Kendinizi Tanıtır mısınız?
Adnan Fişenk
Avrupa Gazeteciler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı,
Balkan Günlüğü ve Önce Vatan Gazeteleri Ankara Temsilcisi
TBMM TV Kurucularından

Sizce gazeteci kimdir?
Kamu adına görev yapan Olayları ve haberleri (5N-1K) Ne? Ne zaman? Nerede? Nasıl? Neden? Kim? ile irdeleyerek cevap getiren, dürüst, etik, yorumsuz ve tarafsız bir şekilde araştırma, belgeleme, yazma ve sunma ile görevli mesleğinde profesyonelleşmiş kişidir.
Gazetecilik sonuç itibari ile bir faaliyettir. Profesyonel anlamda yapıldığında mesleğe, Amatörce yapılırsa bir faaliye dönüşür.
Sonuç itibari ile hedeflenen belirli bir kitleye, belirli olayların ve haberlerin iletilmesini medyanın (yazılı, işitsel ve görsel, bir yayın iletim aracı ile) herhangi bir aracılığıyla sağlayan kişilere gazeteci denir.

(Günlük yahut süreli, yazılı, görüntülü, sesli elektronik veya dijital basın ve yayın organında, kadrolu, sözleşmeli ya da telif karşılığı, haber alma, işleme, iletme veya görüş, fikir belirtme görevi üstlenen ve asıl işi ile başlıca geçim kaynağı bu olup, çalıştığı işletme ile ilgili yasalar karşısındaki konumu bu tanıma uygun olanlar gazetecidir. Basın ve yayın alanındaki her işletme, çalıştırdığı gazetecileri hukukun gazetecilere tanıdığı sendikal örgütlenme de dahil olmak üzere tüm haklardan yararlandırmak zorundadır.)

Gazeteci olmanın olumlu ve olumsuz tarafları nelerdir?
Gazetecilik mesleğinde Olumluluk veya olumsuzluk Genel olarak kendi hayatınızı yönetebilme kabiliyetiniz ile orantılıdır.
Dolayısıyla Gazetecilik yapan kişinin her türlü karşılaştığı olaylara, bireysel bakış açısına, algısına, ruh haline, duygularına ve tepkilerine bağlıdır, negatiflik veya pozitiflik .

Bir Gazetecinin basın hayatında en önemli sorumlulukları nelerdir?
Gazeteci; basın özgürlüğünü, halkın doğru haber alma, bilgi edinme hakkı adına dürüstçe kullanır. Bu amaçla her türlü sansür ve oto sansürle mücadele eder. Gazeteci, önce halka ve gerçeğe karşı sorumludur. Bu sorumluluk kamu otoriteleri ve işverenine olan sorumluluklarından önce gelir. Bilgi ve haber ile özgür düşünce, herhangi bir ticari mal ve hizmetten farklı olarak toplumsal nitelik taşır. Gazeteci, ilettiği haber ve bilginin sorumluluğunu üstlenir. Gazetecinin özgürlüğünün içeriğini ve sınırlarını, öncelikle sorumlulukları ile meslek ilkeleri belirler.

