Kıbrıs Barış Harekâtı’nın 43, yıldönümü kutlandı

1974 yılında Kıbrıs’ın Yunanistan’a katma çabaları ve Rumların saldırıları sonucunda adada barış ortamına tekrar getirmek için Türk Silahlı Kuvvetleri adaya çıkarma yaptı.

20 Temmuz 1974’de başlayan Kıbrıs Barış Harekâtı’nın parolası ise “Ayşe tatile çıktı” idi. Türk uçakları 21 Temmuz’da Rum mevzilerine karşı harekete geçti. 4’üncü Paraşüt Taburu ile birleşen Kıbrıs Türk Kuvvetleri, Lefkoşa Havalimanı ile Kaymaklı bölgesine taarruza başladı. 2’nci ve 3’üncü komando taburları Zeytinli istikametinde ilerledi. Kocatepe muhribi ise haberleşme ve koordinasyon eksikliğinden dolayı Türk uçaklarınca batırıldı. Harekâtın ikinci günü, 22 Temmuz’da 3’üncü Paraşüt Taburu’nun taarruzu sonucu Deliktepe düştü. Girne’ye giren Türk birlikleri Lefkoşa’ya yöneldi. Bu sayede Lefkoşa-Girne hattı birleştirildi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin çağrısı üzerine Türkiye 22 Temmuz saat 17.00’den itibaren harekâta son verdi. ABD ve İngiltere Dışişleri Bakanlıkları’nın yetkilileri aracılığıyla Türkiye ile Yunanistan arasında ateşkes anlaşmasına varıldı. Bu seneki kutlamalara Başbakan Binali Yıldırım’da katılarak KKTC’nin Türkiye için önemini vurguladı…

LEFKOŞA/BALKAN GÜNLÜĞÜ

Kıbrıs Barış Harekâtı, bundan tam 43 yıl önce yapıldı. Adada huzur içinde yaşayan Rum ve Türk halkının bu ortamını bozmak isteyen bazı etnik grupların silahlı saldırıları sonrasında Kıbrıs Harekâtı’na karar verildi.  www.mynet.com’dan alınan bilgilere göre; dönemin Başbakanı Bülent Ecevit, görüşmelerden bir sonuç alınamayacağını anlayınca TBMM olağanüstü toplanıyor ve Kıbrıs Barış Harekâtı’na karar veriliyor. Parola ise “Ayşe tatile çıktı”… “Ayşe tatile çıktı” parolasıyla başlatılan ve adadaki Türklerin uğradığı baskı ve zulmü ortadan kaldırmak amacıyla Türk Silahlı Kuvvetlerince gerçekleştirilen Kıbrıs Barış Harekâtı 43. yılında. Adada akan kanı durduran Kıbrıs Barış Harekâtı, TSK’nın zorlu şartlarda gerçekleştirdiği önemli bir başarı olarak da dikkat çekiyor.

KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI’NIN SEBEPLERİ

Türkiye, İngiltere ve Yunanistan’ın 1959’da imzaladığı Zürih ve Londra anlaşmalarıyla bu ülkelerin garantörlüğünde Türk ve Rum halklarının ortak eşitliğine dayalı olarak Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu. Ancak 1963’ten itibaren Rumlara ait silahlı grupların saldırıları sonucu Kıbrıs Türkleri ülke yönetiminden baskı ve zulümle uzaklaştırıldı. Adayı Yunanistan’a bağlama hedefine ulaşmak isteyen Rumların yürüttükleri saldırılar ve ambargolar 1963-1974 yılları arasında artarak devam etti. EOKA-B liderlerinden Nikos Sampson, Yunanistan’da iktidarda bulunan cuntanın desteğiyle gerçekleştirdiği darbeyle 15 Temmuz 1974’te Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios’u devirdi. Türkiye, İngiltere’ye iki garantör devlet olarak müdahaleyi önerdi. Londra’ya giden dönemin Başbakanı Bülent Ecevit’in teklifi İngiltere Başbakanı’nca kabul görmedi. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk TBMM’yi olağanüstü toplantıya çağırdı. 18 Temmuzda Ecevit, Londra’da ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissenger’in özel temsilcisi Joseph Sisco ile görüştü. Bu arada Kıbrıs’ta “Yeşil Hat”ta hava gerginleşti. TBMM olağanüstü toplantıda Kıbrıs’ta darbe sonucu ortaya çıkan durumu görüştü. 19 Temmuz’da Sisco Atina’dan Ankara’ya geldi. Sisco’nun Atina’daki girişimlerinden sonuç alınamayacağı anlaşıldı.

