Türkiye’de etraf alanında 2024 bu türlü geçti

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

AA

İSTANBUL (AA) – AA muhabirlerinin derlediği bilgilere nazaran, 2024’te etraf alanındaki değerli gelişmeler şöyle:

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 11-22 Kasım’da Azerbaycan’ın başşehri Bakü’de düzenlenen BM İklim Değişikliği 29. Taraflar Konferansı (COP29) kapsamında, Türkiye’nin İklim Yol Haritası’nı açıkladı.

Buna nazaran, birincil güçte yenilenebilir gücün hissesinin yüzde 50’ye, nükleer gücün hissesinin yüzde 30’a çıkarılması, böylece ulusal çapta kullanılacak gücün yaklaşık yüksek 80’inin karbonsuz hale getirilmesi planlanıyor.

Tarımsal sulamada teknoloji kullanımının artırılması, tarım topraklarının en az yüzde 10’unda organik tarım yapılması, atık geri kazanım oranının yüzde 70’e yükseltilmesi, Depozito İdare Sistemi makine ve altyapı kurulumunun 2025 sonuna kadar ülke genelinde uygulanması üzere maksatlar de bu haritada yer aldı.

İklim kanunu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 28 Eylül’de yaptığı açıklamada, yeni yasama yılında iklim kanununun gündeme gelerek yeşil dönüşüm sürecinin hızlandırılacağını söyledi.

Bakan Kurum da iklim kanunu ile ilgili çalışmaları bütün paydaşlarla bitirdiklerinin altını çizerek, “2053 Net Sıfır Emisyonu maksadı doğrultusunda atılacak adımların altlığı olacak iklim kanunun da Gazi Meclis’imizde 2025 yılında yasalaşmasıyla birlikte, bu kararların adımlarını bir anayasa gibi atacağız.” dedi.

İklim kanunu, tıpkı vakitte 2025-2027 devrini kapsayan Orta Vadeli Programa (OVP) girdi.

Sıfır Atık Hareketi 7 yaşında

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde 27 Eylül 2017’de başlatılan, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinesinde yürütülen Sıfır Atık Hareketi, 7 yaşına girdi. Bu yılın sloganı “7 Yılda 7 Kıtada” olarak belirlendi.

Projede 7 yılda 29,3 milyon ton kağıt-karton, 7,8 milyon ton plastik, 2,9 milyon ton cam, 3,7 milyon ton metal, 16,2 milyon ton organik ve öbürleri olmak üzere toplam 59,9 milyon ton geri dönüştürülebilir atık, iktisada kazandırıldı.

Sıfır Atık İdare Sistemi’ne geçen bina sayısı 193 bine ulaştı. Devreye alınan katı atık tesislerinde ayrıştırılıp eser yahut güce dönüştürülen günlük atık ölçüsü 9 bin ton oldu. Sıfır atık konusunda yaklaşık 22 milyon şahsa eğitim verildi.

“Sıfır Atık” projesi, Avrupa-Akdeniz ve Körfez bölgelerinin refahına katkıda bulunan projelere verilen Akdeniz Parlamenter Asamblesi (AKDENİZ-PA) Ödülü’nü aldı.

New York’taki BM Genel Merkezi’nde “30 Mart Milletlerarası Sıfır Atık Günü” aktifliği düzenlendi.

BM 78. Genel Kurul Başkanı Dennis Francis’in yanı sıra çok sayıda büyükelçi, diplomatik temsilci, sivil toplum kuruluşu temsilcisi ve gazetecinin katıldığı aktifliğe, Emine Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres görüntü ileti gönderdi. Emine Erdoğan, 30 Mart Milletlerarası Sıfır Atık Günü’nün kıymetli bir fırsat teşkil ettiğini söylerken, Guterres “Gelin, bugün atığın yıkıcı çarkından kurtulmayı taahhüt edelim.” davetinde bulundu.

Emine Erdoğan’ın başkanlığını yürüttüğü BM Sıfır Atık Yüksek Seviyeli Şahsiyetler İstişare Heyetinin üçüncü resmi toplantısı, 13 Aralık’ta İstanbul’da gerçekleştirildi.

Toplantıda, “2024 Yüksek Seviyeli Etkinliklerde Savunuculuk ve Stratejik İştirak, İleriye Bakış: 2025-2026 Çalışma Planının Geliştirilmesi” ve “2025-2026 Taslak Çalışma Planı” bahisleri ele alındı.

“Sıfır Atık” projesinin dünyada yaygınlaştırılması için Emine Erdoğan ve Guterres’in 2022’de ABD’nin New York kentindeki BM Genel Merkezi’nde bir ortaya gelerek imzaladığı “Küresel Sıfır Atık Uygun Niyet Beyanı”na, 2024 boyunca gerçekleştirilen çeşitli aktiflik ve toplantılarda, Karadağ Cumhurbaşkanı Jakov Milatoviç’in eşi Milena Milatoviç, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) İcra Yöneticisi Achim Steiner, BM Sürdürülebilir Kalkınma Tahlilleri Ağı (SDSN) Lideri Prof. Dr. Jeffrey Sachs, BM-Habitat İcra Yöneticisi Anaclaudia Rossbach üzere isimler de imza attı.