Profesyonel Gazeteci sizce nasıl olmalıdır ?
Profesyonel gazetecilikte sizce en önemli üç şart nelerdir?
Türkiye ve Azerbaycan medyasından beğendiğiniz gazeteciler kimlerdir?
Gazeteci; halkın bilgi edinme hakkı uyarınca, haber alma, yorum yapma ve eleştirme özgürlüğünü kullanırken kendi açısından sonuçları ne olursa olsun, gerçekleri çarpıtmadan aktarmak zorundadır.
Gazeteci; başta barış, demokrasi, hukukun üstünlüğü laiklik ve insan hakları olmak üzere; insanlığın evrensel değerlerini, çok sesliliği, farklılıklara saygıyı savunur.
Gazeteci; milliyet, ırk, etnisite, cinsiyet, cinsel kimlik, cinsel yönelim, dil, din, mezhep, inanç, inançsızlık, sınıf, dünya görüşü ayrımcılığı yapmadan tüm uluslar, halklar ve bireylerin haklarını tanır, saygı gösterir.
Gazeteci; insanlar, uluslar ve topluluklar arasında nefreti, düşmanlığı körükleyici yayından kaçınır.
Gazeteci; bireylerin, toplulukların ve ulusların kültürel değerlerini, inançlarını veya inançsızlığını saldırı konusu haline getiremez, küçümseyemez, alay edemez.
Gazeteci; şiddeti haklı gösterici, özendirici ve savaşı kışkırtıcı yayın yapamaz.
Gazeteci, kaynağını bilmediği bilgi ve haberleri yayınlamaz; kaynak açık olmadığında, yayınlamaya karar verdiği durumlarda da kamuoyuna gerekli uyarılarda bulunur.
Gazeteci; bilgiyi yok edemez, görmezlikten gelemez, metinler ve belgeleri değiştiremez.
Gazeteci; halkın haber alma hakkıyla doğrudan bağlantılı olmayan hiçbir amaç için izin verilmedikçe kimsenin özel yaşamın gizliliğini ihlal edemez.
Gazeteci, yayınlarıyla ilgili her yanlışı en kısa sürede düzeltmekle ve gerektiğinde özür dilemekle yükümlüdür.
Gazeteci cevap hakkına, kötüye kullanılmaması ve kabul edilebilir biçimde yapılması kaydıyla saygılı olmalıdır.
Gazeteci, bilgiye erişim faaliyeti sırasında ve sosyal medyada kimlik gizleme gibi yanıltıcı yöntemler kullanamaz.
Gazeteci, bir bilginin, haberin yayını ya da yayınlanmaması karşılığı hiçbir maddi veya manevi menfaat sağlayamaz; çıkar çatışması yaratmaktan kaçınır. Gazeteci, konumu ne olursa olsun haber kaynağı olarak kişi ve kurumlarla iletişimini ve ilişkisini meslek ilkelerini gözeterek yürütür.
Gazeteci; mesleğini, reklamcılıkla, halkla ilişkilerle veya propagandacılıkla karıştıramaz. İlan – reklam kaynaklarından herhangi bir telkin, tavsiye alamaz, maddi çıkar sağlayamaz.
Gazeteci hangi konuda olursa olsun, elde ettiği bilgi ve belgeleri kendi yararına kullanamaz.
Gazeteci, ulusal ve uluslararası politikalar hakkında yayın yaparken öncelikle halkın haber alma hakkı, mesleğin temel ilkeleri ve özgürlükçü demokrasi ölçütlerini göz önünde bulundurur.
Gazeteci, mağdurun, güçsüzün, yoksulun, ötekileştirilenin ve “sesini duyuramayanların” sesi olmakla yükümlüdür.
Gazeteci yasalarla yasaklanmış olmasa dahi, elde ettiği ekonomik – mali bilgileri yayınlanmadan önce kendisinin yahut yakınlarının çıkarları için kullanmamalıdır.
Gazeteci, kendisinde ve yakınlarında bulunan hisse senedi ve benzeri mali araçlar konusunda, yayın organındaki sorumluları bu menkul kıymet sahipliği hakkında doğru bilgilendirmediği sürece yayın yapmamalıdır.
Gazeteci, hakkında haber ve yorum yazdığı ya da yazmayı tasarladığı taşınır ve taşınmaz kıymetlerin doğrudan veya dolaylı alım satımını yapmamalıdır.
Gazeteci ticari şirket kuramaz. Tacirlik ve esnaflık yapamaz.
Gazetecilik mesleğini mesleğinin hakkını vererek yapmaya çalışan Azerbaycan ve Türkiye medyasındaki tüm Gazeteci meslektaşlarımı ayrıştırmaksızın hepsinide beğeniyorum.
Sonuç itibari ile isimleri medyatik yani ön planda olan veya olmayan tabiri caizse Kamera önünde veya arkasında olan, ayrıca isimsiz birçok kahraman herbir meslektaşımız bir bütünün parçasıdır.

Sosyal Medyanın Gazetecilik Mesleğine Etkisi nelerdir?
Sosyal medya, günümüzde gelişmiş ülkelerdeki insanların hemen hepsi tarafından çok kolay bir şekilde kabullenilmiş ve etkin kullanılan bir akımdır. Sosyal medya doğru kullanılmadığı takdirde insanlara maddi ve manevi zararlar verebilmektedir.
Günümüzde sosyal medya İnternet sayesinde bireysel olarak herhangi bir basın yayın kuruluşuna ihtiyaç duymadan kendi kendine veya bir grup halinde gazetecilik yapma imkanı sağlamıştır. İnternet üzerinden birçok kişi bireysel olarak internet siteleri veya bloglar kurarak özgürce ve bağımsızca gazetecilik yapmaya başlamıştır. Ancak bireysel habercilerin ulaşabildikleri kitleler profesyonel Gazetecilerin haberlerini ileten medya kuruluşlarına göre halen çok kısıtlıdır.