PAROLA “AYŞE TATİLE ÇIKTI”

Aynı gün Deniz Kuvvetleri Komutanlığına ait bir filo çıkarma gemileriyle Akdeniz’e açıldı. Kıbrıs Barış Harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı birliklerin Lefkoşa-Hamitköy-Gönyeli ve Pınarbaşı bölgelerine hava indirme, Yavuz Plajı’na denizden çıkarma yapmasıyla 20 Temmuz’da başladı. Harekâtın parolası ise “Ayşe tatile çıktı” olarak belirlendi. Türk uçakları 21 Temmuz’da Rum mevzilerine karşı harekete geçti. 4’üncü Paraşüt Taburu ile birleşen Kıbrıs Türk Kuvvetleri, Lefkoşa Havalimanı ile Kaymaklı bölgesine taarruza başladı. 2’nci ve 3’üncü komando taburları Zeytinli istikametinde ilerledi. Kocatepe muhribi ise haberleşme ve koordinasyon eksikliğinden dolayı Türk uçaklarınca batırıldı. Harekâtın ikinci günü, 22 Temmuz’da 3’üncü Paraşüt Taburu’nun taarruzu sonucu Deliktepe düştü. Girne’ye giren Türk birlikleri Lefkoşa’ya yöneldi. Bu sayede Lefkoşa-Girne hattı birleştirildi.

HAREKÂT SONA ERİYOR VE ATEŞKES İMZALANIYOR!

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin çağrısı üzerine Türkiye 22 Temmuz saat 17.00’den itibaren harekâta son verdi. ABD ve İngiltere dışişleri bakanlıklarının yetkilileri aracılığıyla Türkiye ile Yunanistan arasında ateşkes anlaşmasına varıldı. Yapılan harekâtla Lefkoşa-Girne kara yolunun denetim altına alınmasıyla Lefkoşa’nın Türk kesiminin denizle bağlantısı sağlandı. Bunun dışında kalan başta Magosa olmak üzere diğer yerleşim bölgelerinde ise Türklerin güvenliği tam olarak sağlanamadı. Bu arada harekâtın başlamasıyla İstanbul, Ankara, Tekirdağ, Kırklareli, Edirne, Çanakkale, Balıkesir, Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Adana, İçel ve Hatay’da sıkıyönetim ilan edildi. 20 Ağustos’tan itibaren bu illere Antalya da eklendi. Yunan cuntasının işbaşına getirdiği Nikos Sampson 22 Temmuz’da cumhurbaşkanlığından istifa etti. Harekâtta 3 gün içinde 57 şehit verildi, 184 asker yaralandı. Yunan ve Rum tarafının anlaşmaya uymaması üzerine Takvimler 14 Ağustos’u gösterdiğinde Kıbrıs’ta ikinci harekât başladı. Harekâtın amacını ise doğuda Magosa ve batıda Lefke’ye kadar olan bölgelerin Rum işgalinden kurtarılması oluşturuyordu. Türk birlikleri 15 Ağustos’ta Magosa’ya girdi. Batıda ise Lefke yönünde Mitri alındı. Harekâtın son günü olan 16 Ağustos’ta Lefke ve Omorfo alındı, Lefkoşa bombalandı. 16 Eylül’den itibaren Rum ve Türk tutsakların değiştirilmesi işlemlerine başlandı. Harekâtın başarıyla sonuçlanması sonrasında 13 Şubat 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu, devlet başkanlığına Rauf Denktaş getirildi. 15 Kasım 1983’te ise Meclis’te alınan kararla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kuruldu. Bu seneki kutlamalara Başbakan Binali Yıldırım’da katıldı. Yıldırım, KKTC’nin Türkiye için önemine vurgu yaptı ve yavru vatana olan desteğin süreceğini söyledi.