Öte yandan, Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığının COP29 tepesi kapsamında kurduğu, “Sıfır Atık” temalı Türkiye pavilyonunda Global Sıfır Atık Âlâ Niyet Beyanı ağır ilgi gördü.

“21. Yüzyılda Türkiye’nin Çevre Seferberliği” kitabı

New York’ta düzenlenen BM 79. Genel Konseyine özel olarak, İrtibat Başkanlığınca “21. Yüzyılda Türkiye’nin Çevre Seferberliği” kitabı hazırlandı.

Takdim yazısını Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kaleme aldığı Türkçe ve İngilizce hazırlanan kitapta, Türkiye’nin dünyaya model oluşturan etraf projeleri kapsamlı formda ele alındı.

Çölleşmeyle Çaba Ulusal Strateji ve Aksiyon Planı

Bakan Murat Kurum, BM Çölleşmeyle Gayret Kontratı Taraflar Konferansı (COP16) kapsamında, “Çölleşmeyle Uğraş Ulusal Strateji ve Hareket Planı”nı açıkladı.

Kurum, çölleşmeyle gayret konusunda ayrılan kaynakların 2 katına çıkarılacağını, sürdürülebilir arazi idaresinde yeni teknolojilerin uyumlaştırılmasında finansal kaynakların yüzde 25 artırılacağını söyledi.

– Türk üniversiteleri yeşil yerleşkeleriyle dünya sıralamasında zirvede

Dünya genelinde üniversitelerin sürdürülebilirlik performansının derecelendirmesini yapan Yeşil Üniversite Endeksi Platformunun 2024 bilgileri, Türk üniversitelerinin milletlerarası seviyedeki muvaffakiyetlerini gözler önüne serdi.

Endekste, Türkiye’den 6 üniversite birinci 100’de, 45 üniversite ise birinci 500’de yer aldı.

– Türk bilim heyeti 8. sefer Antarktika’ya gitti

Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Kutup Araştırmaları Enstitüsü uyumunda 27 Ocak’ta başlayan “8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi” 2 Mart’ta sona erdi.

Seferde 20 Türk bilim insanı ile İspanya’dan 2, Bulgaristan ve ABD’den birer araştırmacı olmak üzere 24 kişilik takım, buzul çekilmelerinden denizdeki gelgite, atmosferik şartlardan mikroplastik ölçümlerine ve jeolojik yapılara kadar farklı alanlarda 22 başka bilim projesi gerçekleştirdi.

– İzmir Körfezi’nde kirlilik, koku sorunu ve balık ölümleri

İzmir Körfezi’nde 20 Ağustos’ta kıyıya meyyit balıklar vurdu ve makûs koku sorunu baş gösterdi.

İnceleme başlatan Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ekipleri, balık ölümlerinin gerçekleştiği bölgeden ve körfez açıklarından deniz suyu numuneleri aldı. Birinci değerlendirmelerin akabinde balık ölümlerinin, sudaki kirlilik ve buna bağlı olarak oksijen düzeyinin yetersizliğinden kaynaklandığı açıklandı.

Bakan Kurum’un talimatıyla 1 Eylül’de İzmir Körfezi Bilim Kurulu oluşturuldu.

SPK’dan rehber taslağı

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 6 Eylül’de “Yeşil, Sürdürülebilir ve Toplumsal Sermaye Piyasası Araçları Rehber Taslağı” ve “Sürdürülebilirlik İrtibatlı Sermaye Piyasası Araçları Rehber Taslağı” hazırlandığını duyurdu.

SPK’den yapılan açıklamada, iklim krizi, Kovid-19 ve Avrupa Yeşil Mutabakatı gelişmelerinin, global ölçekte sermaye piyasalarında sürdürülebilir finans yaklaşımı ve yeşil tahvil üzere yenilikçi finansal araçların ehemmiyetini artırdığı belirtildi.

Çevre alanındaki öteki gelişmeler

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin, en fazla yenilenebilir enerji kurulu gücüne sahip ülkeler ortasında 11. sıraya yükseldiğini açıkladı.

Tarım ve Orman Bakanlığı ekiplerince, yılın 11 ayında denizlerde 144 bin su eserleri kontrolü yapılarak 55 milyon lira idari para cezası kesildi.

2024 Yılı Yatırım Programı bilgilerine nazaran, tarım bölümünde 2024’te uygulanan 370 proje için 101 milyar 8 milyon liralık ödenek tahsis edilirken, en büyük hisse 53,2 milyar lirayla sulama projelerinin oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran, Türkiye’de son 5 yıllık devirde etrafın korunması için 514 milyar 283 milyon 889 bin lira harcandı. Bu harcamaların yüzde 62,12’sini atık idaresi sarfiyatları oluştururken, bu alan için 2019-2023 devrinde yapılan harcamalar 319 milyar 492 milyon 831 bin lirayı buldu.

Muhabir: Gülseli Kenarlı,Biriz Özbakır