Sosyal Medya ve Haber Toplama İlişkisi nelerdir?
Medya, kitle iletişim araçlarını kullanarak kitlelere ulaşmaktadır. Gazete, dergi, televizyon, radyo, sinema, internet gibi araçlar kitle iletişim araçlarıdır. Kitle iletişim araçları kullanılarak düşünce ve fikirleri çok kısa sürede geniş bir kitleye yaymak mümkündür. Medyanın toplum içindeki gücü çok büyüktür. Toplumun yapısını, düzenini, bireyler arası ilişkileri, alışkanlıkları yeniden biçimlendirebilen bir gücü vardır.
Sosyal medya zaman ve mekân sınırlaması olmadan (mobil tabanlı), paylaşımın, tartışmanın esas olduğu bir insanî iletişim şeklidir.
Teknoloji, telekomünikasyon, sosyal iletişimin kelimeler, görseller, ses dosyaları yolu ile sağlandığı bir yapıya sahiptir. İnsanlar hikâyelerini ve tecrübelerini bu bağlamda paylaştığı bir çerçeveye de sahiptir.
Sosyal medyada, sosyal ağlar ve toplu gruplar yer alır. İnsanlar, kurumlarını tanıtırlar, arkadaş ilişkileri kurarlar, ürün servis, fikir ve nesnelerin içeriğine ilişkin bağlılık gösterirler. Buradan hareketle ilişkileri siz kıyaslayın.

Sizin gözünüzden Azerbaycan basını nasıl görünüyor?
Azerbaycan geçmişten günümüze çok zengin bir kültürel mirasa sahip olan yaklaşık 87.000 metrekare yüzölçümlü sosyal ve ekonomik gelişmişlik düzeyine sahip okur ve yazarlık oranının çok yüksek bir seviyede olduğu sürekli kendisini yenileyen geliştiren bir ülkedir.
Bu şekilde donanımlı bilgi birikimli modern ve aktif ülkenin bünyesinde faaliyet gösteren Azerbaycan Basınıda aynı şekilde çağın gereğine ayak uydurarak her türlü faaliyetleri kapsamında hem Azerbaycan halkına hemde Dünya kamuoyuna ses getirecek mesleki başarılara imzasını atmaktadır.

Sizce Azerbaycan Basınında eksik gördüğünüz konular nelerdir?
Biz buna eksiklikden ziyade tavsiye diyelim. Eksiklik göreceli bir kavramdır. Günün koşullarına içinde bulunan şartlara göre değişkenlik gösterebilen bir eylemdir. Azerbaycan Basını içten ve samimi bir anlayışla görev yapmaktadır. Biz Türklere has bir içsel sevgiyle de diyebiliriz, herşeye sevgimizi ve duygularımızı katma gibi vazgeçilemez bir genetik dürtümüz vardır. Bence takdir edilecek İnsani ve vicdani bir katkıdır.
Kanımca Azerbaycan ile ilgili Kültür, Sanat, Folklor, Önemli şahsiyetler, Turizm, Yeraltı kaynakları, Siyasi, Ekonomik, Eğitim, Petrol, Hazar Denizi en önemliside Geçmişten Geleceğe modern Azerbaycan Türkünü ve Azerbaycan Ülkesini çok iyi işleyerek Dünya ya servis yapmak, Azerbaycan Halkınada Azerbaycan Vatanının önemini sürekli hatırlatacak yayımlar yapmak. Çünkü Azerbaycan Halkı ve Azerbaycan Devleti var oldukça Azerbaycan Basını var olacaktır.

Türkiye ve Azerbaycan basını arasındaki gözle görülebilir derecede olan farklar?
Her iki ülkede Basın iletişim aracıdır, işlevselliklerini gayet iyi şekilde yürütmektedirler. Her iki ülkede de kendi ülkelerine münhasır iletişim ağı çalışmaktadır. Dünyanın hiçbir yerinde veya sektöründe hiçbir zaman işler sanıldığı gibi dört dörtlük gitmemektedir. Her ülke de Basın sektörüde dahil olmak üzere kendine özgü zorlukları ve dezavantajlları yaşamaktadır, kimisi bunu daha çok hissederek, kimiside daha az hissederek ama sonuç değişmemektedir.

Azerbaycan Gazetecilerinin Uluslararası Medya Çalışmalarını “44 günlük Zafer Tarihimizin yazıldığı dönemde” yeterli buldunuz mu?
Elbette müthiş bir performans sergilediler, hepsini kutlarım. Gazeteciliğin temel kurallarından biriside tamam oldu deme yanılgısıdır. Her zaman bir tık daha yukarı, daha yukarı sloganı ile çıtayı daha yukarı taşımaktır. Dolayısıyla tamam oldu deyip durmak yok yola devam …

Azerbaycan Medya üyelerine söylemek istediğiniz bir mesaj var mı ?
Değerli Azerbaycan Medya mensuplarının meşakatli bu yolda karınca misali bile mesleklerine emeği geçenlerle birlikte bugüne kadar yaptıkları ve bugünden sonrası da yapacakları mesleki hizmetlerini canı gönülden kutluyor bundan sonra ki mesleki hizmetlerinde başarıların devamını diliyorum. Gazetecilik mesleği öncelikle bir gönül işidir.

