Balkanlar’da halk inançları

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Son dönemlerde Balkanlardaki halk inançlarını inceliyordum hafif hafif ve keyfini çıkara çıkara. Eminim ki bu enteresan, garip, bazen çok batıl, bazen mantıklı sebeplere dayanan inançlardan bazıları hatta belki hepsi evinizde uygulanmaya devam ediyordur. İstemiyorsan birisi evine gelsin ya da geldiyse çabuk gitsin; kapıda duran ayakkabılarının üzerine tuz serpeceksin. Gariptir ama bir defa yapmışlığım bile vardır bunu ve gerçekten o kişi bizim eve bir daha uğramamıştır. Makedonya’da da bir İğneci Hasan Efsanesi vardır ki bence her yerde bu konuda bir isim vardır; kayıp eşyaların yerini bulmak için şu cümleyi söyletir Makedon Türkleri’ne:

“İğneci Hasan, iğnemi bulan; okuyayım sana üç kulluvallah bir Elham” Görüldüğü üzere inançlarımızın içerisinde her daim İslamiyet etkisiyle şükür bilinci var. “Bul iğnemi, sana dua edeyim” diyor İğneci Hasan.

Tabiidir ki batıl inanç dedik, çok garip olanları da var. Mesela burnun kaşınırsa kavga etmen gerekirmiş. Nasıl bu iki olay bir araya gelmiş onu bilmem ama her burnu kaşınanın da kavga etmesini tavsiye etmem. Ve derler ki Balkanlar’da “Hamile kadın, saçlarını hamileyken kestirirse bebeğin ömrü kısa olurmuş” ve “Yeni doğmuş bebeğin saçı da yaşını alana kadar kesilmezmiş”.

AYAKKABI TERS DÖNERSE ÇEVRİLİR

Aslında batıl belki ama bazı inançların arka planındaki niyete bakabiliyorsanız aslında ne kadar tecrübelere, yaşanmışlıklara, hayata ve az çok iyiliğe dayandığını görebiliyorsunuz.

“Tencerenin dibini kazıyanın düğününde yağmur yağar” Balkan insanına göre. Eminim tencerenin dibini kazımak isteyen bir arkadaşımız tarafından söylenmiş ve Balkan kültürüne yerleşmiş. Bakın bir tane daha geldi aklıma ki bizim evde hep yapılır.”Ayakkabı ter dönerse çevrilir” ki ayakkabının sahibinin işleri ters gitmesin. Bazı yerlerde evden cenaze çıkacağı söylenir ki artık bu da abartılmış hali olsa gerek.  İslamiyet inancının da doğal olarak Balkan Kültürü’ne çok ciddi etkileri olduğu düşünülürse son örneğimi de bunun üzerine vermek isterim. “Kız doğuran kadına, kızı namuslu olsun diye gül suyu içirilirmiş.” Özellikle Arnavutlar arasında yaygın olan bu güzel inancı Prizrenli yazar Hasan Mercan, şu şiiriyle çok güzel anlatır:

Bizde adettir.

Erkek doğuran kadına

Çömlekten gül içirmek

Bastığı yerde us bitsin diye

Bizde adettir.

Kız doğuran kadına

Çömlekten gül suyu içirmek

Bastığı yerde namus bitsin diye

Güzel inançlarımızı devam ettirmesek bile bilmek, hatırlamak, anlamlı olanlarını geleceğe taşımak dileğiyle.