Lozan Günü

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Bugün 24 Temmuz 2009.Anneler günü, babalar günü, Kadınlar günü yada sevgiler gününü iyi biliriz. Peki bugünün  Lozan günü olduğunu biliyor muydunuz? Evet bugün takvim yapraklarında “Lozan Günü” olarak geçiyor. Neden mi? 24 Temmuz 1923 tarihinde Lozan anlaşması imzalanmış.

Kimilerine göre bu anlaşma ile  Türk’ün ve Türkiye’nin “tapu senedi” olmuş, Misaki Millî hudutları içindeki halk, “KİMLİK” kazanmıştır. Diğer yandan tarihci Kadir Mısırlıoğlu’nun  “lozan zafer mi hezimet mi?” isimli kitabının ikinci cildinde İsmet İnönü’nün nün 12 ada ve Batı Trakya’nın da aralarında bulunduğu bir çok topraktan vazgeçtiğini idda ediyor.Mısırlıoğlu’na göre Egedeki , Limni adası’nın çok komik sebeplerle kaybedildiğini de belirtiliyor ve , “lozan müzakereleri’nde limni adası, dört adayla birlikte Türk tarafına verilmiştir.Ancak bizimkiler bunu zapta geçirmeyi unutunca Limni adası’nı da kaybettik” deniliyor.

1923 yılında Lozan Antlaşması’na ek protokol uyarınca Türkiye’deki Rumların (Rum denilenlerin arasında, Türkçe’den başka dil bilmeyen ve konuşmayan Karamanlı Hıristiyan Türkler de vardır) Yunanistan’a, Yunanistan’daki Müslüman Türklerin Türkiye’ye zorunlu göçü sürecine verilen addır. Değişimin çok büyük bir bölümü 1923-1924 yıllarında gerçekleşmiş, ancak geriye kalan az sayıda olayda 1930 İnönü-Venizelos sözleşmesine dek zorunlu göç uygulamasına devam edilmiştir. Zorunlu göç gerek Türk gerek Yunan ekonomisinde yaklaşık 20 yıl süren ağır bir krize yol açmıştır.

Balkan Türk’lerinin tarihi sıkıntısı olan göçler 1912-1914 yıllarını müteakip Balkan savaşı ve Lozan mübadele göçleri ile ünlenmiştir. Balkanlar denilince ilk akla gelen göçtür. “Balkan Göçmenleri” tanımının nedeni de budur.Mübadelede 1.500.000 ila 2.200.000 Rum Yunanistan’a, 350.000 ila 500.000 Türk Türkiye’ye göçmüştür. Türkiye’de sadece İstanbul kenti ile Gökçeada ve Bozcaada’da oturan Rumlar, Yunanistan’da ise sadece Batı Trakya Türkleri mübadeleden muaf tutulmuşlardır. Mübadelede gelen Karacaovalılar, Pomaklar ve Müslüman Çingeneler Trakya bölgesinde çeşitli yerlere, Karacaova , Gustulüp,  Fuştan, Selanik ve civar köylerinden gelen Müslüman Türkler genellikle Sarıyer bahçeköy Edirne, İzmir, Çanakkale, Kütahya’ya, Girit Türkleri İzmir ve civarına, Çam Arnavutları ise İstanbul (Erenköy, Kartal), Bursa (Mudanya, Gemlik), İzmir ve Aydın dolaylarına yerleşmişlerdir. Ardından  1954-1956 yıllarındaki eski Yugoslavya göçleri ve 1989 yılındaki Bulgaristan göçleri dikkat çekmektedir.Bugün sadece İzmir’de Bir buçuk milyon Balkan göçmeni vatandaşımız yaşamaktadır.

Sevgili okuyucular, bugün ayrıca Batı Trakya’nın efsane lideri Dr.Sadık Ahmet’in de ölüm yıldönümü. Batı Trakya Türk Azınlığı’nın acı kaybı merhum Dr. Sadık AHMET’in aramızdan ayrılışının 14. Ölüm yıl dönümü münasebetiyle her yıl olduğu gibi bu yıl da 24 Temmuz 2009 Cuma günü Gümülcine’de kabri başında anma töreni düzenlenecek. Kendisini rahmetle anıyoruz.

Rifat Sait

rifatsait@balkangunlugu.com