Takip ettiğiniz Azerbaycan Medya siteleri ve gazeteleri ?

Elimden geldiğince zamanım oldukça tamamına bakmaya çalışıyorum.

Gazetecilik Mesleğinin Geleceği hakkında neleri söylersiniz?
Gelecekle ilgili olarak, İletişim İnsanlığın var oluşundan itibaren belirli bir zamana kadar bütün toplulukların yüz yüze bakarak iletişim kurduklarını görmüştük, Zaman içinde yüz yüze iletişim yerini farklı bir iletişim kurma modellerine yöneltmiştir.
Duman ile iletişime, Posta Güvercinleri ile iletişime, Atlılarla iletişime vs sonrası Teknolojinin gelişimiyle kitle iletişim araçlarına bırakmıştır.
İnsanoğlunun her alanda olduğu gibi Teknolojiyi de geliştirmesi, kitle iletişim araçlarının da gelişmesine Gazeteciliğin de gelişmesine yansımıştır.
Bütün bu gelişmeler sayesinde insanlar kendi geleneklerini ve yaşam tarzlarını başka toplumlara aktarma imkanına sahip oldukça diğer toplumlarıda kendi yaşamları gibi yaşama evirme ve o toplumlara hükmetme eğilimini Basın ve Medya sayesinde halletmişlerdir.
Modern dünyadan Basın ve Medya ile gelen bilgi akışı, insanlara kendi yaşam tarzlarını ve karakterlerini oluşturmada yardımcı olmuştur. Genel olarak batıdan bu bilgi akışı insanlara kendi yaşam tarzlarını empoze ederek bu yaşam tarzını, erişilmesi gereken bir yaşam tarzı olarak sunmuştur. Bu tarza yönlendirilen kitleler kolaylıkla itaatkarlaştırılmışlardır.
Teknolojik gelişmelerle birlikte dünya çapında ortaya çıkan küreselleşme hareketi de gelişmekte olan ülkelerde ve az gelişmiş ülkelerde kimlik değişiminde önemli bir rol oynamıştır. Batılı ülkeler tarafından Basın ve Medya vasıtasıyla dayatılan yeni kültür, özellikle gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkeleri derinden etkilemiştir.
Medya ve Basının gücü hem insanları yönlendirmekte hem de kamuoyu oluşumuna katkıda bulunmaktadır.
Medyanın ve Basının bilinçli biçiminin ve içeriğinin siyasal ve toplumsal yaşam üzerinde önemli etkisi bulunmaktadır. Basın ve Medya aynı zamanda bir bilgi aktarım ve bilgi karşılama aracıdır.
Medya ve Basın insanların yaşamında çok önemli bir konuma gelmiştir. Basın ve Medyanın gücü siyasal iletişimin işleyişinde yapısal değişikliklere bile yol açmıştır.
Genel olarak Dünya kamuoyunun geçmişte, günümüzde ve gelecekte de basın ve medya tarafından verilen her şeyden etkilendikleri ve etkilenecekleri tartışılmaz bir gerçektir.
Gelecekte de Basın ve Medya aracılığı ile verilenler toplumsal yapıdaki etkileşimi güçlendirirken, bütün toplumlarda da büyük değişikliklere neden olacaktır.
Özellikle gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerin bu tek yönlü haber ve bilgi akışından etkilencek olmaları kesindir.
İnsanlar üzerinde bu kadar etkili olan Basın ve Medya kitle iletişim araçlarının gelecekte de aynı etkisi hız kesmeden devam edecektir.
Günümüz ülkeleri bünyelerinde bulunan Basın ve Medya çalışanları dönüşüme ayak uydurulduğu ölçüde canlı ve diri kalabilecektir.
Gazetecilik mesleği, geçmişte insanın var olması ile var olmuş, Gelecekte de insanların yok olması ile ancak yok olacak bir meslektir.

AzadMedia-az haber sitemize vermek istediğiniz önerileriniz nelerdir?
Gerekli alt yapısını rekabet edecek konuma çıkararak Azad Media az’ın küresel medya da ki yerini biran önce almasıdır.
Röportaj için teşekkür ederim.

Biz teşekkür ederiz.