seçim ihtimalini düşürüyor.

Yine de AfD’nin eyalet meclisi seçimlerindeki muhtemel başarısı ve “trafik ışığı” koalisyonundaki partilerin oylarında besbelli bir düşüş yaşanması, federal hükümette derin bir krize ve hükümetin sorgulanmasına sebep olacak. Medyada bu durum halinde kamuoyunda takdir gören Savunma Bakanı Boris Pistorisun Başbakan Scholz’un yerine geçebileceği bile dillendiriliyor.

AfD Genel Heyetinde birliktelik öne çıktı

Diğer taraftan AfD’nin 29-30 Haziran’da Essen kentinde düzenlediği Genel Kurulunda parti içindeki tartışmalar bir tarafa bırakılarak birliktelik gösterisinde bulunulması dikkati çekti. Genel Heyette Tino Chrupalla ve Alice Weidel delegelerden yüzde 80 civarında oy alarak tekrar AfD eş genel başkanlığına seçildi.

Ülke medyası, AfD’nin AP seçimleri öncesinde yaşanan tartışmalardan ders çıkardığına işaret ederek, yöneticilerin eyaletlerde yapılacak seçimler öncesinde parti içinde uyuşmazlık imgesi vermek istemediği yorumunda bulundu.

AfD Eş Genel Başkanı Chrupalla, hem eyaletlerde hem federal seviyede iktidarı hedeflediklerini belirterek, evvel doğuda sonra batıda, akabinde federal seviyede hükümete gelmek istediklerini söyledi.

“Bu parti ülkeyi değiştirecek, kelam veriyorum.” diyen Chrupalla, bunun için AfD’deki birlikteliğin değerli olduğunu vurguladı.

AfD, eylüldeki seçimlerde en fazla oy alan parti pozisyonuna gelse bile seçimlerin yapılacağı eyaletlerde şimdilik iktidar olmak için koalisyon ortağı bulması sıkıntı görünüyor. Zira başka partiler AfD ile işbirliğine karşı çıkıyor. Uzun vadede bu durumun değişip değişmeyeceği yahut AfD’nin çıkışını sürdürüp sürdürmeyeceğini vakit gösterecek.

Federal Meclis’te 78 milletvekili ile temsil edilen AfD, 2021’de düzenlenen genel seçimlerde yüzde 10,3 oy almıştı.

Muhabir: Erbil Başay