Balkanlar ve Türkistan

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Avrasya Güncesi: Balkanlar ve Türkistan’daki Güncel Gelişmeler

Avrasya Güncesi adını verdiğimiz bu köşemizde düzenli aralıklarla “Balkan Güncesi” ve “Türkistan Güncesi” alt başlıkları altında Balkanlar ve Türkistan (Orta Asya)’daki güncel gelişmeleri ele alacak ve bazı konuları öne çıkaracağız.

• Balkan Güncesi 

  • Kosova’daki Seçimler

Balkanların en genç ülkesi olan Kosova’da 6 Ekim 2019’da yapılan genel seçimlerden liderliğini Albin Kurti’nin yaptığı Kendin Karar Al Hareketi (Levizja Vetevendosje!) birinci parti olarak çıkmış, sandıktan ikinci sırada çıkan Kosova Demokratik Birliği (LDK) ile 4 ay boyunca hükümeti kurma müzakerelerini yürütmüştü. Nihayetinde 3 Şubat’ta Kurti ülkenin yeni Başbakanı oldu.

Kurti birçok Arnavut siyasetçi gibi Arnavutluk ve Kosova’nın birleşmesi yani Büyük Arnavutluk idealinin temsilcilerinden biri olsa da, aynı zamanda Kosova’da yeni akım siyasetinde umudu olarak görülüyor. İç siyasette sosyal ve ekonomik sorunların çözümü, dış siyasette Arnavutluk’la birleşme, Sırbistan’la müzakerelerin sürdürülmesi gibi konularda etkin rol oynayacağı düşünülüyor.

Batı Balkanlarda Kuzey Makedonya gibi Kosova’nın da Avrupa ile entegrasyonu söz konusuyken yeni dönemde Türkiye’nin de Kurti sonrası Kosova siyasetini doğru takip edip, Türkiye-Kosova-Arnavutluk arasında üçlü bir işbirliği girişimi ile yeni dönemde Balkanlarda daha bütüncül bir Arnavut politikası inşa etmesi gerekiyor.

• • Büyükelçi Değişimleri

Yakın dönemde Balkanlarda Türkiye için en önemli gelişmelerden biri de birçok ülkede büyükelçilerimizin değişmesi oldu. Kuzey Makedonya’da Tülin Erkal Kara’nın yerine Hasan Mehmet Sekizkök, Bulgaristan’da Hasan Ulusoy’un yerine Aylin Sekizkök ve Kosova’da Kıvılcım Kılıç’ın yerine Çağrı Sakar görevlerine başladı. Bu üç ismin ortak ve en önemli özelliği olarak ise yaklaşık 30 yıla varan Dışişleri tecrübeleri göze çarpıyor.

Genel olarak bakıldığında bu elçileri selefleri gibi bölgedeki FETÖ oluşumlarıyla mücadele, Türklerin bölünmüş siyasal yapılarının entegrasyonu, kamu diplomasisi faaliyetlerinin başarıyla sürmesi, Batı Balkanların AB ve NATO’ya entegrasyonunda Türk dış politikasının rezvizyonu gibi birçok önemli konu bekliyor olacak.

• • AB’nin Batı Balkanlar Perspektifi

Avrupa Birliği Batı Balkanlar’da Kuzey Makedonya ve Arnavutluk’un Birliğe üyeliklerini hızlandırmak ve üyelik karşıtı Fransa gibi ülkeleri de ikna etmek amacıyla genişleme stratejisinde bazı yenilikler yaptı. Özellikle hukukun üstünlüğü alanında gerileme kaydeden ülkelerde Birlik müzakere sürecini durdurabilecek, askıya alabilecek ya da sonlandırabilecek. Süreçte üye ülkelere de daha fazla söz hakkı verilecek.

AB bu esnek tutumunu üyelik müzakerelerini hâlihazırda yürüten Türkiye, Sırbistan ve Karadağ’a karşı uygulamazken Batı Balkanlara farklı bir bakış açısına sahip olduğunu gösteriyor. AB bu iki ülkeyi üyeliğe dâhil ederek; Bölgedeki Rus nüfuzunu kısıtlı tutmayı, Türkiye’nin bölgedeki politikalarını sınırlandırmayı, Çin’in artan etkisini ve faaliyetlerini de kontrol etmeyi amaçlıyor.

• • Yunanistan – ABD İttifakı

ABD ile Türkiye arasındaki ilişkiler dönem dönem sertleşip yumuşasa da ABD arka planda Türkiye karşıtı stratejilerini uygulamaktan da vazgeçmiyor. Bunun bir örneği de Yunanistan’da yaşandı. ABD’nin Atina Büyükelçiliği adaların da tıpkı anakara gibi kıta sahanlığı ve egemenlik haklarına sahip olduğunu söylerken, Türkiye’nin karşısında Yunanistan’ın Ege Denizinde ki 12 mil beklentisine açık destek vermiş oldu. Aynı ABD’nin yine Atina’nın da onayıyla bir süredir Batı Trakya’da Dedeağaç’ta bir askeri üs kurmayı planladığı da duyuluyor.

• Türkistan Güncesi

Azerbaycan’daki Genel Seçimler

Azerbaycan’da 5 Aralık 2019’da Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in parlamentoyu feshedip erken seçim kararı almasının ardından ülkedeki genel seçimler 125 seçim bölgesinde 9 Şubat’ta gerçekleşti.  5 milyon 387 bin kayıtlı seçmenin bulunduğu ülkede, seçime katılım oranı yüzde 47,81 oldu. Seçimin galibi ise Aliyev’in iktidardaki Yeni Azerbaycan Partisi (YAP) olurken, parti 125 sandalyeli mecliste 65 sandalye elde etti. Mecliste 43 sandalyeyi de bağımsız adaylar kazandı. Seçim sonuçları Aliyev’in ülkede güçlü liderliğini uzun bir süre daha sürdüreceğini gözler önüne serdi.

Dağlık Karabağ Meselesi

2020 Münih Güvenlik Konferansı Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın ortak oturumuna ev sahipliği yaparken, oturumda Dağlık Karabağ konusu da gündeme geldi. Aliyev’in Karabağ’ın tarihsel gelişimi ile birlikte Azerbaycan’a ait olduğunu kanıtlarken, Paşinyan ise Hocali katliamını reddederek Ermenistan işgalini savunmayı sürdürdü. Mevcut durumda Paşinyan’ın önceki Ermeni siyasetçiler gibi müzakereden yana olmadığını gösteriyor.

Avrasya ve Deprem Diplomasisi

24 Ocak’ta Elazığ’da gerçekleşen deprem ülke olarak bizleri derinden üzse de, bu coğrafya da önceki yıllarda gerçekleşen birçok afette olduğu gibi ortak duyguların yaşanması ve dayanışmanın ifade edilmesi bakımından da yüzlerimizi bir nebze olsun güldürdü. Deprem sonrası hem Balkanlar hem de Türkistan’dan başta Azerbaycan ve Yunanistan olmak üzere birçok ülke Türkiye’ye geçmiş olsun dileklerini iletirken, arama kurtarma vb. konularda yardım taleplerini de ilettiler. Bu durum bizlere özellikle Balkanlarda Yunanistan ile siyasi olarak birçok ayrılığımız bulunsa da acılı günlerde dayanışma sağlayabileceğimizi ifade ediyor. Bu samimi politikaları sadece afet dönemlerinde değil, normal süreçte de inşa etmek gerekiyor.

Erdem EREN